Ingezonden: Nederland heeft wél een racismeprobleem, en Danny’s stuk is daar een voorbeeld van
Gepubliceerd: 22 June 2020 • Leestijd: 3 minuten en 46 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Op 16 Juni publiceerde Profielen een blog getiteld ‘Black lives matter! Oké, en alle andere mensen dan?’ Dit stuk riep veel emoties op bij studenten van de HR en de Willem de Kooning Academie. Studenten Willem en Ruben schreven een reactie.
De groepsapp van ons illustratiejaar op de Willem de Kooning was na de blog een storm van verontwaardigde berichten. Wij, Ruben en Willem, spreken met z’n tweeën op school vaker over politieke en sociale thema’s. Zo ook kwamen vragen rond het stuk van Danny naar boven. Waarom precies zijn mensen zo verontwaardigd en is deze publicatie wijs voor de Hogeschool Rotterdam of moet deze verwijderd worden? Over een ding zijn we het hartgrondig eens: Het stuk van Danny is naïef en onproductief. Maar dat niet alleen, het vertegenwoordigt een groep studenten van de hogeschool en slaagt er niet in dat goed te doen.
Naar eigen zeggen heeft Danny ‘eigenlijk nooit meegemaakt of gehoord dat mensen racistisch bejegend werden.’ En dat lijkt de kern van dit blog te zijn. Danny haalt in zijn stuk veel dingen aan, de woorden ‘BlackLivesMatter’ in contrast met ‘AllLivesMatter’, dingen die Akwasi gezegd zou hebben, dat het je eigen schuld is als je iets vervelends meemaakt (en dat je huidskleur daar dus niks mee te maken heeft) en nog veel meer, maar waar het eigenlijk allemaal op neerkomt is dat hij de beweging niet snapt omdat hij zelf geen racisme meemaakt.
Dat onbegrip is eigenlijk het grootste probleem aan zijn stuk. Wat Danny schrijft is blind voor de ervaring van zwarte en biculturele Nederlanders. In de gesprekken die wij zelf gevoerd hebben over racisme naar aanleiding van dit stuk, kwam naar voren dat Ruben zich zorgen moet maken over hoe hij zich gedraagt in winkels vanwege zijn huidskleur, terwijl Willem daar niet eens over na hoeft te denken. Ook komt Ruben veel vaker zonder duidelijke reden in contact met de politie terwijl Willem nog geen vijf keer in zijn leven een agent heeft gezien, tot hij naar Rotterdam verhuisde.
Dit is natuurlijk anekdotisch maar daarnaast is er ook veel empirisch bewijs dat erop wijst dat er wel degelijk racisme in Nederland bestaat. Talloze onderzoeken wijzen uit dat er discriminatie plaatsvindt binnen het politiekorps (Sinan Çankaya) en dat de politie etnisch profileert terwijl ze op straat zijn (Joanne van der Leun). Dat werknemers en stagebegeleiders liever witte Nederlanders aannemen dan biculturele (SCPB, Liever Mark dan Mohammed). Zelfs in de medische zorg wordt er nog achterhaald over het ‘negroïde ras’ gesproken (Jeffrie Buckle). En ondanks dat de VOC-tijd zo lang geleden is, heeft die periode nog steeds veel effect op onze samenleving (Pierre van der Eng). Naast academisch onderzoek is er ook genoeg literatuur te vinden buiten ‘de krant of het nieuws’, zoals Witte Onschuld van Gloria Wekker en Wij slaven van Suriname van Anton de Kom.
We gaan er eigenlijk niet vanuit dat onwetende witte Nederlanders racistisch zijn of kwade bedoelingen hebben, maar die onwetendheid over het onderwerp racisme maakt het heel makkelijk om te zeggen dat het er niet is. Vooral omdat je het als witte Nederlander inderdaad dus niet zo snel ziet. Dit is misschien wel het grootste probleem. Daardoor is het voornaamste doel van de Nederlandse anti-racismebewegingen misschien wel om witte Nederlanders bewust te maken van de niet-witte ervaring. Iedereen heeft een verantwoordelijkheid naar elkaar om elkaar serieus te nemen, het is daarom ook zo jammer dat er op Profielen een stuk gepubliceerd wordt waarin dat niet gebeurt.
Vrijheid van meningsuiting is, net als de kans om je eigen leven op te bouwen, een recht in Nederland waar wij als Nederlandse burgers erg trots op kunnen zijn. Maar dan moet er natuurlijk wel op een zinnige en verantwoordelijke manier mee omgegaan worden. Iets wat naar onze mening in de blog van Danny niet gebeurt.
