Het valt vies tegen, dat online toetsen, merkt de HR. Fraude bestrijden op afstand blijkt namelijk best moeilijk. Zeker als je de privacy van studenten serieus neemt. Dat zei voorzitter van het college van bestuur Ron Bormans in een gesprek over de coronamaatregelen van de Hogeschool Rotterdam.

‘Je moet de boel al snel volhangen met camera’s, als je zeker wilt weten of een student niet fraudeert tijdens een online tentamen vanachter zijn of haar eigen pc’, aldus Bormans. Natuurlijk kun je studenten om toestemming vragen voor cameratoezicht in huis, maar omdat studenten afhankelijk zijn van de hogeschool voor hun diploma, is dat geen goede manier om toestemming te krijgen, vindt Bormans. ‘Heel veel studenten zullen zich gedwongen voelen om ja te zeggen, omdat ze dat tentamen willen halen.’

Fraude is vooral een probleem van kennistoetsen

Volgens Bormans zijn er maar heel weinig toetsmethodes die zonder privacyproblemen online en op afstand fraude kunnen uitsluiten. Hij roept opleidingen daarom op om alternatieven te verzinnen voor fraudegevoelige toetsen. Fraude is vooral een probleem van kennistoetsen, waarbij studenten de lesstof moeten reproduceren.

Zijn er alternatieven?

Kun je het fraudeprobleem simpelweg omzeilen met alternatieven? Ja. De opleiding opleiding industrieel productontwerpen (ipo) heeft daar bijvoorbeeld ervaring mee. Deze opleiding begon zeven jaar geleden met het ontwikkelen en invoeren van een nieuw toetsprogramma, dat nu helemaal coronabestendig blijkt te zijn. ‘Niet dat ik wil beweren dat er helemaal geen fraude is’, zegt ipo-opleidingsmanager Stephan Blom, ‘maar die heeft niet zoveel invloed.’

Uit een snelle blik op de hogeschoolgidsen blijkt dat ook de deeltijd opleidingen van de HRBS volledig op assessments zijn overgestapt, net zoals de voltijd bachelor bedrijfskunde van de RBS.

‘Ipo heeft heel veel geluk gehad’, zegt Blom, als Profielen hem vraagt hoe zijn toetsprogramma het doet in tijden van corona. ‘Iedereen werkte al op laptops en in Microsoft Teams. Studenten krijgen bij ons allemaal een unieke opdracht. Samenwerken tussen studenten moedigen we juist aan. We hebben een samenhangend toetsprogramma en dat beschermt ons tegen fraude.’

Terwijl sommige opleidingen vanwege de lockdown druk bezig zijn met het opnieuw ontwikkelen van meer fraudebestendige toetsen, kan ipo vrijwel alles bij het oude laten. Alleen één van de twee eerstejaars wiskundetoetsen moet op de schop, legt Blom uit. ‘Maar omdat er niet zoveel van die toets afhangt, konden we er prima een opdracht maken.’

Toetsen van competenties

Het toetsrecept van ipo is elegant in zijn eenvoud. Studenten leggen vier jaar lang alleen maar assessments af, vijftien in totaal. Daarin worden ze steeds op dezelfde competenties getoetst, met oplopende complexiteit. Ook hangt er steeds meer af van een toets. In het vierde jaar verdienen studenten maar liefst dertig studiepunten per assessment (voor de minor en het afstuderen).

Studenten leggen vier jaar lang alleen maar assessments af.

Studenten leverden al vóór de lockdown hun portfolio digitaal in. Het enige dat anders is aan het assessment, legt Blom uit, is dat het gesprek tussen studenten en beoordelaars nu ook in Teams plaatsvindt, in plaats van op school.

Ook is het moeilijker voor studenten om fysieke modellen te maken van hun ontwerpen, omdat de werkplaatsen van de opleiding gesloten zijn. ‘Maar omdat we vier jaar lang dezelfde competenties toetsen, kunnen we ons tijdens de lockdown meer richten op digitale ontwerptekeningen en na de lockdown meer op de fysieke modellen.’

Echte problemen oplossen

Ipo heeft al heel wat mensen van verschillende opleidingen van binnen en buiten de HR op bezoek gehad om van de toetsreceptuur te proeven. (Het recept is allesbehalve geheim.) Maar opleidingen kunnen niet halverwege het jaar ineens hun hele toetsprogramma overhoop gooien.

‘Het kost jaren om dit op te zetten.’

De opdrachten voor ipo-studenten zijn uniek omdat het bedrijfsleven echte problemen aanlevert die ze moeten oplossen. ‘Iedere student moet een oplossing bedenken voor een ander probleem, dat nog nooit is opgelost’, legt Blom uit. ‘Het kost jaren om dit op te zetten’, zegt hij.

‘Minder toetsen op reproductie van kennis’

De hogeschool is beter bestand tegen deze lockdown dan een paar jaar geleden, denkt Blom. ‘Je ziet gelukkig dat steeds meer opleidingen met assessments werken, maar dan bijvoorbeeld voor de helft van het programma. Op veel plekken wordt duidelijk dat we die kant op moeten. Minder toetsen op reproductie van kennis, meer op inzicht en toepassen.’

‘Veel dingen gaan niet meer terug naar hoe het was.’

‘Deze hele crisis helpt wel om hier inzicht in te krijgen. Het kost heel veel energie, maar het is mooi dat we dit inzicht nu krijgen. Qua onderwijsinnovatie is dit echt fantastisch. Het is heus niet zo dat heel het onderwijs digitaal is straks, maar heel veel dingen gaan niet meer terug naar hoe het was. Dat kan gewoon niet meer.’

Tekst: Olmo Linthorst
Illustratie: Oana Clitan
Foto: Marco de Swart

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.