Sinds de regering ons op 12 maart opriep om zoveel mogelijk thuis te blijven om de coronacrisis het hoofd te bieden is alles anders. Waar ik voorheen wekelijks duizenden mensen zag in de trein, op de hogeschool, in de kroeg, bij concerten en (familie)feestjes zie ik nu vooral m’n man en de caissière van de supermarkt. Jaloers kijk ik naar lui die nieuwe hobby’s oppakken, taarten bakken en mooie initiatieven opstarten: wie zijn dat? Ik ben al lang blij dat ik zonder kleerscheuren het einde van mijn werkdag haal.

Elke week dat de crisis langer duurt, verdwijnt er meer van het leven waar ik zo van hield.

Elke week dat de crisis langer duurt, verdwijnt er meer van het leven waar ik zo van hield. Op visite bij opa van bijna 90? Toch maar even niet, ik bel hem en stuur kaarten. Een vrijgezellenfeest wordt een doos met lieve cadeautjes. M’n moeder werkt in de zorg op een plek met weinig beschermingsmiddelen, we videobellen. Een zorgvuldig geplande rondreis door Zuid-Afrika en Namibië valt in het water want we kunnen niet reizen. We mogen de trip verzetten naar een andere datum in de komende twaalf maanden, maar kunnen we dan wel weg? Ik weet het niet.

Volgens onderzoekers van Harvard moeten we tot 2022 meerdere keren per jaar in lockdown om het virus in toom te houden. Tenzij er een betrouwbaar vaccin komt. Ik hoop dat dat vaccin eerder beschikbaar is, maar dan nog: gaan we iedereen – de hele wereld – kunnen enten voor 2022? Tot die tijd zit ik dus thuis aan de eettafel te werken, te dagdromen over wat er was en wat ik komende weken liever zou willen doen. Een vertraagde spitstrein met een zitplekje onder de muffige oksel van een hangende medepassagier sparkt momenteel meer joy dan nog een potje Super Mario World vanaf de bank. Oh NS, ik zal nooit meer klagen!

Live, vanuit de gouden kooi

Natuurlijk vind ik dat ik zeur, dat ik me niet zo moet aanstellen in m’n gouden kooi. Ik ben gezond, de mensen van wie ik hou zijn oké, ik heb werk en een dak boven m’n hoofd. Maar toch voel ik me niet doorlopend gezegend. M’n gemoed wisselt. De ene dag vind ik corona een beproeving, schiet ik bij ieder pijntje in de vlekken en kan ik mensen die op straat te dichtbij komen wel neerhoeken. Terwijl ik op andere dagen die trut ben die veel te dichtbij komt in de supermarkt omdat ik even ben vergeten dat we in een pandemie leven.

Het voelt een beetje als liefdesverdriet. Verdriet om het leven waar ik verliefd op was, maar dat ik nu niet mag leiden. En omdat liefdesverdriet een soort van rouw is, neem ik contact op met Willem Vermeijden. Hij heeft een verlies- en rouwpraktijk en geeft een keuzevak over dit onderwerp op de Hogeschool Rotterdam. Hij vroeg zijn studenten deze periode een blog te schrijven over verlies in coronatijd: bijvoorbeeld het verlies van hun bijbaan, inkomsten of sociale contacten. Hij herkent in hun teksten – en ook in mijn verhaal – zinnen die hij vaak hoort van mensen die een dierbare zijn verloren.

‘Praat over wat je bezighoudt of deel het in een dagboek, dat helpt je met het verwerken van alle indrukken.’

‘M’n wereld staat stil. ‘Ik moet mezelf opnieuw uitvinden.’ ‘Ik heb tijd nodig me aan te passen aan deze nieuwe situatie.’ Die uitspraken hoort hij nu vaker dan voorheen. De coronacrisis en alle bijkomende gevolgen hebben een grote impact en hij heeft wel wat tips om met deze situatie om gaan. ‘Zorg dat je beweegt’, zegt Vermeijden. ‘Fysiek door bijvoorbeeld te wandelen en te sporten, maar ook door mee te bewegen met de situatie. Dat helpt je enorm.’ Praat over wat je bezighoudt of deel het in een dagboek, dat helpt je met het verwerken van alle indrukken die je nu opdoet. In tijden van crisis doe je meer prikkels op dan je kunt verwerken met een nacht slaap. Om toch te zorgen dat je hoofd leeg wordt, doe je er goed aan om te praten. Het proces is hetzelfde, het gaat alleen wat langzamer. Het is ook een goed excuus om je sociale contacten warm te houden; vergeet vooral de mensen die alleen zijn niet.’

