‘Ik had laatst een leerling uit mijn mentorklas, 5 havo, aan mijn bureau die me vroeg: “ik wil graag een opleiding kiezen met zoveel mogelijk wiskunde”; die zit nu hier bij elektro.’ Aan het woord is Gertjan Breevaart, docent wiskunde op het Reviuslyceum in Maassluis en deelnemer aan het samenwerkingsverband ‘Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo’. De club is voortgekomen ‘uit onvrede dat zoveel studenten stranden in het eerste jaar van het hbo’, aldus Breevaart. Om die reden staken de Rotterdamse hbo-instellingen en een groot aantal vo-scholen uit de regio Rijnmond-Drechtsteden de koppen bij elkaar.

‘Onvrede dat zoveel studenten stranden in het eerste jaar van het hbo.’

Na een grote, algemene bijeenkomst werden subgroepen gevormd, bijvoorbeeld verdeeld naar vakgebied, die in kleinere setting bijeenkwamen. Breevaart sloot zich aan bij de deelgroep wiskunde. Docent Christa Ros van de opleiding chemische technologie was een van de leden van de groep namens de Hogeschool Rotterdam.

Alle technische opleidingen beoordeeld op wiskunde

‘We komen een paar keer per jaar bij elkaar’ vertelt Ros, ‘de laatste tijd wat vaker, omdat we druk bezig waren met het boekje’. Dat boekje is het tastbare product dat de samenwerking nu heeft opgeleverd: een opleidingengids waarin alle technische opleidingen van de HR als het ware een ‘rating’ krijgen voor het wiskundeniveau, met de nodige uitleg daaromheen: hoe wordt wiskunde in deze opleiding toegepast, hoeveel wiskunde krijg je in je eerste jaar, enzovoort.

‘We merken bij de opleiding chemische technologie dat veel studenten uitvallen op wiskunde’, zegt Ros, ‘en ik was nieuwsgierig: hoe werkt dat bij andere opleidingen? Stappen wij te hoog in? Wat hebben ze nou precies op havo gehad?’

‘Wat hebben ze nou precies op havo gehad?’

Programma’s lopen uiteen

‘We hebben gezocht naar wat we concreet kunnen doen’, zegt Breevaart over de inspanningen van het samenwerkingsverband. ‘In eerste instantie probeerden we een grote gemeenschappelijke deler van wiskundekennis te vinden die voor heel veel opleidingen gelijk zou zijn. Dat bleek echter onhaalbaar.’ De programma’s van de verschillende opleidingen lopen daarvoor teveel uiteen.

Het maken van een vergelijkend overzicht van ‘wat moet je per opleiding nou eigenlijk kunnen’ was een ander concreet plan, dat wél te realiseren bleek. ‘Zo zijn we meer richting voorlichting gegaan’, zegt Breevaart, ‘maar dan niet wervend, maar inhoudelijk.’

Een tot vijf sterren

In het boekje is van de technische opleidingen op de Hogeschool Rotterdam na te zoeken wat de moeilijkheidsgraad is van de wiskunde, uitgedrukt in één tot vijf sterren, hoe de wiskunde wordt toegepast, en wat de huidige studenten ervan vinden.

Daarnaast zijn er per opleiding tentamenvragen te vinden die zijn gelabeld met een aantal plusjes, +, ++ of +++.  De vragen met + zouden havisten goed moeten kunnen maken, die met ++ met enige oefening of studie en de +++-vragen horen echt bij het gevorderde wiskunde-onderwijs op het hbo. Zo kunnen de aspirant-studenten inschatten of ze het niveau dat verwacht wordt aankunnen, of ze misschien bij moeten spijkeren of beter toch naar een andere opleiding kunnen uitkijken.

Zo kunnen de aspirant-studenten inschatten of ze het niveau aankunnen.

