‘Ambachtelijk’
Een misbruikt woord. Populair onder reclamemakers, liefst in combinatie met iets ‘ouds’: ambachtelijke cake naar grootmoeders recept…Tegelijkertijd krijgt het woord nieuwe inhoud door de kleine economie van makers die unieke, handgemaakte en lokale producten op de markt brengen. Op de HR staat ambachtelijkheid voor vaardigheden: een stof zeefdrukken, een maquette bouwen, het precieze handwerk in het laboratorium of de kunst van het lassen.

Zeefdrukken (publication station, WdKA)
Het is heel populair onder studenten van alle WdKA-opleidingen: zeefdrukken. Het begint met een afbeelding op een ‘transparant’ die wordt belicht op de zeef. Met tape plak je de delen af die niet bedrukt mogen worden. Met een schuif, rakel genoemd, druk je de inkt door de zeef. Een beginneling geeft nog weleens te veel of te weinig druk waardoor de afbeelding er niet goed uitkomt. Hier werken eerstejaars lifestyle & design aan een opdracht om een zwart logo op een wit T-shirt te drukken. De leenschorten zijn onmisbaar.

Schuimmodel maken (industrieel product ontwerpen)
Een espressopotje, een waterkoker of een plantenspuit. Eerstejaars ipo zijn in staat ze exact na te maken. Het vak waarbij ze dat leren, heet ‘schuim modelleren’. Ze beginnen met vormstudies. Daarna volgt het werken aan het model. Vorig jaar hebben de studenten daarin een hoog niveau bereikt. Deze generatie van digital natives vindt het kennelijk toch fijn iets met de handen te maken. De lessen werken meditatief. Er heerst een grote rust in de klas en als het gelukt is om uit schuim een voorwerp te toveren, volgt de trots.

Maquette maken (bouwkunde)
Eerstejaars bouwkunde mbo-instroom maken een constructiemaquette. Ze hebben dit al eens eerder gedaan, op hun vorige opleiding. Voor het maken van een maquette heb je tijd en aanleg nodig. De een heeft in een uur al een strak model staan; de ander presenteert na vijf uur ploeteren een matig bouwwerkje. Alles kan op de computer, toch blijft de 3D-uitwerking in een maquette essentieel. Aan het einde van de opleiding hebben de meeste studenten vier à vijf maquettes op hun naam staan.

In het lab (biologie en medisch laboratoriumonderzoek)
Bij het studiekeuzegesprek voor de zomer kregen alle aankomende eerstejaars bml een steriel zakje mee. Daarin moesten ze aarde verzamelen die ze op hun vakantieadres hadden gevonden. In het lab op school gebruiken de studenten deze grondmonsters om te zoeken naar nieuwe antibiotica. Dat is hard nodig want de resistentie tegen antibiotica neemt snel toe. Daardoor zou het zo maar kunnen dat we over een tijd weer overlijden aan een longontsteking. Wat heeft dit verhaal met grondmonsters te maken? In (tuin)aarde zijn antibioticumproducerende bacteriën te vinden, actinomyceten genoemd. 70 procent van de huidige antibiotica wordt geproduceerd door die actinomyceten. De eerstejaars mengen hun aarde met een vloeistof en verdunnen het. Daarna wordt het ‘soepje’ uitgesmeerd op een petrischaaltje. Daar gaat van alles groeien: schimmels, bacteriën, actinomyceten. Als er in de omgeving van de actinomyceten niks groeit, produceren ze dus antibiotica. Aan de studenten de opdracht om deze actinomyceten te isoleren. Een mooie eerste vingeroefening in het werken op het lab.

Lassen en bankwerken (scheepsbouwkunde)
De meeste studenten die afstuderen aan de opleiding scheepsbouwkunde worden later maritiem ingenieur. Toch leren ze lassen en bankwerken omdat ze moeten begrijpen wat er gebeurt op de werkvloer van de scheepswerven. Het lassen en bankwerken hoort bij het vak ‘workshop practice’ voor eerstejaars. Veilig werken is vereist. Dus laskap op en handschoenen aan, want de temperatuur van de lasvlam kan wel oplopen tot 7000 graden Celsius. Later in de opleiding zijn er ook andere handen-uit-de-mouwenmomenten, bijvoorbeeld binnen het project ‘zeeslag’ waarbij studenten zelf een proefboot bouwen.

Fotografie: Femke Reijerman
Tekst: Esmé van der Molen