Klacht van: Stichting Collectieve Actie Universiteiten
Tegen: 8 universiteiten

De Stichting Collectieve Actie Universiteiten (SCAU) klaagde in 2011 acht universiteiten aan omdat die zich niet willen verantwoorden over de hoogte van hun instellingscollegegeld.
Voor een tweede bachelor of master betaal je sinds een paar jaar het instellingscollegegeld. Onderwijsinstellingen kunnen zelf bepalen hoe hoog dat is. Het bedrag loopt in de duizenden euro’s; tienduizend euro of meer voor een jaar studeren is geen uitzondering. (De Hogeschool Rotterdam vraagt ruim zevenduizend euro voor een standaard bachelor, maar ook ruim twintigduizend voor enkele specialistische masters. Let wel: het gaat hier om een tweede bachelor na afronding van een eerdere bachelor, en dus niet om ‘dubbelstudenten’ die gelijktijdig twee studies volgen.)

De SCAU vindt dat universiteiten zich schuldig maken aan kartelvorming door onderling afspraken te maken over de hoogte van het instellingscollegegeld. Bovendien zou volgens hen ook de kwaliteit van opleidingen moeten worden meegewogen in de hoogte van het tarief.

De universiteiten betoogden daarop dat de normale rechter zich niet over deze zaak zou moeten buigen, omdat er ook een speciale onderwijsrechter is. Daar was de rechtbank het mee eens. Het verklaarde de SCAU daarom niet-ontvankelijk.

Tegen die uitspraak ging het SCAU in hoger beroep en in augustus bepaalde het gerechtshof dat de zaak van het SCAU wel degelijk behandeld moet worden. Immers, die speciale onderwijsrechter waar de universiteiten mee kwamen, buigt zich alleen over zaken van studenten, die dus al ingeschreven zijn. Het gerechtshof vindt nu dat ook mensen die van plan zijn te gaan studeren rechtsbescherming verdienen. Zij kunnen bij de gewone rechter terecht met hun geschillen.

Nu de SCAU in hoger beroep ontvankelijk is verklaard, kunnen de rechters zich eindelijk over de inhoud buigen. Moeten universiteiten, en wellicht in hun navolging hogescholen, zich publiekelijk voor de hoogte van hun instellingstarief verantwoorden of mogen ze zelf weten hoeveel geld ze vragen? Dit najaar wordt de zaak in Amsterdam behandeld. We houden het in de gaten.

Olmo Linthorst