De ongelijkheid tussen leerlingen neemt toe, stelt de Onderwijsinspectie in het vandaag gepresenteerde jaarverslag. Kinderen van laagopgeleide ouders kunnen nog zo slim zijn, ze gaan minder vaak studeren dan kinderen met hoogopgeleide ouders. Het verschil ontstaat al op de basisschool en wordt in de jaren daarna steeds groter.

‘Ongewenst’, zeggen minister Bussemaker en staatssecretaris Dekker in een eerste reactie. ‘Talent en motivatie moeten uitgangspunt zijn bij je schoolkeuze, niet het inkomen of opleidingsniveau van je ouders.’

Ze overwegen de eindtoets in het basisonderwijs weer naar voren te halen. Die werd in 2014 later in het schooljaar gepland om het advies van de basisschoolleraar meer gewicht te geven. Maar uit het onderwijsverslag blijkt dat leerkrachten aan leerlingen van laagopgeleide ouders vaker een lager schooladvies geven dan de eindtoets aangeeft. Het is dus maar de vraag of het verstandig was om dit advies belangrijker te maken dan de uitslag van de eindtoets.

Studentenorganisaties ISO en LSVb zijn feller in hun reactie. ‘Iedereen verdient gelijke kansen binnen het onderwijs en dit zijn alarmerende signalen dat het onderwijsstelsel hierin tekortschiet’, aldus ISO-voorzitter Linde de Nie. ‘Scholieren moeten beter begeleid worden in hun weg naar het hoger onderwijs.’ Volgens LSVb-voorzitter Stefan Wirken ‘moeten we als samenleving de verantwoordelijkheid nemen om het hoger onderwijs voor iedereen toegankelijk te houden.’

Beide voorzitters hekelen het afschaffen van de basisbeurs vorig jaar. ‘Door invoering van het leenstelsel en toenemende selectie lijkt onze grootste vrees werkelijkheid te worden: de meest kwetsbare groepen worden het hardst geraakt’, aldus De Nie. ‘Het onderzoek toont des te meer hoe gevaarlijk maatregelen als het leenstelsel en selectie zijn’, zegt Wirken.

Ook Kamerleden reageren geschrokken op het onderwijsverslag. Volgens D66’er Paul van Meenen ‘hangt het krijgen van een goede opleiding niet meer af van je talenten, maar van je afkomst.’ Jasper van Dijk van de SP schrijft op Twitter dat staatssecretaris Dekker ‘zich blind staart op selectie’ en dat ‘kinderen van laagopgeleide ouders het nakijken hebben’.

HOP, Petra Vissers