Als Danny als onderdeel van de Hogeschoolgemeenschap zijn mening verkondigt op ons nieuwsplatform mogen we toch in ieder geval van hem verwachten dat hij respectvol is en zijn stellingen goed onderbouwt. Als Profielen een plek wil zijn voor vrije berichtgeving moeten hun bloggers ervoor zorgen dat hun stukken hout snijden. Het stuk van Danny staat vol met onderbuikgevoelens, stromannen (dat zijn argumenten tegen een mening die je zelf op een groep projecteert) en whataboutisme’s (dat zijn ‘Kijk, dit is ook niet goed!’-argumenten die afleiden van het originele thema).
De punten die Danny probeert te maken zijn uitsluitend onderbouwd met gevoelens en ideeën vanuit zijn ervaring. Hij is dus aan het schaduwboksen, in plaats van een echt stuk te schrijven. Wij vinden dat als hij, zelfs na goed onderzoek te doen en met zwarte of biculturele Nederlanders in gesprek te zijn geweest, er deze mening aan overhoudt hij een gedegen, gefundeerde en respectvolle visie moet presenteren, vooral als het over onderwerpen zoals deze gaat waar veel mensen door geraakt worden. Met het geklad van afgelopen dinsdag slaagt hij daar niet in.
Ter afsluiting willen we graag zeggen dat we niet vinden dat iemand zoals Danny gecensureerd moet worden, ook niet in ons schoolblad. Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht en belangrijke hoeksteen voor academische instellingen. Maar we willen wel een beroep doen op de integriteit van de bloggers, journalisten en de redactie om goed onderzoek te doen en hun stukken inhoudelijk van hoge kwaliteit te houden. Fake news is er al genoeg in de wereld, dus moet op Profielen het kaf van het koren gescheiden worden. Zo kunnen discussies goed gevoerd worden en kunnen we nog wat van elkaar leren.
Illustratie: Karoline Cladrowa (@karlfancy)
Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief. 
Waar ik moeite mee heb, laat ik het dan anders verwoorden, is dat ik lanzamerhand het gevoel krijg, dat ik me schuldig moet voelen over het feit dat ik “wit” ben, terwijl ik daar niet zo min iets aan kan doen als jij.
Ik heb vaker gezegd hier op profielen, dat voor mij kleur geen reet uitmaakt. Ik vind daarom een site als “wit huiswerk” heel grievend, want nee, ik hoef op dat punt geen huiswerk te maken, want ik weet hoe het werkt. Een neefje van mij is half-half en die heeft vaker om niks in een politiebus gezeten, dan de rest van de familie bij elkaar en dat praat ik zeker niet goed. Maar dat zegt niets over alle mensen die “wit” zouden zijn, ik vind de BLM beweging heel generaliserend. Want “wij” zouden het niet snappen.
En daar gaat het mis wat mij betreft. Dat hele “wij” en “zij” verhaal. Daar maken deze activoerders zich net zo schuldig aan als de rest van het land en dit hokjesdenken is het ware probleem wat de polarisatie aanwakkert en in stand houd.
Zelf ben ik blij met een tegengeluid als dat van Danny, hoe onhandig het ook geformuleerd is. Want tegenwoordig zit je zo met een extreem rechts label in een hoekje, als je een onpopulaire mening verkondigd. Uit dit hele debat is de grijstint verdwenen. Het is heel zwart-wit. En dat irriteert me mateloos, net als de agressie van bijvoorbeeld een Akwasi, die het vervolgens verdoezeld als “kunstzinnige uitingsvorm”. Het is prima. Als ik de volgende keer in de supermarkt uit mijn slof schiet, omdat iemand weer eens een keertje voorkruipt, zal ik dat ook als culturele uiting en kunstzinnigheid verklaren. Op die manier kom je natuurlijk overal mee weg.
Dus mensen praat met elkaar in plaats van wijzen en de ander te vertellen wat hij moet doen. Dat mis ik in beider kampen.
