In september 2016 werd Van der K. op non-actief gesteld omdat mede-directeur Ruiken onregelmatigheden in de administratie had ontdekt. Bedrijfsrecherchebureau Hoffmann begon een onderzoek. Daaruit bleek dat van Van der K. de Hogeschool Rotterdam flink had bestolen. Op basis van de rapportage van Hoffmann deed de HR aangifte en in december besloot de rechter dat het contract van de directeur ontbonden kon worden. Het Openbaar Ministerie startte een onderzoek. De politie heeft Van der K. vier keer ondervraagd en ook werden zijn werkmail en privégeldstromen onder de loep genomen.

Hogeschool op de kaart

In de rechtbank moest de verdachte zich donderdagochtend tegenover een meervoudige kamer verdedigen. Tussen 2013 en 2016 bleek Van der K. 28 facturen te hebben opgesteld voor wat hij zelf promotiewerkzaamheden in Midden- en Zuid-Amerika noemde en die hij daarna door de hogeschool aan zichzelf liet betalen. Het OM geloofde niet dat er daadwerkelijk werkzaamheden zijn uitgevoerd en Van der K. kon dat ook nu niet bewijzen. Hij zei dat hij opdracht had gekregen om de hogeschool op de kaart te zetten in Latijns-Amerika, maar erkende ook dat hij de specifieke constructie die hij optuigde nooit met iemand binnen de hogeschool had overlegd.

Om Van der K. nog een kans te geven zichzelf te ontlasten, nam de rechter met de verdachte de facturen een voor een door. Van der K. gaf aan dat hij alle facturen had opgesteld op basis van telefoontjes uit het buitenland. Zijn contactpersonen lieten hem weten hoeveel uur promotiewerk er verricht was, waarna de directeur een factuur opstelde uit naam van zijn zakenpartner. Die diende hij in en keurde hij vervolgens zelf goed, waarna de hogeschool het geld op de rekening van een niet meer bestaande bv van Van der K. overmaakte. Een schriftelijke volmacht, die Van der K. het mandaat zou geven om namens een ander te factureren, ontbrak.

Teak uit Costa Rica

Dat hij facturen naar zichzelf stuurde, vonden de rechters en de officier van justitie opmerkelijk. Van der K. had hier een bijzonder omslachtige verklaring voor, die ook de voorzitter van de rechtbank in eerste instantie zei niet helemaal te begrijpen. Van der K. was naar eigen zeggen in de jaren ’90 betrokken bij een bedrijf in Costa Rica dat in teakhout handelde. Uit deze periode zei hij nog een bedrag tegoed te hebben van een zakenpartner aldaar. In de rechtszaal werd gesproken over een vordering van 500.000 dollar die door drie mensen gedeeld moest worden. Deze vordering werd niet aan Van der K. uitbetaald. In plaats daarvan liet hij zijn zakenpartner in Costa Rica en een netwerk van mensen om hem heen promotiewerkzaamheden verrichten voor het economisch domein van de Hogeschool Rotterdam. Van der K. factureerde vervolgens de uren zelf bij de HR, op naam van de zakenpartner, zodat hij de vordering stukje bij beetje terugkreeg op z’n rekening.

Hij dacht dat het een ‘slimme truc’ was waar de hogeschool ook van kon profiteren. Maar in de rechtbank verklaarde hij dat ie er beter niet aan had kunnen beginnen. Van der K.: ‘Ik ben meer dan dom geweest, maar ik heb de boel niet belazerd. Er kan mij niet verweten worden dat ik niet integer ben. Maar ik had het niet moeten doen.’ Dat hem witwassen ten laste werd gelegd, vond hij wel even slikken. ‘Het klinkt zo crimineel’, zei hij tegen een van de rechters. Waarna de officier van justitie zei: ‘Het is ook crimineel.’

Emotioneel moment

Nadat Van der K. zichzelf had verdedigd, vroeg de rechter hem naar zijn privésituatie. De oud-directeur gaf aan dat hij financieel aan de grond zit. Hij heeft nog amper geld op zijn rekening, niet eens genoeg om een treinkaartje naar de rechtbank te kopen. Daarnaast heeft hij geen inkomen, omdat hij geen recht heeft op een ww- of bijstandsuitkering. Geen ww omdat hij ontslagen is vanwege verwijtbaar handelen, en geen bijstand omdat hij een huis heeft. Zijn oude moeder van 96 voorziet momenteel in de kosten van zijn gezin. Van der K. heeft een partner zonder verblijfsstatus en hun twee puberkinderen in huis. De verdachte kreeg het even te kwaad toen een van de rechters vroeg hoe hij zich nu voelde. Hij antwoordde: ‘Ik ben nu 62 jaar en ben altijd positief gestemd, in dat opzicht lijk ik op mijn moeder. Het is zwaar.’

Nadat Van der K. zichzelf had herpakt, begon de officier van justitie aan zijn betoog. Hij trok de oprechtheid van de oud-directeur met een stomend betoog in twijfel. Ondanks dat er voor meer dan een ton aan werkzaamheden is verricht, is hier volgens het OM geen bewijs voor te vinden. Er zijn geen contracten, geen mails en geen duidelijke resultaten geboekt. Volgens de HR is het aantal internationale studenten uit Midden- en Zuid-Amerika niet eens toegenomen. Daarnaast was de officier zichtbaar geïrriteerd dat Van der K. geen berouw toonde: ‘Hij accepteert de gevolgen van zijn gedrag niet en probeert zich er onderuit te liegen. Ik neem het hem kwalijk dat hij zijn verantwoordelijkheid niet neemt.’ Hierna eiste de officier 15 maanden cel. Een eis die hoog uitvalt vanwege de voorbeeldfunctie van de oud-directeur en het wegsluizen van gemeenschapsgeld, zo zei de officier. ‘Ik zie vooral strafvermeerderende omstandigheden.’

Geld terugbetalen

Van der K. moet de ruim 105 duizend euro terugbetalen, vindt het OM. De hogeschool heeft zich als benadeelde partij in de strafzaak gevoegd en claimt een dergelijk bedrag bij Van der K. Het OM is ‘voor de zekerheid’ ook een ontnemingszaak tegen Van der K. begonnen. Als hij niet aan de HR moet betalen, dan wil het OM geld zien.

De advocaat van Van der K. probeerde het betoog van de officier nog te weerleggen door te zeggen dat er ontlastende bewijzen in zijn werkmail zitten, maar dat hij daar sinds zijn schorsing niet bij kon, bewijzen die door de officier van justitie overigens niet zijn gevonden. En dat Van der K. ondertussen zo weinig geld had dat hij ook geen advocaat kon betalen om verder onderzoek te doen. De advocaat probeerde ook nog tijdens de zitting nieuwe stukken aan te leveren waaruit zou blijken dat er wel degelijk werkzaamheden zijn uitgevoerd in Midden- en Zuid-Amerika. Daarmee kon Van der K. lang niet al zijn facturen onderbouwen, ‘maar ze bieden wel een aantal aanknopingspunten die een deel verklaren’. Ze drong aan op vrijspraak op alle punten. De officier van justitie vond het te denken geven dat de stukken pas op dat moment werden overlegd en adviseerde de rechtbank er geen acht op te slaan, omdat ze ter zitting niet geverifieerd konden worden.

Het laatste woord was donderdagochtend aan Van der K. Hij wendde zich tot de rechters en zei dat hij zich overgaf aan hun wijze oordeel.

De rechters hebben twee weken de tijd om een oordeel te vellen, ze doen dit 10 augustus om 13:00 uur.

Tekst: Redactie Profielen
Illustratie: Bart Zwart