Basisbeurs? Nu nog niet, zegt Rutte
Gepubliceerd: 18 September 2020 • Leestijd: 1 minuten en 23 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Moet er weer een basisbeurs voor studenten komen? In zijn verdediging van het kabinetsbeleid maakte premier Rutte daar gisteren weinig woorden aan vuil. Nu nog niet, was kortweg het antwoord.
Enkele partijen pleitten tijdens de algemene politieke beschouwingen voor een nieuwe basisbeurs, met name voor studenten die net geen recht hebben op een aanvullende beurs, omdat hun ouders een middeninkomen hebben. De studieschulden stapelen zich op en lang niet alle partijen vinden dat wenselijk.
‘Dat is natuurlijk een discussie die de komende maanden, neem ik aan, ook nog wel op andere plekken wordt gevoerd’, merkte Rutte op. Maar zijn kabinet gaat niets aan de studiefinanciering veranderen.
‘Heel normaal’
Rutte, van 2004 tot 2006 zelf staatssecretaris van OCW, noemde het ‘heel normaal’ dat niet alleen de overheid voor hoger onderwijs betaalt, maar dat studenten en hun ouders ook iets bijdragen. Voor studenten uit gezinnen met lagere inkomens is er een aanvullende beurs. ‘Die is inkomensafhankelijk en uiteindelijk is ook de afbetaling inkomensafhankelijk. En mocht je onverhoopt eindigen in de bijstand, dan wordt na een aantal jaren de restschuld kwijtgescholden.’
D66, ooit een voorvechter van het huidige leenstelsel, wil er inmiddels vanaf. Fractievoorzitter Rob Jetten deed het zelfs voorkomen alsof zijn partij de bedenker is van de wederopstanding van de basisbeurs. Dat is niet zo. Coalitiepartijen CDA en ChristenUnie bijvoorbeeld pleiten altijd al voor de terugkeer van de basisbeurs.
De gereformeerde SGP doet dat eveneens. Fractievoorzitter Kees van der Staaij diende dan ook een motie in: geef meer studenten het recht op een aanvullende beurs. Daar zou D66 toch in mee kunnen gaan?
Verstandig plan
Maar nee, zei Jetten, nu nog niet. ‘Ik wil de heer Van der Staaij dus vooral uitnodigen om de komende maanden met ons verder te werken aan dit wel heel verstandige plan voor studenten uit middeninkomensgezinnen.’
Van der Staaij zou liever sneller gaan, maar hij accepteerde het gelaten. ‘Je moet soms ook gewoon respecteren dat voor bepaalde partijen het tempo van verandering net even te snel gaat’, grapte de conservatieve SGP-voorman.
In de loop van deze kabinetsperiode keerden GroenLinks, D66 en PvdA zich van het leenstelsel af. Zij hebben samen met de VVD van Mark Rutte in 2015 de basisbeurs afgeschaft. Alleen die laatste partij staat daar nog steeds achter.
Tekst: HOP, Bas Belleman
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
Minder schoolgeld laten betalen voor schooljaar 2020-2021 is ook prima in plaats van een basisbeurs (waar wij over 1/ 1,5 jaar niks meer aan zullen hebben, omdat we dan als het goed is afgestuurd zijn). Of schoolgeld teruggave van het jaar ervoor.
“mocht je onverhoopt eindigen in de bijstand, dan wordt na een aantal jaren de restschuld kwijtgescholden.”
Deze uitspraak is wel erg mild over een schuld die bij sommige mensen als een zwaard van Damocles boven het hoofd hangt. Dit “aantal jaren” was 15 tot aan 2018, wat al een significant deel van iemand’s professionele leven is. Mensen die significante problematiek ervaren tijdens hun studie (en de grootste kanshebbers zijn voor “onverhoopt terecht komen in de bijstand”) hebben een schuld tot hun 35e-40e levensjaar.
Het is sindsdien opgehoogd naar 35 jaar, waardoor we kunnen stellen dat deze aflossing bepalend zal zijn voor het grootste deel van iemand’s carriere en de mogelijkheden tot verdere ontwikkeling. De probleemgroep die het meest hulpbehoevend is voor verdere ontwikkeling, zit in de schulden tot hun 60e.
Schulden beperken de mogelijkheid tot ontwikkeling, hinder van ontwikkeling beperkt de mogelijkheid tot het opbouwen van welvaart en verhinderen van welvaart beperkt het terugbetalen van de schulden. De cirkel is compleet. Maar geen zorgen, na 35 jaar ben je er van af, lang leve de lening!
Wel ironisch dat D66 zichzelf al jaren de partij van/voor de studenten noemt maar zij de aanstichter zijn van het huidige leenstelsel samen met VVD, GroenLinks en de PvdA. Zie onderstaande link als bron. En dan nu het beeld durven te schetsen dat ze de bedenkers zijn van de wederopstanding van de basisbeurs. Belachelijk dit, ze hebben volgens mij amper een idee wat voor ellende je aansticht voor nieuwe studenten. Met het huidig systeem als je klaar bent met je studie sta je, als je een midden of laag inkomen hebt, sta je eigenlijk al 0-1 achter, het minimale dat je aan schulden hebt is eigenlijk dan al 4 keer het college geld voor een HBO opleiding (8000 euro minimaal.)
