Onder het motto ‘geef onze jeugd een jaar van hun jeugd terug’ stipte Bormans zijn pleidooi vorige week al aan in zijn blog. Nu gaat hij er wat uitgebreider op in.

Ondertussen staat met de Tweede Kamer-motie van gisteren het onderwerp ook op de landelijke politieke agenda. ‘Heel goed dat het is geagendeerd en dat het op brede steun kan rekenen’, reageert Bormans die zelf een wat minder ‘correctief’ voorstel voor ogen heeft. ‘Maar ik proef de loyaliteit richting onze jeugd waar ik om vraag ook in de Tweede Kamer. Dat doet me goed.’

‘Een jaar geen les- of collegegeld betalen’

De collegevoorzitter van de HR ziet graag dat zowel leerlingen die nu in de laatste twee jaar van het voortgezet onderwijs (vo) zitten als eerstejaars hbo’ers een perspectief wordt geboden. ‘Dat ze een jaar geen les- of collegegeld hoeven te betalen, dat ze een laar langer recht hebben op een aanvullende beurs, een jaar langer mogen lenen en dat hun bsa naar jaar 2 gaat.’

Dat laatste is nu al het geval, maar daar zou je – tijdens de coronacrisis – niet elk jaar opnieuw een besluit over hoeven nemen, vindt Bormans.

‘Het gaat in mijn idee om het cohort jonge mensen dat het meest last heeft van de coronacrisis, zij die op een spannende overgang zitten van bij voorbeeld havo-5 naar het hbo, van mbo naar hbo en de huidige eerstejaars en tweedejaars studenten’

Niet alle studenten? ‘Politici moeten ergens de grens trekken’

Maar studenten in de hogere jaren dan? ‘Tja, dat zou ik natuurlijk ook willen, maar ik realiseer me dat dit veel geld gaat kosten en dat de politici ergens de grens zullen moeten trekken. Ik denk dat dit aan de orde moet komen bij de kabinetsformatie, in combinatie met een eventueel nieuw stelsel van studiefinanciering en het liggende vraagstuk van compensatie voor de grote studieschulden. Hoe groter je de groep maakt, hoe meer het gaat kosten. Dit is nog een idee in de meest pure, ambitieuze formulering. De details moet je bespreken en uitwerken.’

‘Dit is nog een idee in de meest pure, ambitieuze formulering.’

Bormans beschouwt zijn idee als een gebaar van solidariteit aan de jeugd. ‘Je moet als land geen gedeprimeerde jeugd hebben; daar ga je in de toekomst last van krijgen. Er is nu best veel aandacht voor het welzijn van jonge mensen maar dat is nog niet echt vertaald in maatregelen.’

Werkende jongeren van dezelfde leeftijd maken geen deel uit van het pleidooi van Bormans. ‘Als burger heb ik die categorie ook in het vizier en zie je dat het bijvoorbeeld lastig is om aan een baan te komen’, vertelt hij. Maar als bestuurder van een hogeschool richt ik mij op de categorie jeugd waar ik het dichtst bij sta.’

‘Geen negatief frame en achter de feiten aanlopen’

De bestuurder vindt een proactieve generieke maatregel betere dan het ‘negatieve frame van correctiemaatregelen’, zoals de 535 euro die alle afstudeerders dit studiejaar aan collegegeld terugkrijgen. Bormans: ‘Het zijn maatregelen die een voortdurend maatschappelijk debat zullen oproepen als deze crisis nog langer gaat duren, met een negatief frame van achter de feiten aan lopen en gedwongen worden te corrigeren.’

‘Het zijn maatregelen die een voortdurend maatschappelijk debat zullen oproepen als deze crisis nog langer gaat duren.’

Het ‘negatieve frame’ bestaat in de ogen van Bormans verder uit studieachterstanden die dreigen, een deel van de studenten dat het in deze coronatijd zwaar heeft en de vraagtekens die er soms worden gezet bij de waarde van diploma’s.

Bormans wijst bij dat laatste met name op de ‘voortdurende discussie’ over de inhoud en de omvang van het centraal examen in het voortgezet onderwijs. ‘Collega’s in het vo maken zich daar zorgen over. Die discussie wordt scherper als het beeld van achterstand verslechtert. En dan zou het examen wel eens ‘minder intens of omvangrijk’ kunnen worden en dat helpt niet bij het overeind houden van het beeld van een gelijk eindniveau.’

‘Organiseer een warme overdracht van vo naar hbo’

‘Een extra jaar maakt het dan mogelijk’, gaat Bormans verder, ‘om het centraal examen het centraal examen te laten en leerlingen de ruimte te geven zich adequaat (en zonodig in een periode van twee jaar, red.) voor te bereiden. Collega’s uit het vo benaderen ons op dit moment met de vraag of we op dat punt dan niet tot samenwerking zouden moeten komen om een soort warme overdracht van vo naar hbo te organiseren. Dat is een interessante gedachte, ook aan de mbo-kant overigens.’

‘Misschien om die stage later net wat langer te laten duren, of voor andere zinvolle activiteiten.’

Uiteraard hoeven leerlingen en studenten niet allemaal gebruik te maken van het extra jaar. Bormans: ‘Ze kunnen ook in vier jaar of sneller dan vier jaar afstuderen; maar gebruikmaken van een extra jaar kan wel. Misschien om die stage later net wat langer te laten duren, of voor andere zinvolle activiteiten.’

Omdat het collegegeld door de onderwijsinstellingen wordt geïnd, moeten de instellingen overigens wel door de rijksoverheid worden gecompenseerd voor het ‘gratis jaar’, stelt Bormans.

‘Een tip voor de formateurs van ons nieuwe kabinet’

De voorzitter van Raad van Toezicht van de HR, met wie hij onlangs overlegde, omarmt het idee van Bormans die ook steun zegt te hebben gekregen van collega-bestuurders van hogescholen. Een van die collega, Jan Hol van de Christelijke Hogeschool Ede, kwam al naar buiten met een vergelijkbaar pleidooi.

‘Den Haag’ zal er ook over horen, belooft Bormans. ‘Het leeft al een beetje in de Tweede Kamer, gezien de debatten van gisteren en ik geef het ook graag als tip mee aan de formateurs van ons nieuwe kabinet en aan de nieuwe minister van onderwijs.’

Tekst: Jos van Nierop
Foto: Frank Hanswijk

Wil je op donderdag (rond lunchtijd) het heetste nieuws van afgelopen week in je mailbox ontvangen? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?