Om aan de prestatieafspraken met het ministerie te voldoen moet het aantal docenten met een masterdiploma omhoog. Eind 2015 moet 70 procent van de 1.800 docenten van de HR een mastertitel hebben. In 2012 was dat 54%, nu is dat 66%. Dat betekent dat een flink aantal docenten een masteropleiding volgt, maar ook dat er alleen nog maar docenten worden aangenomen met een mastergraad.

Toch, zegt de pgmr (de personeelsvertegenwoordiging van de medezeggenschapsraad), is er in de overzichten van 2014 te zien dat er nog regelmatig bachelordocenten zijn aangenomen. Hoe strikt is de master instroomeis en hoe zorgvuldig wordt deze nageleefd? ‘Er zijn vacatures die nou eenmaal moeilijk door masters kunnen worden ingevuld’, reageert Jan Roelof. ‘In de kunsten, de techniek, of bij een opleiding als fysiotherapie. Het is in dit soort gevallen mogelijk een ontheffing te krijgen, maar alleen als een vacature al maanden open staat.’

Academische master?
De pgmr wil graag dat docenten een masteropleiding volgen die relevant is voor het vakgebied. Dat gebeurt niet altijd. Bij de meeste universiteiten moeten hbo’ers voor ze aan een master beginnen een schakeljaar volgen waarin ze hun onderzoeksvaardigheden bijspijkeren. Een academische master halen kost een hbo-docent daardoor minimaal drie jaar. Pgmr-voorzitter Anneke Kistenmaker zei hierover onlangs in een artikel in Vrij Nederland: ‘Docenten worden intern (op de eigen hogeschool, dvn) naar een master gestuurd, want dan kan het in één of twee jaar.’

Zo’n master is bijvoorbeeld ‘leren & innoveren’, een didactische master. ‘Niet onbelangrijk voor een hogeschool’, reageerde Jan Roelof. ‘We hebben rendementsissues, dus hoe beter een docent les kan geven, hoe liever het mij is. Ik juich het toe dat elke opleiding een paar van die mensen in huis heeft.’

‘Maar’, werpt pgmr-lid Maartje Fokkema tegen, ‘we wilden toch meer academici voor de klas? Dat gebeurt nu te weinig. Het gaat toch niet alleen om de prestatieafspraken?’
Het gaat om het evenwicht, vindt Jan Roelof. ‘Als een heel team de master leren & innoveren volgt, is dat inderdaad niet goed. Elk team moet een mix hebben van pedagogische en vakinhoudelijke masterdocenten.’

Studieverlof goed geregeld?
Een ander punt: de cmr zou graag een rapportage ontvangen over het aantal docenten dat is gestart met een masteropleiding en de opleiding ook daadwerkelijk binnen de gestelde termijn afrondt of inmiddels heeft afgerond. De indruk bestaat dat docenten vaak lang doen over een masterstudie of er voortijdig mee stoppen. In dat geval moeten zij zelf opdraaien voor de kosten.

De faciliteiten zijn op papier prima in orde, maar hoe gaat het in de praktijk? Hoe zit het precies met het studieverlof? vraagt de pgmr zich af. Is de vervanging goed geregeld? Het zou interessant zijn om de ptd (taaktoedeling) van een aantal docenten in masteropleiding door te lichten om te zien of zij inderdaad twee dagen per week zijn vrijgeroosterd. Als de beschikbare uren voor studieverlof niet echt beschikbaar zijn, zou dat een reden voor uitval kunnen zijn, denkt de pgmr. En is er coaching of begeleiding? Geeft iemand ‘studiekeuze-advies’?

En weten we op centraal niveau eigenlijk wel welke docenten een masteropleiding volgen? Nee, zo bleek al snel, want twee instituten maken de namen van die docenten niet bekend. Om privacyredenen.
Van 43 docenten die bij de HR werken is het hele opleidingsniveau niet bekend. ‘Hoewel het percentueel laag lijkt, is het vreemd dat op een hogeschool toch nog 43 docenten lesgeven van wie het opleidingsniveau mogelijk nog lager ligt dan bachelor, dus dat van de studenten zelf’, zegt de pgmr.

‘Verbazingwekkend’, reageert Ostara de Jager, de nieuwe directeur van OeO (onderwijs en ontwikkeling) en zij zegt nader onderzoek toe: Wie zijn de masterdocenten in opleiding, hoe worden ze gefaciliteerd en is het studieverlof geregeld? Wie is er voortijdig mee gestopt en waarom? En hoe zit het met de 43 docenten van wie geen opleidingsniveau bekend is? Dit onderzoek gaat waarschijnlijk in oktober van start. To be continued.

Dorine van Namen