Ron Bormans meent het: radicale decentralisatie
Gepubliceerd: 31 August 2016 • Leestijd: 2 minuten en 4 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Docenten moeten zich ontketenen en het bestuur moet zichzelf inperken, liet Ron Bormans vandaag in ferme bewoordingen weten tijdens de jaaropening. Het cvb liet weten radicaal te willen decentraliseren. Hoe precies, dat moet nog blijken.
Het was vandaag Ron Bormans-dag, ook hier. Dat heb je op de dag van de jaaropening. De baas van de Hogeschool Rotterdam zet de hogeschoolgemeenschap weer even strak, pept op, geeft richting, etc. Waar gaan we dit jaar aan werken?
Wel, verrassing: nergens aan. Collegevoorzitter Ron Bormans zei vanmiddag: ik ga het niet zeggen. Zoek het zelf maar uit.
Bormans presenteerde vandaag samen met collegelid Angelien Sanderman de strategische agenda van de Hogeschool Rotterdam. En daarin staat het ook met zoveel woorden: docenten moeten zelf gaan bepalen waar hun opleiding over gaat, wat ze daarvoor nodig hebben en hoe ze de diensten en het bestuur van de HR daarvoor kunnen gebruiken. Zoek het allemaal dus zelf maar uit.
Oké, zo’n grote verrassing was het misschien niet, maar toch op zijn minst een beetje. In zijn essay belooft Bormans een paar radicale dingen, zoals radicale decentralisatie, een minder hijgerig bestuur, het afschaffen van targets, de macht terug naar de docenten(teams)…
‘We willen ons dienstbaar opstellen aan het onderwijs.’
Zoals we eerder schreven, zijn we benieuwd hoe dat er praktisch uit komt te zien. Bormans kwam na zijn speech terug om te zeggen dat hij daar niets over ging zeggen. Vervolgens stak hij impromptu, zo leek het, een gepassioneerd betoog af waarin hij duidelijk maakte, aan iedereen die nog twijfelde, dat hij het meent. ‘We zijn bereid om onzinregels te schrappen. We zijn bereid om dichtgetimmerde managementcontracten de deur uit te doen. We zijn bereid om onszelf klein te maken, wij, het bestuur, we willen ons dienstbaar opstellen aan het onderwijs.’
De goed gevulde zaal op de Kralingse Zoom kon die woorden zeer waarderen. En te verwachten valt dat ook veel docententeams die boodschap kunnen waarderen. Maar deze democratiseringsbeweging, zoals Bormans het nu al aanduidt, is nieuw. Dit ‘ontketenen’ van de professionals is een onwennig proces. Het zal tijd kosten. Dat bleek ook wel uit enkele vragen uit de zaal.
.@ronbormans1 vertelt wat hij tijdens z’n sabbatical heeft geleerd. Op rechts zit iemand te snurken. #jaaropeninghr pic.twitter.com/gzEmZlXWYa
— Profielen (@profielen) 31 augustus 2016
Een onderwijsmanager uit de technische hoek vroeg bijvoorbeeld of hij de woorden van Bormans mocht aangrijpen om hoofdstuk negen uit de Hogeschoolgids te schrappen? In dit hoofdstuk worden vanuit de hogeschool regels voor alle opleidingen bepaald, zoals tentamenregels, compensatieregelingen, keuzevakken, etc.
Ook Bormans zat vanmiddag duidelijk nog niet helemaal in het nieuwe paradigma. In plaats van te antwoorden dat hij het voor deze onderwijsmanager zou gaan uitzoeken en zich hard zou maken voor afschaffing, reageerde hij door te zeggen dat er natuurlijk soms ook dingen centraal geregeld moeten worden. Wettelijk, natuurlijk, en dingen als keuzevakken. Bormans: ‘Wat is de balans? Daar gaan we morgen over praten.’
Voor docenten ligt hier dan ook een wijze les in besloten. Als Bormans zegt dat hij het meent en hij meent wat hij zegt, dan is het niet aan de docenten om te vragen. Ze moeten dat cvb gaan gebruiken.
Olmo Linthorst
Jammer dat jullie slechts 1 punt eruit pakken en dat ook nog eens negatief framen.
Er wordt in de Strategische Agenda namelijk duidelijk richting gegeven:
– waar staan we voor: we zijn een inclusieve school, waar elke student een gelijke kans heeft om de eindstreep te halen.
Waar gaan we voor:
– werken aan passende leerroutes.
– we gaan onderwijs-onderzoek-praktijk verstrengelen in leerwerkgemeenschappen, zodat de actualiteit (beter/sneller) in het onderwijs komt, studenten in kleinschalige settings werken (gekend) en studenten beter voorbereid worden op de onzekere toekomst van een baan (wendbaar).
– we zetten in op integraal onderwijs: kwalificeren, beroeps- én persoonsvorming.
– we gaan belemmerend beleid ombuigen om experimenten en transformatie te helpen.
We zetten de docententeams in de lead, aangezien zij de verbinding maken tussen student, onderzoeker en professional uit het werkveld.
Niet zo vaag volgens mij…
Ik sluit me aan bij Kees Joosten. Daarbij nog de opmerking: vergaande decentralisatie kan op meerdere manieren opgevat worden. Om kwaliteit te kunnen borgen en 1 gezicht te hebben als Hogeschool, dien je alsnog: 1 huisstijl te dragen. 1 en hetzelfde kwaliteitssysteem te hanteren (denk aan instellingsaudit) en registratie van gegevens in dezelfde systemen te hanteren (denk aan Osiris). Als je dat geheel decentraal gaat regelen, dan krijg je een gigantische overhead en wordt het onmogelijk / zeer moeilijk om studenten te vergelijken, onderzoek te doen, etc.
Ron Bormans (en ook Angelien Sanderman!) zal eerder bedoelen met decentralisatie dat docenten in hun kracht gezet worden zodat zij beter kunnen samenwerken met andere opleidingen, onderzoek, de buitenwereld, etc. (op die manier wordt het onderwijs beter).
Naar aanleiding van centralisering, standaardisering, zoals door organisatiedeskundige Taylor bepleit:
“Door Taylor zou een mens in het leven zijn geroepen die enthousiast de voorkeur geeft aan dociliteit in plaats van intellectuele scherpzinnigheid of kunstzinnig talent. De hang naar mediocriteit die bureaucratie (…) achtervolgt, wordt door de interventie van Taylor alleen maar meer leven ingeblazen. Niets is onder het tayloristische regime zo eng als virtuositeit en idiosyncrasie.
De arbeider onder dit regime wordt, anders gezegd, iedere kans op heldendom ontnomen. De nieuwe held is de antiheld, de on-interessante, non-descriptieve ‘kleine man’, die ervoor zorgt dat alles netjes in het gareel blijft.”
René ten Bos, Bureaucratie is een inktvis
Leve de decentralisatie dus