Sjoerd studeert summa cum laude af, maar dat staat niet op zijn diploma
Gepubliceerd: 19 September 2019 • Leestijd: 3 minuten en 55 seconden • Interview Dit artikel is meer dan een jaar oud.Sjoerd Schouten (31) heeft een cijferlijst die voldoet aan de voorwaarden voor het predicaat ‘summa cum laude’ op zijn diploma. Helaas doet de Hogeschool Rotterdam daar niet aan. ‘Teleurstellend’, vindt Sjoerd. ‘aangezien het motto Overtref Jezelf is’.
Sjoerd studeert af aan de lerarenopleiding biologie, waar hij parttime studeerde naast zijn baan als biologiedocent voor leerlingen met gedragsstoornissen.
Toen hij voor zijn eerste tentamen een 10 haalde, besloot hij voor ‘cum laude’ te gaan. Helaas bleek dit alleen mogelijk te zijn in de hoofdfase van zijn opleiding, en niet in de propedeuse. Daarom riep vakgroepcoördinator biologie, Janneke Verloop, het ‘Overtref Jezelf-certificaat’ in het leven. Sindsdien wordt dat uitgereikt aan studenten die hun propedeuse cum laude halen.
Hoewel zijn coördinator hem aanraadde het in de hoofdfase rustiger aan te doen, bleef Sjoerd uitsluitend negens en tienen halen. Hierdoor studeert hij nu af op het niveau ‘summa cum laude’, maar helaas bleek ook dit predicaat niet te bestaan op de Hogeschool Rotterdam.
Lees ook:
Lieve Tosca, waarom mag ik niet summa cum laude afstuderen op de HR?
Cum, magna en summa
In Nederland studeert zo’n tien procent van de studenten cum laude af. Het verschilt per school wanneer je hiervoor in aanmerking komt. De regels hierover staan beschreven in hun Onderwijs- en Examenregeling (OER). Op de Hogeschool Rotterdam moet je gemiddelde cijfer in de hoofdfase minimaal een 8.0 zijn. Je afstudeerwerken dienen minimaal met een 8.5 beoordeeld te worden, en je moet binnen vijf jaar afstuderen.
Iedere school is dus vrij in het al dan niet toekennen van dit predicaat en het vaststellen van de voorwaarden ervoor. Er zijn echter wel algemene regels bekend die onderscheid maken tussen ‘cum laude’, ‘magna cum laude’ en ‘summa cum laude’. Voor de magna-variant dient je gemiddelde een 8.5 te zijn en om summa cum laude af te studeren moet je gemiddeld een 9.0 staan. Dat laatste komt zeer zelden voor.
Om summa cum laude af te studeren moet je gemiddeld een 9.0 staan.
Sjoerd heeft echter zo’n summa-cijferlijst met een gemiddelde van een 9.13 en een 9.0 voor zijn afstudeerwerken. Ook heeft hij zeven keer een 10 gehaald. Toch krijgt hij van de HR ‘slechts’ een cum-laudediploma.
‘Ik wist dat er op de HR een cum-lauderegeling was; ik had alleen verwacht dat een summa cum laude daar ook onder valt’, vertelt Sjoerd. ‘Zeker als je motto Overtref Jezelf is, denk ik: waarom heb je dan een halve regeling? Ik vind het gewoon teleurstellend, omdat het voor de hogeschool niet zo veel verandert, maar het voor de excellerende studenten wel een motivatie is om jezelf écht te overtreffen. Het verschil tussen een 8.0 en een 9.0 gemiddeld is behoorlijk.’
‘Het komt me niet aanwaaien’
Hoe hij dit voor elkaar heeft gekregen? ‘Dedication’, zegt Sjoerd. ‘Het komt me niet aanwaaien, ik heb er keihard voor moeten werken. Ik heb prioriteiten moeten stellen en dingen moeten opgeven. Naast mijn werk en studie heb ik ook een gezin; mijn zoon is nu negen maanden. Dat is moeilijk geweest, maar ik moest doorgaan. Gelukkig begreep mijn vriendin Fleur hoeveel dit voor me betekent. Zij heeft mij de mogelijkheid gegeven.’
‘Op het moment dat jij lesgeeft, kan je niet maar 55 procent van de lesstof kennen.’
‘Ik vind deze instelling passen bij je functie als docent’, gaat hij verder. ‘Op het moment dat jij lesgeeft, kan je niet maar 55 procent van de lesstof kennen. Je moet minstens 90 procent van de stof beheersen, wil je het goed kunnen overbrengen.’ En dus zat Sjoerd avonden en weekenden op zijn kamer te studeren. ‘Ik koos ervoor om te studeren, wanneer anderen met hun vrienden de kroeg indoken.’
