In zijn spreekkamer komen de mensen die door alle vangnetten heen zijn gebroken. Ze hebben geen adres, geen uitkering, geen zorgverzekering. Eigenlijk hebben ze niets. Behalve pijn, psychoses, luizen, eczeem, diabetes, levercirrose, een open wond, tuberculose. De straatdokter kijkt niet op van een patiënt met twintig diagnosen. ‘Dit is het afvoerputje van de zorg’, zegt hij. Soms kan hij weinig doen, maar ook dan is hulp belangrijk. ‘Je behaalt hier geen grote successen’, zegt hij, ‘wel kleine.’ Een klein succes kan een verbonden wond zijn, of een vitamine B-injectie, zodat de zenuwbanen van de patiënt weer functioneren en hij niet in zijn broek plast in de metro of tram. ‘Ik wil de wereld niet veranderen’, zegt Slockers, ‘ik wil gewoon mijn werk doen, ervoor zorgen dat het putje niet verstopt raakt.’

De straatdokter is elke keer weer verbaasd over het optimisme van zijn patiënten en de volledige chaos waarin ze zich bevinden. Slockers vertelt over Pascal, een verslaafde dakloze, die terminaal ziek was. Om zijn lijden te verlichten werd de dosis morfine en Dormicum verhoogd. Op het moment dat iedereen dacht dat hij zijn laatste adem zou uitblazen, krabbelde Pascal uit zijn comateuze toestand en vroeg hij om een blikje bier. ‘Hij stond op van zijn sterfbed met een hoeveelheid medicijnen in zijn lijf om een paard te vellen’, zegt Slockers. Hij won advies in bij een palliatief team. Omdat het door drugs vergiftigde lijf van Pascal immuun was geworden voor reguliere medicijnen, kreeg hij het maximale doseringsschema dat iemand ooit in Nederland had gehad. Uiteindelijk stierf hij een rustige dood. Ook dat is een klein succes, iemand met een moeilijk leven een moeilijk einde besparen.

Ook dat is een klein succes, iemand met een moeilijk leven een moeilijk einde besparen.

De straatdokter doet regelmatig zijn mond open tegen beleidsmakers. Hij wijst ze op de manco’s van onze verzorgingsstaat. Zo krijgen niet-verzekerde illegale daklozen wel acute noodhulp, maar geen broodnodige andere zorg. ‘Wat hebben we een illegaal met suikerziekte te bieden als we wel zijn insuline vergoeden, maar we hem geen eten kunnen geven om zijn suikerspiegel te regelen?’ zegt Slockers. ‘Waarom een nierdialysepatiënt wel drie keer per week acht uur opnemen voor een nierspoeling, terwijl hij de rest van de week zittend slaapt op een krukje in het koffiehuis?’

Misschien wil hij niet de wereld verbeteren, maar wel de maatschappij. Het is zijn stellige overtuiging dat de beschaafdheid van een land wordt bepaald door hoe de zorg is geregeld voor de meest kwetsbaren.

Hij ziet ze elke week. Hun grauwe gezichten, hun holle ogen. Hij ziet mensen die nog maar een schaduw van zichzelf zijn. ‘Ja’, bekent hij. ‘Ik smeek ze soms om af te kicken.’ Maar versagen doet de straatdokter nooit. Dat komt ook door het team waarmee hij samenwerkt in Havenzicht, geweldige verpleegkundigen en maatschappelijk werkers. Er is zelfs een pedicure die zich ontfermt over de voeten van de daklozen. Ze verwijdert likdoorns, freest gekrulde teennagels en eindigt de behandeling met een massage om de doorbloeding op gang te brengen. Het is geen hotel, het is geen hemel. Het is een haven.

‘Aanraken is ongelooflijk belangrijk’, zegt Marcel Slockers. Hij doet zelf niet anders als hij iemands longen, hart, buik of voeten onderzoekt. Al 31 jaar is hij een baken van hoop in de zee van eenzaamheid en ontbering.