Normaal gesproken valt het zwaard van Damocles tegen de zomervakantie op een flink aantal eerstejaars: zij hebben niet de vereiste 48 of 60 punten behaald en mogen daarom niet verder studeren. Vanwege corona werd dit bindend studieadvies voor studiejaar 2019/2020 afgesteld, en deze groep studenten mag dus in theorie zonder voortgangseisen eindeloos doorstuderen.

Ingedeeld in groepen

Op de Rotterdam Academy (RAC) ging het om in totaal rond de 500 studenten met te weinig punten van wie er 370 zijn doorgegaan. ‘Die groep is ingedeeld in subgroepen op basis van het aantal behaalde studiepunten’, vertelt Esmé van de Molen van studentzaken RAC. ‘Slc’s gingen in gesprek met de groep met 0 tot 20 studipeunten, over de keuze om wel of niet door te gaan met de studie en de redenen van de studieachterstand. Deze studenten werden ook meteen naar studentzaken doorverwezen om een studieplan te maken. De groep met 21 tot 40 punten kon een studieplan met de slc’er maken en de groep met 40 punten of meer kreeg een gesprek met de slc’er als daar behoefte aan was.’

‘We gaven de studenten mee: je krijgt hoe dan ook een derde studiejaar.’

Het eerste gesprek was echt een reality check: ‘We gaven de studenten mee: je krijgt hoe dan ook een derde studiejaar. Plus: probeer in onderwijsperiode 1 en 2 echt te ontdekken of je hier op je plaats zit.’ Sommige studenten besloten zich toch uit te schrijven. ‘Vorig jaar kreeg ik ook de indruk dat een deel nog bleef uit gebrek aan alternatieven’, zegt Van der Molen.

In de gesprekken wordt ook het onderwerp ‘studieschuld’ benoemd. ‘Niet om de studenten bang te maken, maar wel nuchter: je bent aan het investeren, wat levert het je op?’

Minder dan 20 punten? Terug naar start

Doubleren, opnieuw starten in jaar 1, was op dat moment bij de RAC niet mogelijk. Andere opleidingen hadden die optie wel. Bij communication and multimedia design (cmd), kozen ze ervoor de studenten met minder dan 20 punten opnieuw te laten beginnen, althans: hen dat aan te raden. Want het was uiteindelijk aan de student zelf om een keuze te maken. ‘Elke slc is het gesprek aangegaan met de studenten’, zegt studieloopbaancoach Astrid Bochardt. ‘We hebben de opties voorgelegd en heel duidelijk advies gegeven, 99 procent van de studenten heeft ons advies opgevolgd.’

‘Ons uitgangspunt was de haalbaarheid, de studeerbaarheid’, vult haar collega Isabella Voskuijl aan, docent en eerstejaarscoördinator cmd. ‘Je moet realistisch zijn. Het eerste jaar en tweede jaar tegelijk doen is niet realistisch en het past ook niet in het rooster van de student.’

‘Groep is het moeilijk blijven houden’

De aangepaste routes bij cmd golden voor circa twintig studenten – een relatief kleine groep, de meesten hadden de benodigde 48 punten gehaald. De studenten met minder dan 20 punten werd dus geadviseerd jaar 1 over te doen. ‘Die groep is het moeilijk blijven houden’, concludeert Bochardt. De groep daarboven, met 20 tot 40 punten kon halverwege het jaar over naar het tweede jaar. Deze groep mist weliswaar de ‘opstart’ van jaar 2 en had het daar wat lastig mee, maar doet het over het algemeen goed. Met meer dan 40 punten konden studenten gewoon in jaar 2 beginnen.

Er is voor iedereen een studieplan ontwikkeld: wat moet je nog halen? ‘Overzicht is belangrijk’, zegt Bochardt. ‘We hebben actief gestuurd op het concentreren op de benodigde punten van jaar 1.’

Prioriteit geven aan achterstanden

‘Die concurrentie tussen jaar 1 en 2 was voor studenten heel lastig’, zegt ook Esmé van der Molen van de RAC. ‘De helft van de groep die minder dan 20 punten had, is ingegaan op het aanbod om een studieplan te maken. Daarbij hebben we ze op het hart gedrukt om prioriteit te geven aan de achterstanden uit jaar 1, en we hebben samen gekeken wat ze nodig hadden om die vakken te halen.’

