Jaarlijks gaan zo’n vijftienhonderd hbo’ers na hun eerste studiejaar doorstuderen aan de universiteit. Ze hebben daar geen goede naam.

Mislukken op de universiteit
‘Voor de studenten zelf is het een drama: je mislukt op de universiteit en moet dan weer met hangende pootjes terug’, zei voorzitter Sibrand Poppema van de Rijksuniversiteit Groningen vorige week.  ‘Voor het hbo is het ook ernstig omdat zij studenten verliezen die het goed doen. En voor de RUG is het slecht voor de rendementen. Drie keer slecht.’

Maar landelijke cijfers over de prestaties van deze studenten (op verzoek van het Hoger Onderwijs Persbureau verstrekt door universiteitenvereniging VSNU) nopen tot nuance. Het gaat steeds beter met hbo’ers die na hun propedeuse overstappen naar de universiteit. De laatste lichting doet het zelfs beter dan de vwo’ers van een paar jaar geleden.

Schouders onder bacheloronderwijs
De universiteiten zetten hun schouders onder het bacheloronderwijs, zeggen ze zelf. Daardoor gaat het studiesucces omhoog. Ruim de helft van de gewone studenten (vwo’ers) haalt binnen vier jaar een diploma en daar zit een stijgende lijn in. Van de laatste lichting kwam zelfs 62 procent binnen vier jaar over de eindstreep.

De verbetering van het onderwijs heeft kennelijk ook effect op de studenten die met een havo-diploma en hbo-propedeuse binnenkomen (zo’n elfhonderd per jaar). Van hen haalt tegenwoordig 56 procent binnen vier jaar het bachelordiploma.

Extra eisen aan overstappers
Toch wilden de universiteiten de route via de hbo-propedeuse moeilijker maken. Ze pleitten er al jaren voor. Sinds dit studiejaar mogen ze inderdaad extra eisen stellen aan deze overstappers. Het Groningse universiteitsbestuur wilde de deur zelfs helemaal dichtgooien, maar zag daar onder druk van de universiteitsraad vanaf.

‘De cijfers laten zien dat je deze studenten helemaal niet hoeft tegen te houden’, zegt Jorien Janssen van de Landelijke Studenten Vakbond. ‘Het zou een slechte ontwikkeling zijn als universiteiten zich zozeer op rendement richten dat ze gemotiveerde studenten afwijzen.’

Via mbo en hbo naar universiteit
In Groningen zouden er overigens maar een stuk of dertig hbo’ers per jaar overstappen naar de Rijksuniversiteit, aldus een vinnig commentaar in Hanzemag, het blad van de Hanzehogeschool Groningen.

Zelfs studenten die eerst mbo deden en na hun hbo-propedeuse hun geluk aan de universiteit beproeven (ongeveer tweehonderd per jaar), doen het niet heel slecht. In de laatste lichting blijkt meer dan de helft binnen vier jaar het diploma op zak te hebben: net zo veel als de vwo’ers van een paar jaar geleden.

HOP, Bas Belleman

Bussemakers bedoeling
Sinds dit studiejaar hebben studenten met een hbo-propedeuse niet langer zonder meer het recht om naar de universiteit te gaan. Maar het lijkt niet de bedoeling dat ze de deur in het slot gooien. In een brief aan de onderwijsinstellingen schreef minister Bussemaker: ‘Het vervallen van het toelatingsrecht betekent niet dat er geheel geen toelating meer mogelijk is met een hbo-propedeusediploma. De universiteit mag eisen stellen aan de aanstaande student met een hbo-propedeusediploma. Deze eisen hebben (uitsluitend) betrekking op kennis en vaardigheden die de student heeft kunnen opdoen in een vooropleiding (voortgezet onderwijs en/of hbo-propedeuse), bijvoorbeeld wiskunde in het vakkenpakket. De eisen die de instelling mag stellen, moeten ervoor zorgen dat een betere match ontstaat tussen de vooropleiding van de student en de wo-studie waarvoor hij zich inschrijft. De instelling beoordeelt door een onderzoek of de student aan die eisen voldoet. Voor transparantie naar de studenten is het van belang dat universiteiten tijdig adequate informatie verstrekken over de toegang tot een opleiding.’