Tot mijn bezoek aan café restaurant Courzand, kende ik Heijplaat niet goed. Oké, ik was weleens op RDM Campus geweest, maar daar hield het wel mee op. En dat terwijl Heijplaat een van de meest bijzondere plekken in Rotterdam is. Het is een echt tuindorp, met lage huisjes en voor Rotterdamse begrippen verrassend veel groen. Er wonen 1.400 mensen, er staan vier kerken en het heeft het enige stadsstrand van Rotterdam: het Quarantainestrand.

Heijplaat werd aan het begin van de vorige eeuw door de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM) gebouwd voor zijn werknemers. In die tijd werden er nog grote schepen in Rotterdam gemaakt en de arbeiders moesten dicht bij de werf wonen. Bekende schepen als de Nieuw Amsterdam en ss Rotterdam zijn op Heijplaat gemaakt. Tegenwoordig heeft de scheepsbouw plaatsgemaakt voor containeropslag en werkt niet iedere Heijplater in de haven, maar ver weg is de haven nooit.

Dat blijkt ook wel als je café restaurant Courzand binnenstapt. Dit statige gebouw, geïnspireerd op de Amsterdamse School, is al jaren een begrip op Heijplaat. Oorspronkelijk was het gebouw de feestzaal van RDM, compleet met kegelbaan. Zo hadden de havenarbeiders iets te doen op hun vrije zaterdagmiddag, iets wat vrij uniek was in die tijd. Met uitzicht op de aangrenzende Heysehaven keek je toen zo het droogdok in waar de schepen werden gebouwd.

Courzand anno 2016 is een echte zeemanskroeg, waar je overigens ook een prima maaltijd kunt eten. Aan de muren hangen patrijspoorten, scheepsbellen, reddingsboeien en boven de bar een sloep. Het buitenlandse briefgeld aan de muur verraadt een internationaal gezelschap. ‘Zeebonken van over de hele wereld kenden Courzand’, vertelt Marco Groenenboom die sinds 2008 eigenaar is. ‘Omdat Courzand niet zo makkelijk is uit te spreken, noemden ze het de monkeybar. Er zat hier namelijk altijd een aapje. Een levend beestje, hè. Nu staan we ook wel bekend als de parrotbar, omdat we al jaren een papegaai hebben, Coco.’ En verdraaid, hij zit er echt. Met een beetje geluk hoor je hem zelfs ‘hallo’ en ‘dag’ zeggen.

De echte zeebonken die hun gage er vroeger in een paar nachten doorjoegen zijn er bijna niet meer, vertelt Marco. ‘Misschien acht keer per jaar komt er nog een schip dat hier twee weken voor reparatie ligt. Ja, dan vliegen de pints je nog om de oren. Maar dat we zoals vroeger twee rijen dik aan de bar zaten, komt niet meer voor.’ Toch ademt de zaak de haven en zit er op een willekeurige avond gewoon een havenbaron te kletsen met een hijskraanmachinist. Waar de haven steeds meer uit de stad verdwijnt, laten Heijplaat en Courzand zien dat ze onmiskenbaar met elkaar verbonden zijn. En voorlopig nog wel blijven.

Courzand
Courzandseweg 40
www.courzand.nl

Tekst: Jonathan van Noord
Fotografie: Wouter Le Duc