Het aantal basisschoolleerlingen loopt terug, dus zijn er ook minder onderwijzers nodig. De werkgelegenheid daalde tussen 2009 en 2013 met elf procent, blijkt uit een analyse van het Arbeidsmarktplatform primair onderwijs, en daarvan zijn vooral jonge leraren de dupe.

Flexibel contract of tijdelijk
In 2009 vond 79 procent van de pabo-afgestudeerden binnen een half jaar een baan in het onderwijs, in 2013 lukte dat nog maar 69 procent. Vaste contracten zijn voor die groep amper weggelegd: de meesten hebben een flexibel contract of vervangen tijdelijk een zieke of zwangere docent. Bovendien groeit de groep die naast het werk voor de klas een tweede baan heeft: in 2012 had zestien procent een half jaar na afstuderen een baan binnen én buiten het onderwijs.

De arbeidsmarktpositie van jonge docenten komt ‘steeds meer onder druk te staan’, concludeert het Arbeidsmarktplatform dan ook.

Docentenkorps wordt ouder
Dat heeft zijn weerslag: in de gemiddelde lerarenkamer is tegenwoordig een kwart van de onderwijzers 55 jaar of ouder, slechts twee procent is jonger dan 25 jaar, in 2009 was dat nog zes procent. Het docentenkorps wordt, kortom, steeds ouder.

Hoewel basisscholen op dit moment geen enkele moeite hebben om vacatures vervuld te krijgen, maakt het arbeidsmarktplatform zich toch zorgen om een naderend lerarentekort. Dat zou vanaf 2016 kunnen ontstaan omdat vanaf dat moment grote groepen leraren met pensioen gaan. Maar, geven de auteurs toe: ‘hoe groot de onvervulde vraag onder onderwijzend- en directiepersoneel uiteindelijk zal zijn, is afhankelijk van verschillende factoren en daardoor moeilijk in te schatten.’

Instroom pabo
Of er daadwerkelijk een groot lerarentekort ontstaat, is onder meer afhankelijk van de instroom op de pabo en van de economische toestand van het land: als de economie aantrekt, willen over het algemeen minder mensen leraar worden.

Overigens wordt er al jaren gevreesd voor een lerarentekort, maar door een opeenstapeling van factoren – bezuinigingen, economische neergang en de verhoogde pensioenleeftijd – blijft het voor jonge onderwijzers vooralsnog moeilijk om aan de slag te komen.

HOP, Petra Vissers