Kun je vooraf zien of iemand een goede leraar zal worden? Zo ja, dan kun je alle ongeschikte studenten van de lerarenopleidingen weren en wordt het onderwijs in een mum van tijd een stuk beter.

Maar het blijkt helemaal niet zo eenvoudig te voorspellen welke studenten geschikt zijn voor het vak, meldt minister Bussemaker aan de Tweede Kamer. Motivatie en karaktereigenschappen hebben nauwelijks voorspellende waarde, stelt ze op basis van onderzoek. Hoge cijfers in de vooropleiding zijn eigenlijk het enige houvast.

De vraag is ook waar meer nadruk op moet liggen: de kwaliteit van leraren die afstuderen of het risico dat iemand van de opleiding wordt geweerd die eigenlijk een goede leraar had kunnen worden. In dat dilemma wil Bussemaker voorlopig geen partij kiezen.

Anderhalf jaar geleden leek de minister enthousiaster. Misschien zouden er door selectie tijdelijk iets minder nieuwe leraren van de opleidingen komen, maar ‘daar moeten we dan maar even doorheen met z’n allen’, zei ze toen in de Tweede Kamer. Uiteindelijk zou selectie het imago van de leraar goed doen, verwachtte ze, en dat zou weer de kwaliteit van het onderwijs ten goede komen.

Masteropleidingen mogen wel selecteren
Maar voorlopig komt het er niet van. In principe kan iedereen met de juiste vooropleiding beginnen aan de hbo-opleidingen tot tweedegraads leraar. Masteropleidingen tot leraar in de hoogste klassen van vwo en havo mogen wel selecteren, zoals alle masteropleidingen, maar daar zijn ze niet erg happig op. Wellicht speelt het dreigende lerarentekort een rol: er zijn al zo weinig docenten in het voortgezet onderwijs.

Pabo’s
De pabo’s (opleidingen tot leraar in het basisonderwijs) mogen officieel niet selecteren, maar die gaan vanaf komend jaar wel ‘bijzondere nadere vooropleidingseisen’ stellen. Aspirant-studenten moeten aantonen dat ze genoeg weten van aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek.

Toch wil Bussemaker het onderwerp niet laten rusten. Om te kijken of selectie mogelijk toch zin heeft, wil ze enkele ‘experimenten’ afwachten. Zo gaat de lerarenopleiding geschiedenis van de Universiteit Leiden studenten selecteren op basis van een pitch en een gesprek met de selectiecommissie: zal dat werken? Ook zullen drie pabo’s een uitgebreide intake doen en aan studiekiezers een dringend advies uitbrengen: daarna kun je kijken hoe het gaat met studenten die het advies in de wind slaan.

Eerder heeft Bussemaker al aangekondigd dat ze een tour langs lerarenopleidingen gaat maken. Ze wil horen wat de politiek kan doen om de lerarenopleidingen te steunen.

HOP, Bas Belleman