Het Panel: Verspreiders racistische content mogen zelf straf bedenken
Gepubliceerd: 13 March 2020 • Leestijd: 2 minuten en 14 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.De verspreiders van pornografisch en racistisch materiaal mogen van de Hogeschool Rotterdam zelf een ‘leerzame straf’ bedenken. Is dat een goed idee?
Begin februari vonden er twee incidenten plaats met studenten die in een app-groep pornografisch beeldmateriaal en uitingen van racisme en antisemitisme deelden. In beide gevallen waren er studenten van de HR bij betrokken.
De HR doet aangifte tegen deze studenten maar ze worden vooralsnog niet geschorst; dat gebeurt wel als ze niet zelf een passende straf bedenken en uitvoeren, een straf met een leereffect. Wat vinden de leden van Het Panel daarvan?
Ed Meesters: ‘Goed, mits er een besef is van “Ik zit fout”’
Docent social work
‘Pedagogisch gezien is het goed om mensen zelf een straf te laten bedenken, mits er een besef is van ‘ik zit fout’, en mits ze het willen herstellen. Zo’n straf moet hen helpen om niet opnieuw in de fout te gaan.
Het bestuur heeft daarbij wel de taak om af te wegen of de voorgestelde straf aan een aantal voorwaarden voldoet. Is er bijvoorbeeld in voldoende mate sprake van schuldbesef en wordt de veiligheid van de gedupeerde individuen en de organisatie voldoende hersteld?
Als de voorgestelde straf niet pedagogisch of passend genoeg is dan moet het bestuur het laatste woord hebben. Schorsing of het incident melden bij de politie zijn daarbij zeker opties.’
Zeyad Al Mumar: ‘Studenten worden bewuster dat ze iets strafbaars hebben gepleegd’
Student Ad management
‘Ik heb nog nooit eerder aan zo’n alternatief gedacht maar vind het wel een goed idee. Door een eigen leerzame straf te bedenken worden deze studenten meer bewust van het feit dat zij iets strafbaar hebben gedaan.
De studenten leren tevens nadenken over de gevolgen hun actie; dat is op dat moment volgens mij het allerbelangrijkste. Het moet ervoor zorgen dat ze zoiets in de toekomst nooit meer doen.’
Gerben Sanders: ‘Zelf een passende straf verzinnen slaat nergens op’
Embedded librarian
‘Bepaalde dingen zijn in mijn ogen ontoelaatbaar binnen onze hogeschool, bijvoorbeeld verbaal en fysiek geweld tegen medestudenten en personeel, bedreiging, vernieling, onder invloed zijn van alcohol of drugs, diefstal, verboden wapens meenemen naar school (en die eventueel gebruiken) én racistische en/of kwetsende uitingen (op schrift, mondeling, op sociale media et cetera). Daar past een door de HR opgelegde straf bij, want zelf een passende leerzame straf verzinnen slaat nergens op, tenzij ik dit jaar ook zelf mag bepalen hoeveel belasting ik mag betalen!
Als de HR aangifte doet, hoort hier een schorsing bij. Zijn er aanknopingspunten voor strafrechtelijke vervolging, dan zou je kunnen denken aan uitschrijving of nog beter: een verplicht essay over intolerantie en stigmatisering van 5000 woorden.’
Hilde Valentin: ‘Door eigen straf te bedenken moet student nadenken over zijn gedrag’
Docent bij de dienst onderwijs en ontwikkeling
‘Het lijkt me prima om in dit geval de studenten te vragen zelf een leerzame straf te bedenken. Door de student zelf een passende straf te laten formuleren zal hij hoe dan ook moeten nadenken over zijn gedrag. Daarmee hoop je dat er een proces op gang komt waar de student van leert dat we alleen maar samen kunnen leven als we respect hebben voor andere mensen, ongeacht sexe, religie, afkomst of seksuele geaardheid.
Als je studenten direct schorst dan geef je daarmee wel een duidelijk signaal, maar er gebeurt verder niets mee wat tot een meer respectvolle houding kan leiden.’
Tekst: Jos van Nierop
Illustraties: Demian Janssen
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
Interessant hoe er wordt gedacht door deze collega’s over strafbaarheid , het materieel strafrecht en het formele strafrecht in deze casus waarbij studenten memes hebben gedeeld via whatsapp groepen die zich in de sfeer bevinden van onderwijs.
Los van welke inhoud (die ik zelf niet of wel waardeer) moet m.i. een delicaat evenwicht worden gezocht tussen verschillende belangen zoals privacy, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging maar ook verboden zoals art. 1 grondwet en andere strafbepalingen in het WvS alsmede regels van de HR.
Laten we beginnen dat er altijd bevoegdheid moet zijn om te straffen en dat is voor een hogeschool bv geregeld in het OER en andere reglementen maar er is natuurlijk geen regel die de casus precies dekt en het is voor mij de vraag of de HR zeggenschap op communicatie van studenten via het medium whatapp. Staat nog los van welke beelden (Dhr. Bormans was half uur misselijk?) er zijn gedeeld en hoe in welke mate ze grenzen overschrijden. Let daarbij op uitspraken van met name het EHRM.
tweede punt is natuurlijk het doel van strafrecht, specifieke en algemene preventie. Vraag of dit wel werkt.
Dan de formele kant, de SV aspecten, heeft er een proces van strafvordering plaatsgevonden die toetsbaar en verifieerbaar is en waarin aan alle zorgvuldigheidseisen die het strafrecht kent is voldaan?
Tot slot de strafeis en strafoplegging, dat zou op deze manier voor mij als jurist niet aan algemene zorgvuldigheidseisen voldoen maar kunnen leiden tot willekeur en overschrijding van bevoegdheden.
Ik sluit me volledig aan bij dhr. van der Molen!