Ingezonden brief voorzitter cmr
Gepubliceerd: 15 January 2015 • Leestijd: 2 minuten en 2 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.De voorzitter van de medezeggenschapsraad Fons van Maldeghem, reageert op de discussie die is ontstaan naar aanleiding van het artikel van Profielen over de reorganisatie van de diensten.
Beste redactie,
Op Yammer is naar aanleiding van een artikel van jullie over KWS een polemiekje te lezen over anoniem melden en de hieraan ten grondslag liggende angst.
In bijeenkomsten van medezeggenschap en bevoegd gezag komt veelvuldig het fenomeen ‘anoniem melden’ ter sprake. Het gesprek gaat dan bijna altijd in de richting van ‘jammer dat mensen zich op deze manier uiten’ en ‘daar kunnen we niet zo veel mee’. Kortom: de wijze van communiceren verdringt bijna altijd de inhoud van de boodschap. Helaas gaat deze verdringing soms nog verder en wordt de anonieme melder van alles verweten, in ieder geval onnodige angst, ‘gezien de professionaliteit van de organisatie’.
Daarom wil ik vanuit mijn professie een korte uiteenzetting geven over angst. Angst is een fundamentele emotie. Mensen waarbij deze emotie ontbreekt of zeer slecht ontwikkeld is veroorzaken altijd brokken. Angst heeft een belangrijke functie. Angst dwingt wezens te reageren op mogelijke bedreigingen. Dat reageren, stelt de theorie, kent een drietal vormen; in goed Nederlands: fight, flight, freeze. Adequaat reageren houdt in dat de beste keuze gemaakt wordt uit deze drie.
Anoniem reageren is eigenlijk een tussenvorm. Je zou kunnen zeggen: een voor mensen typische evolutie van fight. Kennelijk heeft de mensheid geleerd dat het nog adequater kan. Je hoeft niet altijd te meppen, er vandoor te gaan of je te verstoppen. Je kunt ook een signaal afgeven zonder dat de ‘bedreiging’ dat weer als een wederbedreiging hoeft te duiden.
Terug naar de praktijk. Er wordt vaak door machthebbers gesteld dat bang zijn onnodig is en dat de angsthaas volwassen moet worden gezien de professionaliteit van de organisatie. Daarbij wordt voorbij gegaan aan het feit dat in de meeste organisaties sprake is van machtsongelijkheid.
Chargerend: Het is alsof je tegen een guerillastrijder zegt: kom maar uit het struikgewas dan bespreken we de situatie op een professionele manier. Daarbij is de guerillastrijder altijd in het ongewisse of hij na de bespreking geprezen, getolereerd, opgesloten, gemarteld of standrechtelijk geëxecuteerd wordt.
In elke organisatie wordt macht soms verkeerd gebruikt of zelfs misbruikt, bewust of onbewust. Het verminderen van angst is dus zeker geen kwestie van volwassen worden. Machthebbers dragen in dit verband een grote verantwoordelijkheid. Hun gedrag vormt de basis voor de ervaringen van al diegenen die lager op de hiërarchische ladder staan.
Kortom: disputen over de zin en onzin van anoniem melden zijn per definitie overbodig.
De geschiedenis bepaalt of het handelingsrepertoire als gevolg van angst zinvol, onnodig of zelfs contraproductief was.
Ik wil machthebbers oproepen anoniem melden voortaan niet meer van een connotatie te voorzien, maar dankbaar te zijn voor elk signaal dat hun mensen afgeven en op zoek te gaan naar de oorzaak van de keuze voor de anonimiteit.
Fons van Maldeghem
CMR voorzitter
De redactie van Profielen is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de ingezonden brieven. De strekking van een ingezonden brief hoeft ook niet noodzakelijkerwijs overeen te komen met de mening van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven in te korten of te weigeren. Reacties zijn welkom onder deze brief.
Van A tot Z mee eens!
Zeer mee eens. Een paar jaar geleden weigerde Profielen stukken te plaatsen als de schrijver niet met naam en toenaam genoemd wilde worden. Benieuwd hoe zij tegenover de inbreng van Fons van Maldeghem staan.