Ook bij social work werden drie categorieën gemaakt met elk een eigen adviesroute.

Ook bij social work werden drie categorieën gemaakt met elk een eigen adviesroute. De studenten met minder dan 30 studiepunten werden opnieuw in jaar 1 ingedeeld, de groep met 30 tot 42 punten kreeg een half jaar extra de tijd om de achterstand weg te werken en kon per februari door naar het tweede jaar. De groep met 42 of meer punten werd in principe meteen in jaar 2 geplaatst.

Alle studenten die onder de 48 studiepunten hebben behaald, zijn door de slc’er of door Studentzaken aan het einde van hun eerste jaar uitgenodigd voor een advies-/leerplangesprek. In deze gesprekken is uiteraard ook de haalbaarheid van het te volgen programma per volgend studiejaar in besproken. ‘Sommige studenten kozen er bijvoorbeeld toch voor om opnieuw te starten in jaar 1, in plaats van deel te nemen aan het halfjaar vertragerstraject’, vertelt Snezana Darabasic van Studentzaken.

Doubleren of de vertragersklas

Bij de opleiding finance & control hadden zich in augustus 2020 32 bsa-studenten opnieuw ingeschreven, met een puntenaantal tussen 3 en 46 punten: een zeer uiteenlopende groep dus. ‘Die studenten kregen altijd een gesprek met de coach’, vertelt Albert van Embden, HRBS-Studentzaken. ‘Die adviseerde om tot en met 20 studiepunten opnieuw in jaar 1 te beginnen. De overige 25 studenten kregen het advies in de 1v-klas te starten, de “vertragersklas”. Van hen besloot een aantal toch gewoon naar jaar 2 door te gaan.’

‘Een student heeft er 21 punten bij gehaald.’

Uit de analyse die Van Embden in maart deed, ‘een momentopname na het eerste semester en dus niet per se het beeld van het hele cursusjaar’, benadrukt hij zelf, bleek dat de ‘vertraagde’ bsa-groep er gemiddeld 8 studiepunten bijhaalde, overigens met grote verschillen. ‘Sommigen hebben helemaal geen punten gehaald, een student heeft er 21 punten bij gehaald.’

De jaar-2-groep ging naar gemiddeld 52 eerstejaarspunten. ‘Voor de studenten die daarvoor kozen heeft dat goed uitgepakt, dus het was fijn dat de gelegenheid er was’, concludeert Van Embden. ‘Daarnaast hebben ze ook nog tweedejaarspunten gehaald.’ De groep die jaar 1 overdeed, boekte helaas geen grote vorderingen, van gemiddeld 17 naar gemiddeld 20 studiepunten.

Extra peercoaching

De moeilijkheid zat bij cmd ook in de groep met de minste punten. In principe kunnen deze studenten eindeloos doorgaan met heel weinig punten, en bijvoorbeeld dit jaar weer opnieuw beginnen. ‘Op een gegeven moment zagen we wel dat het niet goed ging’, zegt Voskuijl, ‘en zijn we met ze in gesprek gegaan om ze extra te stimuleren.’ ‘We hebben extra peercoaching ingezet’, zegt Bochardt, ‘maar kijken ook samen met de student naar de toekomst, en hebben ze geholpen met oriënteren op bijvoorbeeld andere opleidingen. Als ze hier niet goed zitten hebben ze alleen zichzelf ermee, maar sommigen kiezen er toch voor om door te gaan.

‘Sommigen verdwenen ook van de radar.’

Ook bij de RAC had de groep met minimale punten het opnieuw zwaar. ‘Met zo weinig studiepunten speelde er meestal ook meer dan alleen de coronaproblemen’, zegt Van der Molen. ‘Sommigen verdwenen ook van de radar. Er was ook een groep die het goed oppakte. Zo hebben de studenten die met 30-39 en 40-47 studiepunten zijn doorgegaan nog flink wat studiepunten kunnen binnenhalen. De extra begeleiding van docenten, decanen en studentzaken, maar ook de extra lessen en peercoaching hebben bij deze groep gelukkig effect gehad. Ik heb me sowieso verbaasd over de grote groep die heel goed door deze coronaperiode is gerold.’

