‘We willen jonge mensen opleiden om een open blik te hebben op een internationale samenleving die niet langer meer in hokjes is opgedeeld’, zei Thom de Graaf tijdens de opening van het collegejaar van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. ‘Maar dat doen we nog steeds binnen strikte scheidingen tussen universiteiten, hogescholen en middelbaar beroepsonderwijs. Dat is echt niet meer van deze tijd en op den duur ook niet meer houdbaar.’

Open grenzen
Hij pleit er niet voor om de scheiding tussen hbo en wo per direct af te schaffen, vervolgde de Graaf. ‘Maar ik pleit er wel voor om in een tijd van open grenzen, die open grenzen ook in het hoger onderwijs te introduceren.’ In andere landen zijn de scheidslijnen tussen de verschillende hoger onderwijstypes ook al vervaagd of opgeheven, voegde hij daaraan toe.

Voor een getalenteerde hbo’er zou het makkelijker moeten worden om een wo-master te volgen en een wat meer praktisch ingestelde wo’er zou zich niet bezwaard moeten voelen als hij kiest voor een master in het hbo.

Onderscheid vaak niet te ontdekken
Maar De Graaf gaat nog een stapje verder. Universiteiten zouden opleidingen kunnen aanbieden die traditioneel binnen het hbo vallen en hogescholen zouden kunnen kiezen voor studies die op een meer academische leest geschoeid zijn. Opleidingen die toch min of meer hetzelfde zijn, zouden in de toekomst niet meer op hogescholen én op universiteiten aangeboden hoeven te worden. De Graaf: ‘In de economische disciplines kan ik eerlijk gezegd het kenmerkende onderscheid vaak al niet meer ontdekken.’

In zijn toespraak hekelde Thom de Graaf verder nog de vele regels en wetten die de overheid over het hoger onderwijs uitstort. ‘We hebben in mijn ogen echt te maken met een olifantsziekte. De onderwijsbureaucratie wordt dikker en dikker, totdat die niet meer kan bewegen.’

Meer lastendruk door accreditatiestelsel
Als voorbeeld noemde hij het nieuwe accreditatiestelsel: ‘Het was de bedoeling dat dit tot minder lastendruk zou leiden. Inmiddels erkent iedereen dat de combinatie instellings- en opleidingsaccreditatie juist voor meer lastendruk heeft gezorgd.’

Volgens hem zijn hogescholen zelf prima in staat hun onderwijs te verbeteren. Het in 2012 gepubliceerde rapport ‘Vreemde ogen dwingen’, een rapport waartoe hogescholen zelf de opdracht gaven, zou veel meer in beweging hebben gezet dan  ‘alle rapporten van de inspectie en de NVAO tezamen’.

HOP, Petra Vissers