Sommige ingezonden brieven wekken bij mij een moeilijk te bedwingen neiging om te reageren op. Zo ook deze. Dat wetende riep ik nog tegen mezelf: “Niet Doen! Niet reageren!”. Helaas tevergeefs. Dat zegt wat over de kwaliteit van de ingezonden brief. De brief prikkelt, zet aan tot denken. Dat is goed, wekt dus reactie op, in ieder geval bij mij. Waarom eigenlijk?
Allereerst omdat er een argumentatie onder ligt die veronderstelt dat er een 1-op-1 relatie is tussen anonimiteit en angst. Er valt niet te ontkennen dat ongetwijfeld angst (binnen Van Maldeghem’s context) een reden is voor het anoniem willen blijven, maar het is zeker niet zo dat anoniem willen blijven/zijn altiid door angst is ingegeven. Ik hoef, lijkt me, daar geen voorbeelden bij te geven.
Ten tweede de (alhoewel gechargeerde) vergelijking met de guerillastrijder. Het feit dat dit voorbeeld wordt gegeven plaats het gesprek over anonimiteit- angst binnen organisaties in de context van (vrijheids) strijd tegen onrecht of onrechtvaardigheid. Een strijd, (gerechtvaardigde) strijd tegen absolute macht enz enz. Is dat het klimaat, de context, waar een gezond gesprek over het waarom van anonimiteit thuishoort, zoals de brief terecht bepleit. Ik vind in ieder geval van niet. Overigens weten we ook dat afhankelijk van aan welke kant van de “sloot” je staat, wat de 1 een guerillastrijder of zelfs vrijheidsstrijder noemt de ander als anarchist of terrorist betitelt.
Tot slot en ja ook ik vind met Van Maldeghem dat het anonieme signaal serieus moet worden genomen waarbij altijd de vraag hoort waarom gekozen is voor die anonimiteit. Die vraag moet de “machthebber” mogen stellen. En dan maar hopen dat daar (anoniem) antwoord op kan worden gegeven.
Hallo Ed,
Het is nog steeds zo dat we in een flink aantal gevallen niets kunnen met anonieme meldingen. We moeten informatie kunnen verifiëren en in staat zijn wederhoor te plegen. Dat was in het artikel over de reorganisatie van de diensten mogelijk. Als dat niet mogelijk is, kunnen we nog steeds niets met anonimiteit.
Bedoel je met ‘geweigerde stukken’ een ingezonden brief? Daarvoor geldt nog steeds dat die ondertekend moet zijn door een persoon of een team.
Beste Cees,
Die aarzeling om wel of niet te reageren heb ik ook vaak bij jouw stukken! Ik ben het eens met het stuk van Fons.
De discussie over angst en anonimiteit brengt mij een paar jaar terug en als ik aan die periode denk voel ik de stress weer. Een periode waarin ik deels open was over wat er bij de RBS speelde, maar ook deels anoniem bleef vanwege angst. Uit de uitgebreide rapportage uit januari 2013 over de situatie bij de RBS is je vast duidelijk geworden dat die angst terecht was. Ik ben toen (najaar 2012) ook anoniem bij een “machthebber” geweest en die begreep uitstekend dat ik dit anoniem deed. Hij wist heel goed van de angstcultuur.
Gelukkig is er toen voortvarend ingegrepen en ik heb de indruk dat het nu echt anders is.
En Cees, ik merk dat het posten van dit bericht een stressvolle activiteit is, maar ik durf het nu wel.
Ik ben oprecht trots op je Mans. En ik weet ( hebben we het regelmatig over gehad) hoe jij toentertijd eea beleefde en wat het met je deed. Edoch je weet ook dat het anders kan (als de omgeving anders is of zo je wilt de “machthebbers” anders zijn.) De vraag is dan, wat bleek nu (achteraf) effectiever of meer bevredigend? deels anoniem uit angst of (licht stressvol) maar met Mand van de Vendel boven je reactie?
Ik kan dat niet beoordelen, want dat is persoonlijk, maar het feit dat je het doet maakt mij trots. Trots omdat ik weet hoe moeilijk jij het vindt. Het kan dus wel.