Malisa van Nispen
Tot 2012: biologie en medisch laboratoriumonderzoek
Nu: researchanalist Apo-T Cancertreatment

Malisa van Nispen is als een vis in het water in het lab. Ze houdt ervan haar labjas aan te trekken en aan de slag te gaan met pipet, petrischaaltjes en microscoop. Dat ze er vervolgens ook zo goed in is geworden en al tijdens haar afstudeerstage een bijdrage heeft geleverd aan kankeronderzoek, is niet iets waar ze zich op laat voorstaan. Ze doet het niet voor de complimenten. Wel wil ze onderzoek doen dat ‘relevant’ is. ‘Ik heb niks tegen de cosmetica-industrie of de voedingsmiddelenbranche’, zegt ze, ‘maar het is niks voor mij om in zo’n sector te werken.’

Kanker raakt ons allemaal
Vorig jaar won Van Nispen nog bijna de Bachelor Award van de Hogeschool Rotterdam. Ze werd toen voor het eerst geconfronteerd met publieke reacties op haar afstudeeronderzoek in Erasmus MC naar exosomen en diagnostiek en behandeling van kanker. ‘Tot mijn grote verbazing kwamen er mensen naar me toe die hadden gewild dat ik had gewonnen. Eén man was zelfs bijna in tranen. Inmiddels begrijp ik dat kankeronderzoek zulke sterke reacties van betrokkenheid oproept. Bijna iedereen heeft er in zijn familie of vriendenkring mee te maken gehad. Het raakt ons allemaal, ook mij.’

Ondanks een indrukwekkend afstudeerproject duurde het nog een jaar voordat ze werk had gevonden.

Exosomen zijn kleine blaasjes die worden uitgescheiden door cellen. Ze bevatten componenten die ook in de cel te vinden zijn. Aan die exosomen zou je dus ook moeten kunnen zien of ze van een gezonde of een tumorcel afkomstig zijn. Een onderzoeksgroep binnen Erasmus MC was met exosomen bezig toen Van Nispen daar in 2011 begon aan haar stage. ‘Exosomen kun je onder andere in het bloed bekijken. Je neemt bloed af en onderzoekt de exosomen vervolgens op eigenschappen. Ik heb tijdens mijn stage ontdekt dat exosomen invloed hebben op witte bloedcellen – monocyten genoemd – en dat exosomen die afkomstig zijn van een foute tumorcel zelfs tumorbevorderend kunnen werken. Door de exosomen te bekijken, willen we vaststellen of iemand kanker heeft of niet. Dat is belangrijk, want de huidige diagnostiek is vaak belastend voor patiënten. Het maakt nogal wat uit of je bloed moet laten afnemen of, in het geval van het diagnosticeren van een hersentumor, een operatie moet ondergaan.’

Gemist op de HR: ‘Ondanks de brede kennis zou ik graag nog beter in de feiten zitten.’

Maar zou je die exosomen ook kunnen inzetten voor therapie, was de volgende vraag. Van Nispen: ‘Om dat te bepalen is veel meer onderzoek nodig. We zijn erachter gekomen dat exosomen invloed hebben op witte bloedcellen en de tumorcel als het ware gaan ondersteunen. Maar ook de omgeving van een tumor wordt beïnvloed door exosomen. Tumoren kunnen bijvoorbeeld bloedvaten laten aanleggen om verder te groeien en exosomen lijken ook hierbij van groot belang. Als je de uitscheiding of communicatie van die exosomen uit een tumorcel weet te stoppen en de negatieve invloed blokkeert, heb je een belangrijke therapie. Maar zo ver is het dus nog niet. Het onderzoek is gaande en heeft nog veel meer tijd en geld nodig. Toch ben ik blij met de resultaten die we in korte tijd hebben geboekt.’

Geleerd op de HR: ‘Bml is een brede opleiding, dus ik heb over veel onderwerpen iets geleerd.’

Ontwikkeling molecuul
En toen was Van Nispen afgestudeerd. Iedereen vond het geweldig wat ze had gedaan. De hogeschool, de stageplek Erasmus MC… Je zou denken dat werkgevers stonden te trappelen om haar in dienst te nemen. Maar ze trof een slechte arbeidsmarkt. ‘Ik ben een jaar bezig geweest om aan het werk te komen. En het gekke is: nu ik een baan heb, krijg ik ineens meerdere aanbiedingen. Misschien is de arbeidsmarkt weer aan het aantrekken.’
Van Nispen kon aan de slag bij het bedrijf waar ze haar derdejaars stage had gelopen: Apo-T Cancertreatment. ‘De baan waarop ik had gehoopt.’
Dit bedrijf werkt aan de ontwikkeling van een molecuul die in staat is een tumorcel te vernietigen en op te ruimen. Het gaat om een nieuw ontwikkeld eiwit dat in het laboratorium wordt geproduceerd. ‘De afgelopen maanden hebben we veel achter de computer gezeten, maar nu werk ik weer voornamelijk in het lab. De bedoeling is dat we de molecuul binnen een jaar kunnen produceren, maar dan duurt het nog jaren voordat die in de kliniek zal worden toegepast.’
Omdat Apo-T met vijf man maar een klein bedrijf is, heeft het onderdak gevonden in het LUMC (Leids Universitair Medisch Centrum) op de afdeling moleculaire celbiologie. Van Nispen en haar Apo-T-collega’s schuiven ook aan bij het wekelijkse afdelingsoverleg. Een stimulerende omgeving, vindt Van Nispen, maar een eigen wetenschappelijke loopbaan ziet ze nu nog niet voor zich. ‘Dat kan altijd nog. Op dit moment vind ik het juist spannend om in het lab onderzoek uit te voeren en praktisch bezig te zijn. Het feit dat ik als hbo’er praktischer ben opgeleid dan iemand met een universitaire achtergrond, werkt alleen maar in mijn voordeel. Mocht ik een keer een eigen ingeving krijgen en de kans krijgen om te promoveren, dan zal ik dat waarschijnlijk doen. Maar het is de inhoud die me drijft; ik hoef niet te promoveren om het promoveren.’

Esmé van der Molen
Fotografie: Levien Willemse

CV
2013-heden: Researchanalist Apo-T
Okt. 2011-juni 2012: Afstudeerstage Erasmus MC
Sept. 2010-feb. 2011: Stage Apo-T Cancertreatment
2008: Start biologie en medisch laboratoriumonderzoek
2008: Havodiploma