‘Ik merk dat ik heel veel afspreek en heel veel korte gesprekjes heb, juist ook buiten de formele gesprekken. Als ik studenten begeleid vind ik het belangrijk om ze af en toe, tussen de bedrijven door, even een persoonlijk berichtje te sturen. Dan vraag ik ze bijvoorbeeld of ze hun toets hebben gehaald. Op zo’n manier bouw je een band op. En in deze coronatijd doe ik dat denk nog net iets vaker.’

‘Als je alleen zendt komt er maar weinig over’

In zijn lessen kiest Blok ervoor om de stof met behulp van spel en competitie over te brengen. Spelelementen die de aankomende leraren ook zelf weer kunnen gebruiken maar die ook helpen bij het leren. ‘Als je alleen maar zendt komt daar maar een klein deel van over, zeker op vrijdagmiddag’.

Blok zegt van lessen ‘zoveel mogelijk een show’ te maken. Dat deed hij pre-corona maar ook nu, online. ‘Dat doe ik meestal in LessonUp, een soort PowerPoint dat je interactief kan maken met quizvragen die je met je telefoon kunt beantwoorden. Natuurlijk vergeet ik de inhoud niet, maar op een gegeven moment ben ik een soort quizmaster’, vertelt de docent die natuur & techniek geeft.

In de voetsporen van ‘Orgel Joke’

Een les over geluidsresonantie startte hij onlangs met zeven bierflesjes voor zich. ‘”Speciaal voor jullie heb ik gisteren flink doorgedronken”, vertel ik dan.’ De flesjes zijn gevuld met water en geven elk een andere toon. ‘Ik zeg dan dat ik in de voetsporen wil treden van “Orgel Joke”, en op Youtube mijn eigen kanaal “Drankorgel Machiel” ga beginnen. Studenten vragen zich dan af of dat serieus is. Tja, je kleedt het gewoon een beetje leuk aan.’

Dat deed hij al toen hij leraar op de basisschool was. ‘Ik probeer met allerlei materialen spellen te bedenken. Bijvoorbeeld met een luciferdoosje: dat kun je in het midden van een tafel zetten en er dan een wedstrijdje van maken wie ‘m het eerst omblaast. En als kinderen voor Nederlands zinnen over moesten schrijven met woorden met twee m’en achter elkaar, verdeelde ik de klas in groepjes en vroeg hen om woorden op te schrijven met twee m’en. En voor een woord met meer lettergrepen kreeg je dan meer punten.’

Via de scouting naar de pabo

Het bedenken van opdrachten begon voor Machiel Blok niet in de klas maar als leider bij zijn scoutingvereniging. ‘Ik was zelf tussen de 17 en 23 en vond het leuk om voor zo’n groep verkenners staan. Daarom ben ik toen ook naar de pabo (hij zat op Thomas More, red.) gegaan. Bij de scouting had je elke zaterdag voor weinig geld een programma te vullen. Vaak in een spelvorm en heel divers. We deden bijvoorbeeld onze eigen Olympische Winterspelen.’

Na zijn studie stopte hij bij de scouting maar een ‘outdoor’-man is hij nog steeds, zegt hij. ‘Daar word ik ook heel erg mee geassocieerd. Ik weet ook veel over lichtgewicht tenten, klimtouwen en backpacks enzo.’

Lesvormen voor hoogbegaafde kinderen

Blok begon na de pabo als meester in het basisonderwijs om zich later te specialiseren in lesvormen voor hoogbegaafde kinderen in Schiedam. ‘Ze leerden zichzelf heel makkelijk de basis aan en hebben geen ervaring in het omgaan met tijdsdruk en frustratie omdat iets niet lukt. Ik gaf ze bijvoorbeeld Spaans. Niet omdat ze die taal per se moesten leren maar omdat te leren leren. Ik heb daar ook docenten in begeleid. Het was een leuke functie die ik zelf had gecreëerd.’

Toch vertrok hij twee jaar geleden, naar de pabo van de HR. ‘Er was een vacature en ik vond het gaan werken met studenten wel aantrekkelijk, dat is toch weer anders dan met kinderen.’ Op de HR is hij docent maar werkte hij ook mee aan een nieuw curriculum.

Deeleconomie in Teams

Blok zoekt sowieso voortdurend naar verbeteringen. ‘In Teams probeer ik bijvoorbeeld een platform op te zetten waar klasgenoten alles wat ze maken in hetzelfde team zetten. Een soort deeleconomie waarbij de een aantekeningen maakt, de ander die aantekeningen analyseert en anderen juist weer de plannen maken of voor de communicatie zorgen. Zeker in deze tijd is het goed om een platform te hebben waarin je veel kunt delen en iets gezamenlijk kunt ontwikkelen. Je maakt elkaar ook bewust van ieders talenten.’

In de toekomst ziet Blok zichzelf wel wat doen als – zo noemt hij het zelf – onderwijsfuturoloog. ‘Ik overweeg om de master leren innoveren te gaan doen en ben heel erg geïnteresseerd in kunstmatige intelligentie. Waar liggen de mogelijkheden daarvan voor het onderwijs, en hoe vertaal je dat naar het basisonderwijs?’

‘Moeten we kinderen nog leren rekenen?’

De Docent van het Jaar heeft er vragen over. ‘Moeten we kinderen nog wel leren rekenen, als een robot dat ook kan? Wat is er in de toekomst echt nodig? Wat is dan de kern van het onderwijs? Bij die vragen wil ik graag kunstmatige intelligentie betrekken. Het zal een van de grootste veranderingen in het onderwijs worden’, verwacht ik.

Ondertussen blijft Machiel Blok tijdens zijn lessen nog even quizmaster en de man van de wachtmuziekjes, zoals in de nominaties voor de Docent van het Jaar-verkiezing werd gememoreerd. Wachtmuziekjes? Blok: ‘Ken je dat toetsenbord met geluidjes dat Arjen Lubach in zijn programma’s gebruikt? Zoiets is het maar dan op een site. Vooraf selecteer ik gekke geluidjes zoals applaus, ‘kaboom’, ‘padoem pats’, juichende kinderen of een ‘shut up. Ook hiermee probeer ik zoveel mogelijk de dialoog aan te gaan met de studenten. Het wordt blijkbaar gewaardeerd.’

Tekst: Jos van Nierop
Foto: Johan van Boven/Hogeschool Rotterdam

Volg ons op Instagram