In het hoger onderwijs komt inmiddels 10,5 procent van de studenten uit het buitenland. Hun aantal is de afgelopen tien jaar ruim verdubbeld. De toename is ook andersom zichtbaar: steeds meer Nederlandse scholieren en studenten doen tijdens hun opleiding internationale ervaring op. De cijfers zijn te vinden in de monitor die internationaliseringsorganisatie Nuffic op 31 januari presenteerde.

De meesten van de internationals studeren aan een universiteit. Vroeger koos het merendeel juist voor een hogeschool, maar sinds 2011 zijn de rollen omgedraaid, vooral door de populariteit van de universitaire masters.

Ook op de Hogeschool Rotterdam groeit het aantal buitenlandse studenten, zegt Enny Kraaijveld, manager van het Centre of International Affairs (CoIA) en projectleider van de WERKplaats Internationalisering: ‘Er is de laatste jaren flink geïnvesteerd in de werving.  Studenten krijgen tijdens die werving goed het verschil tussen een research university en een university of applied sciences uitgelegd. We merken dat steeds meer studenten bewust kiezen voor dat “toegepaste” van het hbo.’

Economie en kunst

De internationale studenten kiezen het vaakst voor een economische studie. Aan de universiteiten zijn verder vooral sociale en technische studies in trek. Verder trekken kunstopleidingen in het hbo van oudsher veel internationals: ruim een derde komt uit het buitenland.

Op de Hogeschool Rotterdam is dat ook zichtbaar: de Rotterdam Business School (RBS) en de Willem de Kooning Academie (WdKA) zijn  de grootste trekkers van internationale studenten, met respectievelijk 30 en 10 procent. Kraaijveld: ‘Dat komt ook doordat zij vooralsnog de enige opleidingen zijn die volledig Engelstalig onderwijs aanbieden.’

Uitwisseling groeit

Verder is het aantal studenten dat met een Erasmusbeurs naar Nederland komt in de afgelopen jaren gestegen. Bijna 10.000 kwamen er in 2016 voor 1 of 2 semesters naar Nederland. Nog eens 4.000 studenten liepen hier stage. In 2007 waren dat er respectievelijk 7.000 en nog geen 1.000.

Ook veel Nederlandse studenten gaan voor een stage of uitwisseling naar het buitenland. Een kwart van alle afstudeerders in het hoger onderwijs reisde voor zijn studie de grens over. Daarmee scoort Nederland ruim boven de Europese norm van 20 procent voor 2020.

Op de Hogeschool Rotterdam is het aantal inkomende Erasmusstudenten licht gestegen. Het aantal HR-studenten dat voor een semester naar het buitenland gaat – de uitgaande uitwisselingen – is echter sterker toegenomen. ‘Per jaar gaan ongeveer 700 studenten naar het buitenland voor studie’, zegt Enny Kraaijveld. ‘De HR heeft zo’n 350 partnercontracten met buitenlandse universiteiten. Meestal voor de uitwisseling van studenten,  maar steeds vaker ook voor staff, projecten en gezamenlijk onderzoek.’

Daarnaast is er een grote groep studenten die stage gaat lopen in het buitenland. Kraaijveld: ‘Daarvan hebben we niet de exacte cijfers omdat dit niet altijd via CoIA loopt. Ook de korte studietrips van 1 à 2 weken die opleidingen organiseren naar het buitenland, zijn niet meegenomen in de 700.’

Stufi mee?

Het aantal Nederlandse studenten dat tijdens zijn verblijf gebruikmaakt van meeneembare studiefinanciering, is na jarenlange groei in 2016 afgenomen. Volgens Nuffic heeft dat te maken met de invoering van het leenstelsel. Welk effect dit precies gaat hebben op het aantal studenten dat in het buitenland zijn diploma behaalt, wordt door Nuffic onderzocht.

‘Dat geldt minder voor studenten die voor een semester naar het buitenland gaan, omdat dat vaak onderdeel van het curriculum is. Maar als het een extra activiteit is en er dus kans is op studievertraging, dan zullen studenten daar nu wel twee keer over nadenken’, verwacht Nuffic-woordvoerder Anne Lutgerink.

Uitdaging

Ondanks de groeiende aandacht voor internationalisering in het hoger onderwijs, is er volgens het Nuffic nog een slag te maken. Van de studenten van universitaire lerarenopleidingen bijvoorbeeld heeft nu maar 13 procent relevante buitenlandervaring. Van de hbo-opgeleide docenten in spe is dat aandeel nog lager: 6 procent. Leraren spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van internationale vaardigheden van leerlingen. Omdat klassen in Nederland steeds diverser van samenstelling worden, ligt daar nog een flinke uitdaging, vindt Nuffic.

Ook volgen studenten met hoogopgeleide ouders ruim anderhalf keer zo vaak een uitwisselingsprogramma als studenten zonder hoogopgeleide ouders. ‘Dat is reden tot zorg. Je wilt dat iedereen ongeacht zijn achtergrond die mogelijkheid heeft’, aldus Lutgerink. Subsidies voor die specifieke doelgroep kunnen daar wellicht verandering in brengen.

Kraaijveld denkt dat ook op de hogeschool winst te behalen is. ‘Procentueel gezien is het aantal studenten dat naar het buitenland gaat nog steeds vrij laag. Het is niet voor alle studenten weggelegd om naar het buitenland te gaan. Maar ik ben van mening dat alle studenten culturele competenties moeten ontwikkelen, omdat zij in een globale en steeds diversere samenleving komen te werken. Binnen de WERKplaats Internationalisering is dit dan ook een van de gespreksonderwerpen.’

Tekst: HOP, Inge Schouten, Profielen, Edith van Gameren
Illustratie: Anna van Dooren