Uit een langverwacht rapport over schakelstudenten, dat het ministerie vrijdagmiddag openbaar maakte, blijkt dat er inderdaad problemen zijn met de toegankelijkheid van de schakelprogramma’s (of: premasters) die hbo’ers moeten volgen voordat ze aan een universitaire master mogen beginnen.

Van de huidige hbo-bachelorstudenten vindt 68 procent een masteropleiding te duur, terwijl slechts 46 procent naar eigen zeggen geen zin heeft om door te studeren. Veel hbo’ers haken dus om financiële redenen af, ondanks hun interesse.

Overstap

De problemen met de studiefinanciering maken de overstap niet eenvoudiger. Het rapport van het Nijmeegse onderzoeksbureau ResearchNed bevestigt dat honderden schakelstudenten studiefinanciering mislopen: ze mogen niet lenen bij DUO en hebben ook geen recht op een ov-studentenkaart. Het gaat om één op de drie schakelstudenten.

In een eerste reactie noemt minister Bussemaker dit een ‘aandachtsgebied’. Ze weet overigens al bijna twee jaar dat schakelstudenten problemen hebben met de studiefinanciering en eind vorig jaar leek ze zich weinig zorgen te maken.

De hbo’ers die nu de overstap wagen, zijn over het algemeen goed gemotiveerd. Precieze cijfers ontbreken, maar naar schatting rondt tachtig procent het schakelprogramma met succes af. In de master zelf behalen ze even vaak hun diploma als andere studenten.

Ook de financiering van schakelprogramma’s is een knelpunt. Universiteiten krijgen geen bekostiging voor deze studenten en mogen hooguit anderhalf keer het gewone collegegeld in rekening brengen. Misschien komen er meer schakelstudenten als de universiteiten ervoor bekostigd worden, overwegen de onderzoekers.

Een andere oplossing is dat hbo-studenten al tijdens hun bacheloropleiding universitaire vakken volgen, oftewel ‘ingedaalde’ schakeltrajecten. Maar de ontwikkeling van zulke trajecten stagneert: de onderzoekers krijgen niet de indruk dat er nog meer bijkomen.

Eigen zak

Universiteitenvereniging VSNU en de landelijke studentenorganisaties ISO en LSVb willen dat de overheid de portemonnee trekt voor de schakelprogramma’s. Nu moeten de universiteiten naar schatting zo’n 41 miljoen euro voor de programma’s uit eigen zak betalen.

Daar zal een volgend kabinet over moeten beslissen. Minister Bussemaker loopt er nu niet op vooruit, maar een uitgebreidere reactie volgt waarschijnlijk in de week na de verkiezingen. De Tweede Kamer zal er voorlopig niet over debatteren, want die is met reces tot na de verkiezingen van 15 maart.

HOP, Bas Belleman
Illustratie: Demian Janssen