Bloemen, een brief van Ron Bormans en een uniek certificaat
Een summa-cum-laudediploma zit er dus helaas niet in. Wel probeert de hogeschool Sjoerd tijdens de diploma-uitreiking extra in het zonnetje te zetten. Zo staat Els de Bock, directeur van het Instituut voor Lerarenopleidingen, klaar met een bloemetje voor hem. Coördinator Janneke Verloop spreekt hem voor het laatst toe: ‘Ik heb hem nog zo meegegeven: het is leuk om cum laude te slagen, maar maak er geen halszaak van. Hij heeft niet geluisterd en daarom krijgt hij vandaag een cum-laudegetuigschrift.’
‘Ik heb er vertrouwen in dat de school haar regeling in de loop der tijd zal gaan aanpassen.’
‘Maar’, zegt ze nu tegen Sjoerd. ‘Je hebt zoveel punten, dat je in aanmerking zou komen voor het predicaat summa cum laude. Deze onderscheiding staat helaas niet in het OER. Ik ga in elk geval mijn best doen voor alle studenten na jou, om daar verandering in te brengen. Voor nu ben ik voor het hoogst haalbare gegaan. Je krijgt een brief van de voorzitter van het college van bestuur, Ron Bormans. En we hebben speciaal voor jou een certificaat met de hoogste lof gemaakt. Ik wil je wel meegeven: doe niet te gek, niet te streberig. Maar of je naar me luistert, dat weet ik niet.’
Sjoerd is verrast door de brief en het certificaat. ‘Mooi om te zien dat zij ook hun best doen voor mij. Dit extra stukje waardering betekent veel voor me. Ik heb er vertrouwen in dat de school haar regeling in de loop der tijd zal gaan aanpassen.’
‘Het is nu tijd voor mijn gezinnetje’
Zal hij het advies van Verloop gaan opvolgen, en het rustiger aan doen? Sjoerd: ‘Ik heb in plaats van een minor het eerste jaar van een master gedaan. Daar wil ik wel mee verdergaan, maar het is nu eerst tijd voor mijn gezinnetje. Ik wil die kleine zien opgroeien. En daarna weer door.’
‘Het klinkt heel cheesy, maar mijn doel is wel om uiteindelijk op de lerarenopleiding biologieles te geven. Ik zou mijn toekomstige studenten niet aanraden om naar ‘summa’ te streven, maar ik ga ze wel meegeven om het beste uit zichzelf te halen. Zeker omdat wij degenen zijn die het moeten gaan overdragen.’
Magna cum laude = met grote lof
Summa cum laude = met de hoogste lof
Waarom zou het “te streberig” zijn om voor de hoogste waardering te gaan, als je het zelf wilt? En waarom zou deze waardering niet op je diploma mogen staan? Pijnlijk voorbeeld van hoe we in Nederland en bij Hogeschool Rotterdam, in tegenstelling tot al dat geleuter over “Overtref jezelf” mensen die hun kop boven het maaiveld uitsteken direct labelen als “strebers” of “uitslovers” en daarmee hun prestatie naar beneden halen. Fijn dat HR je waardeert met een certificaat, maar jammer dat er dan weer negatieve adviezen als “doe niet te gek” aan worden gekoppeld. Nee, Sjoerd je bent niet gek, maar gewoon heel goed! The sky is the limit. En niet opgeven. Je bent zeker geschikt om een voorbeeld voor anderen te zijn. En denk ook eens verder dan alleen docent worden op de lerarenopleiding…. wat denk je van een promotieonderzoek?! Ja, dat kan ook bij Hogeschool Rotterdam. Kenniscentra verwelkomen talent en mensen die juist voor extra inzet gaan en het maximale uit zichzelf willen halen.
Ik ben van mening dat de HR zich (op een aantal vlakken) teveel laat beperken door (zelf-opgelegde?) regels en ook ik vraag me af hoe dit valt te rijmen met de slogan “Overtref jezelf”. Er zijn helaas meer pijnlijke voorbeelden van “Nederland regeltjesland” bij de HR. Jammer dat men zich bij de HR zich door de ervaring met Sjoerd niet achter de oren krabt en de regels verandert, zodat onze studenten in het vervolg wel de aantekening Magna Cum Laude of Summa Cum Laude op hun diploma kunnen krijgen als ze het verdienen, hetgeen een enorme incentive zou zijn om zichzelf te overtreffen.