“…dat het je eigen schuld is als je iets vervelends meemaakt (en dat je huidskleur daar dus niks mee te maken heeft) en nog veel meer….” dit is niet wat hij heeft gezegd en niet constructief. Modder gooien is zo onhandig. Wat hij schrijft, en denk ik ook bedoeld, is dat je in Nederland gelijke kansen hebt. Dit, naar mijn inschatting waar je het vorige, verzonnen en uit zijn verband getrokken citaat vandaan hebt gehaald:”…Nederland is een land waar iedereen welkom is en waar iedereen een kans krijgt. Als iets niet lukt ligt dat toch aan jezelf. Dat ligt niet aan of je een andere huidskleur hebt of een andere afkomst.” Hij spreekt hier duidelijk over kansen en het wel of niet lukken van plannen, nergens over “iets vervelends”.
Ik ga hier niet zeggen dat hij gelijk heeft, maar zorg wanneer je iemand gaat aanspreken op onvolledigheid in zijn artikel, dat je zelf volledig bent en integer. De ongelijke kansen zie ik wel hoor, dus daar hoor je mij niet over. Maar verzinnen dat hij iets heeft gezegd terwijl hij dit, naar jouw inschatting, enkel heeft bedoeld is gewoon verkeerd.
Nu ik mijn geschreven stukje herlees is deze wat aanvallend en niet zo bedoeld, ik snap uiteraard dat er emotie in de brief zit. Dus mijn opmerkingen als verzonnen zijn wat hard. Ik moet hier stellen, aangenomen of ingevuld. Ik denk namelijk niet dat de schrijver hier de intentie had om iets te verzinnen en mijn excuses daarom voor de toon, dit is niet zo bedoeld.
Ik denk namelijk dat deze brief goed is en het gesprek ook, maar laten we dit wel doen door te spreken over wat er wordt gezegd en niet over wat er wordt geïnterpreteerd.
@Annelies, als je witte huiswerk al gedaan hebt, prima en fijn, toch zijn er veel mensen die dat niet hebben gedaan (om wat voor reden dan ook) en misschien wel blij zij als hen de schellen van de ogen vallen.
Overigens: Akwasi is geen spreekbuis, wat hij zegt is zijn individuele verantwoording. Net als de blinde vlek van Danny dat is om te fixen.
Oh en complimenten aan Ruben en Willem. Mooi stuk, ontdaan van niet functionele zaken als emoties en meningen.
Naar mijn mening ontbreekt het vaak aan perspectief. Wat ik vaak zie is dat voor veel aangelegenheden de racisme kaart wordt getrokken, terwijl dit niet altijd zo hoeft te zijn.
Wat ik me kan herinneren is dat racisme omschreven wordt als volgt; “een individu de eigenschappen van een groep toekennen, op basis van externe aspecten”.
Toen ik in Indonesie was, was ik een zogenoemde “Bule” (uitgesproken als boe-lee). Dit was niet denigerend, maar strict genomen wel racistisch. Echter werd ik er niet door benadeeld (tenzij ik bij de lokale groenteboer iets wou kopen, waardoor er wegens mijn blanke huid een hogere prijs wordt opgedragen). Toch kon ik me als een vrij mens bewegen en werdt ik niet onheus behandeld.
Daarintegen in huidig China worden zwarte mensen zwaar benadeeld wegens hun huidskleur. Dit is pas echt racisme, wat hier in Nederland ongekend is en ook nooit op dergelijke schaal zou plaatsvinden. Vreemd genoeg hoor ik hier in Nederland niemand zich daar over uitspreken, laat staan de huide slavenhandel in Libie, of de huidige moordpartijen op blanke boeren in Zuid Afrika.
Wellicht is het daarom lastig om het racisme waar men het nu over heeft ook echt als racisme te erkennen, wanneer in nu in de wereld duidelijke voorbeelden zijn van echt racisme. Daar waar ik als blank individu in een land ben waar ik de etnische minderheid ben, is het niet meer dan logisch dat ik anders wordt behandeld dan de rest van de bevolking. Echter wanneer mijn gehele ras door de gehele bevolking als ongewenst wordt behandeld in een ander land, zou ik de noodkreet van racisme een stuk beter kunnen begrijpen. En het is naar mijn mening juist deze mismatch van definitie en ervaringen en voorbeelden waar men moeite mee heeft om ze als gelijk probleem te behandelen, zeker wanneer het gross van de bevolking hier geen racistische gevoelens koestert of goedkeurt.
Willem en Ruben, bedankt voor dit mooie, sterk onderbouwde stuk. Ik hoop dat jullie boodschap doordringt bij mensen, vrijheid van meningsuiting is niet zomaar een stok om mee te slaan, maar een groot recht waar we met respect en bedachtzaamheid mee om moeten gaan.