Realistisch zijn is ook bij ISO het devies, zegt Snezana Darabasic: ‘Een student denkt in eerste instantie: “Ik wil niet vertragen!”’ Het is dan zaak de student ervan te doordringen dat enige vertraging onvermijdelijk is. ‘Maar soms lukt het om in 1 semester alle achterstand weg te werken en daarna verder te studeren. De vertragersklas is bij ons echt een klasje bij elkaar, met een eigen slc die aanspreekpunt is en die de voortgang bewaakt van de student, maar ook de tussenpersoon is naar de opleiding bij vragen of onduidelijkheden.’

Dit jaar uitgesteld bsa

De eerstejaars van dit studiejaar die niet aan de 48 (of bij sommige opleidingen 60) punten komen krijgen te maken met een uitgesteld bsa: eind volgend jaar krijgen ze alsnog een bindend advies; als ze op dat moment (nog steeds) niet genoeg eerstejaarspunten hebben gehaald, is het einde oefening.

Van de huidige eerstejaars zullen er bij cmd naar verwachting ook ongeveer twintig een uitgesteld bsa krijgen. ‘Dit jaar lag de uitval in het eerste jaar wat lager dan anders’, zegt Bochardt. ‘Ik denk een soort side effect van corona. Enerzijds hadden veel studenten ook niks beters te doen, en anderzijds hebben wij er werkelijk alles aan gedaan om de studenten aangehaakt te houden.’

Drie stromen handhaven

Voor de komende groep met uitgesteld bsa handhaaft cmd hetzelfde ‘regime’ met de drie stromen: doubleren, vertragen of door naar jaar 2. ‘Alleen verhogen we de grens voor overgaan naar jaar 2 wel naar 75 procent punten behaald’, zegt Voskuijl. ‘Onder die grens zien we dat route 2 (overgaan naar de v-klas, red.) beter werkt.’

Ook finance & control blijft bij hetzelfde beleid, met dus het verschil dat er dit jaar sprake is van een uitgesteld bsa: na twee jaar studeren moeten er 48 punten staan. ‘Als dat vorig jaar het geval was geweest, had de groep met de minste punten zichzelf nu opgeheven’, zegt Van Embden, ‘omdat zij nog steeds niet aan de 48 punten komen.’

RAC: Doubleren nu wel mogelijk

ISO heeft besloten aan de ‘drie categorieën’ een nieuwe toe te voegen, met het criterium ‘stage nog niet behaald’, daar dit invloed heeft op de duur van de vertraging. Alle studenten zijn over deze categorieën geïnformeerd en zodra alle resultaten ingevoerd zijn, zal bekend worden in welke categorie iedere student uitkomt. Afhankelijk van de categorie zal ook aan het einde van dit studiejaar de student uitgenodigd worden voor een leerplangesprek met de studieloopbaancoach of Studentzaken.

Bij de RAC hebben ze op basis van de ervaringen van dit jaar alsnog besloten om de groep met minder dan 20 studiepunten de optie te bieden het eerste jaar opnieuw te doen. Van der Molen: ‘We hopen dat ze dan meer kans hebben om hun achterstand in te lopen.’

Bsa helemaal afschaffen? Liever niet

Onlangs werd besloten dat er voor het komende jaar opnieuw een uitgesteld bsa komt, eerstejaars hoeven niet binnen één, maar binnen twee jaar aan de puntennorm voldoen. En er klinken de laatste tijd weer geluiden over het helemaal afschaffen van het bsa, ook op de HR.

‘Als je maar blijft vertragen dan doet dat wat met je.’

Met de ervaringen van het afgelopen jaar, is geen van de geïnterviewden daar persoonlijk happig op. ‘Die 48 punten zijn een norm, een richtlijn’, zegt Voskuijl, ‘we kunnen altijd nog de ruimte pakken om ervan af te wijken vanwege omstandigheden. Voor ons werkt het goed.’ Het is een stok achter de deur die sommige studenten gewoon nodig hebben, denkt ze: ‘Toen vorig jaar het bsa verviel, lieten sommige studenten meteen alles uit hun handen vallen.’ ‘Als je maar blijft vertragen dan doet dat wat met je, en niet alleen financieel’, zegt Darabasic. ‘Dat is waar je samen met de student ook bij stil wilt staan, om uiteindelijk mee te helpen met het maken van de juiste (vervolg)keuze.’

Tekst: Edith van Gameren
Illustratie: Demian Janssen

Volg ons op Instagram