Incognito onder het klootjesvolk. Dat is vaker vertoond: denk aan tsaar Peter de Grote. Als gewone werkman wilde hij een tijdje in Zaandam de kunst van het scheepsbouwen afkijken. Dat lukte maar gedeeltelijk. Hij was nu eenmaal gewend direct te doen waar hij zin in had en toen hij eens op een markt een kiezentrekker aan de slag zag, wilde hij dat direct ook zelf uitproberen op de omstanders. Dat vond Peter leuk, de omstanders iets minder.

Het blijft een aantrekkelijk idee. Undercover boss is een tv-serie waarin directieleden in hun eigen bedrijf stiekem als conciërge of schoonmaker gaan werken. Zo komen ze erachter hoe medewerkers echt over hen denken en of er wel echt hard gewerkt wordt.

Kennelijk raakte ook de hogeschool hierdoor geïnspireerd. Zo is er op de lerarenopleiding al een tijdje iemand die vrijwel onopgemerkt de rol van directeur is gaan vervullen. Dat weet bijna niemand. Wel dat er een nieuwe directeur is, maar niet wie. Het levert amusante taferelen op in de wandelgangen, waarin je plotseling niet alleen gedag gezegd, maar ook meteen spontaan de hand wordt geschud. Zo veel vriendelijkheid zijn we als collega’s onder elkaar nu ook weer niet gewend.

Of waar je bij de koffieautomaat ineens gevraagd wordt tot welke vakgroep jij behoort. ‘Nederlands’ prevel je dan, of ‘biologie’, terwijl je koortsachtig denkt ‘Ken ik haar ergens van? Zaten wij samen in een commissie en ben ik dat nu al vergeten?’ Iets later vertelt een beter oplettende collega je dan dat dat nu de nieuwe directeur was. Met opstijgend schaamrood vraag je je af of je wel een juiste indruk hebt gemaakt. Of weet de prins/tsaar/directeur nu wel genoeg van ons echte bestaan…?

Op de lerarenopleiding is iemand die vrijwel onopgemerkt de rol van directeur is gaan vervullen. Dat weet bijna niemand.

Ach, het is ongetwijfeld met de beste bedoelingen en ze schijnt echt heel bekwaam te zijn. Daarom zag ik al verlangend uit naar het eindejaarsfeestje in Blijdorp, waarbij zij ongetwijfeld haar volk zou toespreken. Een oude gewoonte die de directeur (de vorige) altijd benutte om te benadrukken dat hij ongelooflijk trots op ons was. Helaas, ze was verhinderd. Haar zus had geloof ik ook een feestje. Dat vonden we wel een beetje jammer, maar ik kon het me goed voorstellen. Mijn zus had laatst ook een feestje en toen heb ik ook vrijaf gekregen. Eerlijk is eerlijk.

Het was me trouwens het avondje wel. Een collega die ik altijd als vrij onschuldig had beschouwd, kwam informeren of ik nog niet bezocht was door zijn collega die zich onheus bejegend had gevoeld in een van mijn columns. Direct aansluitend kreeg ik een even informatief als verontrustend exposé over een bepaalde vorm van karate die – mits de slag op het borstbeen correct werd toegebracht – twee dagen later een wisse dood ten gevolge zou hebben wegens onherstelbare schade aan het hart. Je vraagt je toch af of incognito niet veiliger is.