Vroeger was ik ook een soort Danny, maar op een dag werd ik door mijn vader de les gelezen. Om mensen wat perspectief gegeven of het te relativeren op persoonlijk niveau en vooral op een rustige wijze. Kan je wat inzicht bieden. De leus “Black lives matter” kan hard aankomen voor mensen die niet zo goed weten wat er gaande is.
In Amerika is racisme veel erger. (Vooral in Texas) Het eerste wat mijn tante zei toen zij terugkwam uit Texas: Zo, wat een rassendiscriminatie.
Voor standbeelden omgooien ben ik absoluut tegen. Veel van deze mensen hebben veel gedaan voor de Nederlandse samenleving, zodat wij nu een systeem met sociale zekerheid hadden kunnen opzetten. Het nadeel is dat sommige misschien slecht waren geweest bij de slavernij, het cultuurstelsel of de veenkoloniën en dat is uiteraard verkeerd, maar ook deze zwarte bladzijden moeten herinnerd kunnen worden. “Those who don’t know history are doomed to repeat it.”
@Annelies en een ieder die hetzelfde voelt:
Nee, je hoeft je niet schuldig te voelen dat je wit bent. Geen enkele buitenlandse gemeenschap vraagt hierom. De Black Lives Matter movement ook niet. Waar het bij deze movement vooral om gaat is aanduiden dat OOK de zwarte levens tellen als die van ieder ander. We horen allemaal gelijk behandeld te worden. Dat gebeurt alleen niet. Nederland is een land van gelijke kansen maar niet alle burgers worden als GELIJK gezien. Daar gaat het om. Dus op moment dat je dan wordt gewezen om bijvoorbeeld ‘je huiswerk te doen’, wordt er in feite gevraagd om je te verdiepen in de geschiedenis van o.a. dit land en hoe het is gebouwd op de ruggen van de minorities. Want alle geschiedenisboeken spreken over de ‘Gouden eeuw’ of de ‘VOC tijd’ maar waarom het beestje niet gewoon bij zijn naam?
Je moet je niet schuldig voelen dat je wit bent, nee, wees er juist bewust van welke privilege jouw huidskleur met zich meebrengt in de maatschappij. Witte privilege wil niet zeggen dat witte mensen geen moeilijk leven kunnen hebben namelijk. Je huidskleur is echter NOOIT een reden dat je leven kut is. Zeggen dat de standpunten van de BLM-movement bijdragen aan de polarisatie omdat deze in een “wij vs jullie” toon worden gemaakt, vind ik daarom erg kwalijk. Want in een idealistische wereld zouden we inderdaad niet hoeven te spreken over verschil in huidskleur en zouden we allemaal ‘kleurenblind’ moeten zijn. Maar we leven nou eenmaal in een samenleving waarin veel mensen lijden aan een superioriteit-complex. Er IS degelijk verschil (in huidskleur) en thats fine. Lets acknowledge the differences and learn what they mean.
Overigens wil ik hieraan 1 ding toevoegen waar ik heilig van overtuigd ben dat meer mensen dit moeten horen:
In de woorden van een vriendin, Lisa:
“Wanneer witte mensen jaren lang een trans atlantische slavenhandel, georganiseerd door POC (people of color), ondergaan én zij daar meer dan 300 jaar later nog de nadelen daarvan ondervinden, kunnen we praten over reverse racism tegenover de witte man/vrouw.
Zolang dat niet het geval is, spreken we over discriminatie”
Blessings.
Beste Ruben en Willem,
Mijn complimenten voor jullie goed onderbouwde reactie op de blog van Danny. Ik ben het helemaal eens met jullie afsluitende oproep:
“Ter afsluiting willen we graag zeggen dat we niet vinden dat iemand zoals Danny gecensureerd moet worden, ook niet in ons schoolblad. Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht en belangrijke hoeksteen voor academische instellingen. Maar we willen wel een beroep doen op de integriteit van de bloggers, journalisten en de redactie om goed onderzoek te doen en hun stukken inhoudelijk van hoge kwaliteit te houden. Fake news is er al genoeg in de wereld, dus moet op Profielen het kaf van het koren gescheiden worden. Zo kunnen discussies goed gevoerd worden en kunnen we nog wat van elkaar leren.”
Nu racisme en discriminatie zo overduidelijk bestaat en pijnlijk aantoonbaar gemaakt wordt, is jullie bijdrage en de bijdrage van Soezy Castillo van 24 juni noodzakelijk om het gesprek in volledigheid op gang te brengen, en een goede eerste stap naar een dialoog