Veld is enthousiast voor de gids

Het ‘veld’ is enorm enthousiast over de gids. ‘We hebben het boekje gepresenteerd op de landelijke studiedag van de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren en het commentaar was geweldig positief’, zegt Breevaart. ‘Er waren ook docenten van andere hogescholen die meteen vroegen of ze ons format mochten overnemen’, vult Ros aan.

Daar hebben ze geen enkel probleem mee; het is in het belang van de leerlingen dat deze voorlichting er is. ‘Ik heb het boekje in een proefversie ook aan mijn havo-5-leerlingen voorgelegd en ook zij waren heel positief’, zegt Breevaart. ‘Ik krijg regelmatig vragen over dit onderwerp.’

Het boekje ligt ter inzage op de open dagen en voorlichtingen van de betrokken opleidingen. Het is ook naar decanen gestuurd in de regio, en die kunnen het gebruiken bij hun studiekeuze-advies.

Blij met het begrip

Ros en Breevaart zijn ook blij met het begrip dat is ontstaan in het samenwerkingsverband. Voorheen wezen de docenten nog weleens naar elkaar. ‘Ze kunnen de simpelste dingen niet’, verzuchtte de hbo-docent bijvoorbeeld over de havisten, ‘wat leren ze eigenlijk op de havo?’ Nu weten ze van elkaar wat er precies gebeurt in het onderwijsprogramma en snappen de hbo-docenten ook dat bepaalde vaardigheden weg zijn gezakt in de ellenlange vakantie na het eindexamen. ‘Bovendien zijn er ook leerlingen bij die met 5’jes of 6’jes geslaagd zijn voor wiskunde’, zegt Breevaart.

‘Bovendien zijn er ook leerlingen bij die met 5’jes of 6’jes geslaagd zijn voor wiskunde.’

De docent wiskunde heeft op basis van wat hij nu weet, zijn programma op de havo ook wat aangepast. ‘Ik zag bij elektro dat de stof goed aansloot, het gaat alleen veel sneller. Toch heb ik ook wat accenten verlegd, zonder het examenprogramma geweld aan te doen. Vroeger besteedden we de laatste twee maanden aan het oefenen van oude examens, nu blijf ik de basisvaardigheden ook herhalen in die periode. Ik ben me meer bewust geworden hoe belangrijk dit is als ze op het hbo beginnen.’

‘Bij ons werd vooral duidelijk dat het examenprogramma nogal eens verandert’, zegt Ros, ‘accenten worden verplaatst en daar krijgen wij soms te weinig van mee, je gaat teveel uit van je eigen middelbare-schoolprogramma.’ Daar zijn de hbo-docenten nu alerter op geworden.

Uitval door wiskunde voorkomen

Het boekje is een van de acties die moeten voorkomen dat wiskunde de reden is van uitval van (eerstejaars) studenten. Want heb je de juiste studiekeuze gemaakt, dan is het zonde als het door dat ene vak niet lukt.

Heb je de juiste studiekeuze gemaakt, dan is het zonde als het door dat ene vak niet lukt.

Naast betere voorlichting wordt er door verschillende opleidingen gewerkt aan flexibeler onderwijs en bijvoorbeeld digitale oefenprogramma’s met instant feedback. ‘Voor het vak basiswiskunde ging het slagingspercentage van 40 procent ‘geslaagd in een keer’ naar 75 procent, op basis van drie jaar data’, zegt Ros.

Eén disclaimer bij de gids: Er is uitgegaan van scholieren die het wiskunde-B-examen hebben gedaan. Ros: ‘Met wiskunde-A ben je in principe ook toelaatbaar, en deze leerlingen redden het soms ook met hard werken, maar in het boekje hebben we duidelijk gesteld dat dat een ander verhaal is.’

Lees ook:

Wekelijkse wiskundetoetsen bij werktuigbouwkunde zorgen voor hoger rendement

Tekst: Edith van Gameren
Illustratie: Aileen Melief

Volg ons op Instagram

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?