Freeze, flight of fight

Tot slot geeft Vermeijden me de tip om te creëren. Enigszins nukkig begin ik over al die lui met hun nieuwe hobby’s en initiatieven, maar de specialist stelt me gerust: ‘Je hoeft niet direct allemaal nieuwe gewoontes op te pakken, iedereen reageert anders op dit soort situaties. Sommige mensen freezen, die hebben wat meer tijd nodig om te wennen. Anderen vluchten en raken in zichzelf gekeerd en nog weer anderen fighten: dat zijn de mensen die hun hele leven hebben omgegooid.’ Ik vind het knap, maar zo een ben ik er duidelijk niet.

‘Je hoeft niet direct allemaal nieuwe gewoontes op te pakken, iedereen reageert anders op dit soort situaties’

Vermeijden roept me tot de orde: ‘Jij denkt aan iets groots, maar je kan het ook interpreteren als betekenis geven aan de situatie. Maak iets waardoor je al deze ervaringen een plekje kunt geven. Dat kan door mee te doen aan zo’n internet challenge waarbij mensen kunstwerken namaken met dingen die ze in huis hebben of door zelf iets te tekenen of knutselen.’

Een dagboekje bijhouden lijkt een goed idee en het is voor mij drie vliegen in een klap: ik hou van schrijven, ik vertel dus ik verwerk herinneringen die ik ‘s nachts nog geen plekje heb gegeven en ik creëer een document waarin ik vastleg hoe deze periode voor me is. Daarnaast herinner ik me een dramatische oplossing van een vriend die voorstelde gezamenlijk onze reisgidsen en festivalkaartjes in de fik te steken om afscheid te nemen van alle zomerplannen die nu niet doorgaan.

Toen hij het opperde, moest ik een beetje gniffelen maar na een gesprek met Vermeijden lijkt het toch niet zo’n slecht idee. Ik stuur een mailtje aan Edith van Bommel, zij is docent bij het Instituut voor Gezondheidszorg (IvG) van de Hogeschool Rotterdam en celebrant. Ze is opgeleid om eigentijdse rituelen of ceremonies te bedenken zodat mensen periodes op een betekenisvolle manier kunnen beginnen of afronden.

Een bootje om te laten wegvaren

‘Als ik jouw verhaal aan hoor, moet ik aan een bootje denken’, zegt Van Bommel. ‘Een bootje kan symbolisch iets vervoeren en daarmee wegvaren. Het water – vaak symbool voor een zuiverende werking – draagt het bootje. En een boot past bij Rotterdam, een grootscheepse havenstad.’ Zij ziet een digitaal platform voor zich waar je symbolisch een bootje kunt laten wegvaren. Supergoed idee, maar ik kan dat niet makkelijk bouwen. Praktisch denkend opper ik om er zelf een te vouwen. Van Bommel raadt me dan aan om een betekenisvol of mooi vel papier uit te zoeken en een geschikte datum te kiezen om het ritueel uit te voeren.

Van mijn ticket voor Down The Rabbit Hole heb ik een bootje gevouwen dat ik te water laat.

En zo zit ik op zaterdagavond met een bootje op een vlonder bij mij in de wijk. Over een paar dagen kondigt onze premier waarschijnlijk aan dat we tot september vastzitten in onze eigen versie van Groundhog Day. Van mijn uitgeprinte ticket voorhet festival Down The Rabbit Hole heb ik een bootje gevouwen dat ik te water laat en een zetje geef. Ik denk aan alle dingen die niet doorgaan, aan alle mensen die ik graag zou willen zien en aan wat ik zelf uit de komende periode van de slimme lockdown wil halen.

Het is een momentje, maar natuurlijk gaat het niet zoals in de film. Het bootje vaart niet bij me vandaan en maakt hoe langer hoe meer water. Als het bootje is gezonken, sta ik toch met een lichter gevoel op. Het is misschien niet wat het zou moeten zijn, maar het is wat het is. En dat is ook gewoon oké. Zeker nu.

Tekst: Tosca Sel
Illustratie: Demian Janssen

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Volg ons op Instagram