Maar als je nu nog op kamers moet en je ouders dit niet kunnen bekostigen is het helemaal belachelijk. Zie bron 2. Volgens de website van Nibud ben je dan ongeveer 1000 euro minimaal kwijt aan studeren per maand. Doe dan nog even dat maal 12 maal 4 en je zit op minimaal een bedrag van 45 000 euro als schuld. Weliswaar kan je met een bijbaan compenseren maar dan zit je nog steeds aan een bizar hoge schuld. Als klap op de vuurpijl, wat vaak achtergehouden wordt, mag je ook nog eens minder lenen; 1,2 * studieschuld.
Dan hebben we een enorm te kort in de zorg en in het onderwijs, nou verdien je met je hbo opleiding niet slecht als je een van deze sectoren kiest, maar een huis kopen als starter in deze sectoren in combinatie met je studieschuld is wel enorm pittig en onaantrekkelijk. Dit is dan wel bijzaak voor dit onderwerp maar toch even extra informatie dat ik kwijt wilde.
Lang verhaal kort, belachelijk dat dit systeem er nog is en dadelijk nog meer studenten financieel in de problemen komen. Ook laten partijen als D66, GroenLinks en PvdA door hun plotselinge verandering van mening wel heel erg opportunistisch gedrag zien. Iets wat niet integer over komt. Ik hoop dat dit systeem snel veranderd en dat het leven wat makkelijker wordt gemaakt voor mijn medestudenten
Bronnen:
https://nos.nl/artikel/2339449-ook-d66-wil-studiebeurs-terug-einde-leenstelsel-in-zicht.html (D66, GL veranderen van mening + tabel huidige meningen)
https://nos.nl/artikel/2284436-groenlinks-keert-zich-alsnog-tegen-leenstelsel-het-werkt-niet.html (GL die voor leenstelsel stemde.)
https://www.youtube.com/watch?v=o7zxNkcbZp4 (NOS YouTube kanaal)
Er wordt altijd gedaan alsof het alleen maar om het afbetalen van de schuld zelf gat, en niet om de andere effecten ervan, zoals een kans op een hypotheek. Ook vind ik het altijd opvallend hoe er wordt gesproken over studenten alsof we nog kinderen zijn en onze ouders moeten betalen voor school. Nee! Studenten zijn volwassenenen voor het grootste deel van hun opleiding, en zouden als zodanig behandeld moeten worden, en niet alleen als het aankomt op de verantwoordelijkheden.
Er zijn bij ieder nieuw stufi-systeem winnaars en verliezers. Studenten mogen zich best realiseren dat er tienduizenden laagopgeleide mensen zijn die vanaf hun 16e werken en belasting betalen, uiteraard nooit een beurs hebben gekregen en een leven lang een netto-inkomen hebben tussen de 1300 en 2000 euro per maand. Wat geeft het als je een studieschuld opbouwt van 45.000 euro, mits 0% rente betalen, als je geleidelijk tussen de 3 en 4 duizend euro netto per maand gaat verdienen? Van wie moet je op je 30ste een lelijk nieuwbouwhuis van 4 ton in een Vinexlocatie kopen? Je omgeving verwacht dat, maar jij gaat het anders doen. Jij lost die 45.000 euro in 5 jaar af, dan ben je nog maar 28-30 jaar jong.
Tussen de 3 en 4 duizend euro netto per maand gaat verdienen? Wow.. Maak er bruto van en dan heb je een “normale” HBO baan, bijvoorbeeld in de zorg.
@Paul, even grof narekenen hoor. 45000 over 5 jaar is 750 euro per maand. Een snelle google voor een HBO startsalaris geeft aan tussen de 1800 en 2500 per maand bruto, laten we optimistisch zijn en 2500 bruto zeggen, en dan even box 1 inkomen gaan rekenen. Alle (realistisch) voordeel voor je voorbeeld.
Overigens is dit totaal niet mijn vakgebied dus misschien maak ik hier een paar enorme fouten, in welk geval ik graag hoor van een expert… enfin, rekentijd.
Inkomstenbelasting (vgl site belastingdienst, gegevens 2020) voor 2500/mnd bruto inkomen is basis 37,35%, hier gaat heffingskorting van af. Op 30k bruto per jaar (2500×12) is deze €2.711 – 5,672% x (belastbaar inkomen uit werk en woning – € 20.711), dus 2711 – 5,672%*(30000-20711) = 2184,13.
Voor heffingskorting is het netto inkomen 2500*0,6265=1566,25 netto per maand, hier komt gemiddeld 2184,13/12 = 182,01 euro per maand aan heffingskorting op terug voor een netto maandinkomen van €1748,26. Hier gaat 750 euro per maand van af om aan je betalingsschema van 45k in 5 jaar te voldoen voor een leefbaar inkomen per maand van €998,26.
Op krap 1000 euro per maand gaat dit niet over “een lelijk nieuwbouwhuis van 4 ton in een Vinexlocatie kopen”. Met zo’n inkomen ga je sowieso niets kopen, je gaat geen kinderen nemen, je kan geen auto betalen. Daar gaan je toekomstplannen voor minstens 5 jaar, want de meeste mensen zullen niet 750 per jaar gaan aflossen en we mogen maar hopen dat de rente 0% blijft, dat is namelijk pas vanaf 2016 en geenszins onveranderbaar.
Sorry, ik denk dat je getallen nergens op slaan. Alle medelijden met mensen die nooit van stufi gebruik hebben kunnen maken hoor, maar dat betekent niet dat alle volgende generaties het dan even slecht moeten hebben om het “eerlijk” te houden. Dat betekent dat die groep ook mogelijkheden geboden moet worden. We hoeven ons niet te richten op iedereen omlaag te trekken naar gelijke ellende, liever kijken we naar iedereen omhoog te brengen naar een betere toekomst.