Tijdens het Groot Rotterdams Atelierweekend waren de panden van het IJzerblok – in de Rotterdamse Coolhaven tussen de 1e IJzerstraat en de Coloniastraat – vrij toegankelijk voor geïnteresseerde buurtbewoners en ander publiek. Profielen-verslaggever Rutger de Quay wandelde her en der naar binnen.

Het woonblok staat al jaren op de nominatie voor de sloop, maar dat laat nog even op zich wachten. Om te zorgen dat de buurt niet verloedert en de panden niet gekraakt worden, mogen de studenten van woningcorporatie Woonbron de panden gebruiken als atelier. Waarschijnlijk duurt het nog een à twee jaar voordat de panden tegen de vlakte gaan.

WdKA-studenten gebruiken ruimte als studio

Sommige woningen zijn kaal, soms ligt er niet eens een vloer in, maar andere woningen zijn juist met liefde opgeknapt. Het meest in het oog springend is de immense binnentuin, waar artiesten optreden en de kunstenaars hun gang gaan. Het is een ratjetoe: tussen het onkruid liggen afgedankte brommers, televisietoestellen uit de vorige eeuw.

In een van de panden die grenzen aan de tuin, zijn de twee (ex-)studenten Linda Stretton (‘net afgestudeerd’) en Amber Rahantoknam (‘ik ben nog aan het ploeteren op mijn scriptie’) aan het werk. Samen delen ze de ruimte als studio. ‘We maken illustraties, maar we doen ook nog heel erg veel andere dingen met kunst.’ Hun docent, Niek Verschoor, gaf hen de tip om eens te gaan kijken bij het IJzerblok. Aldus geschiedde.

De ruimte is smaakvol ingericht, dat was wel even anders. ‘We troffen het helemaal kaal aan toen we hierin kwamen. Stap voor stap hebben we het samen een beetje opgeknapt. We hebben er héél erg veel verf tegenaan gegooid. Het ziet er nu mooi uit, maar dat was wel anders’, legt Amber uit. Toch zijn ze heel blij met de ruimte.

‘Tijdens corona echt een zegen’

Alleen al omdat het moeilijk is om in een grote stad met een hoge woningnood een atelier te vinden, zeker met een klein studentenbudget. ‘Eerst werkte ik vooral vanuit huis, maar dat was toch vervelend, werken in je eigen woonruimte. Je komt dan niet echt helemaal tot rust ’s avonds. Nu kan ik hier overdag werken en ’s avonds de deur achter mij dichttrekken en zeggen: nu is het klaar’, vertelt Linda. ‘Tijdens de coronacrisis was het atelier echt een zegen.’

‘We komen graag in contact met de buurt, vanmorgen zijn er al een aantal buurtbewoners wezen kijken. We laten zien wat wij doen. Ze waren erg positief verrast. We willen ook graag wat terugdoen voor de buurt.’ De twee spreken van hun eigen ‘kleine kunstwijkje’. Later op de middag treden er verschillende artiesten op in de binnentuin. De tuin is niet alleen voor de bewoners zelf: in de flyer die is uitgedeeld in de buurt, worden de buurtbewoners ook opgeroepen om zelf iets te organiseren in de tuin. ‘We hopen snel kennis te maken met u!’

Niet om in te wonen

Een paar deuren verderop is studente Emma aan het werk, ‘ik ben bezig met mijn afstuderen’. Ze studeert leisure and event management en onderzoekt wat de drempel is voor kunstenaars om subsidie aan te vragen. Qua proefpersonen valt ze dus met haar neus in de boter. ‘Officieel ben ik geen kunstenaar, maar ik zit hier wel’, lacht ze. Ze gebruikt haar ruimte als werkruimte.

‘Eigenlijk zijn we anti-krakers’, lacht ze. ‘Ik hoop dat we hier nog even kunnen blijven, maar dat denk ik wel: het is nogal moeilijk om een woonblok tegen de vlakte te gooien in een dichtbewoond gebied.’ Er zijn duidelijke afspraken gemaakt met corporatie Woonbron, zo mogen de woningen niet gebruikt worden om in te wonen.

Rondslingerende bierflesjes

‘Ik houd nog wel het meeste van onze binnentuin, de parel noem ik het ook wel. Het pand op nummer 97 wordt gebruikt als gemeenschappelijke ruimte en toegang tot de tuin, zodat ook de mensen die op de bovenste verdiepingen zitten toch een tuin hebben.’

Het pand is kaal, maar van alle gemakken voorzien: een keukenblok, een douche, alles wat je nodig hebt is er. De studenten houden ook van een feestje: overal in het pand slingeren bierflesjes rond.

‘Geen flauw idee wat die jongelui deden’

Dit weekend wil Emma vooral in contact komen met de buurt: ‘We willen niet gescheiden van hen hier zitten en ze ook betrekken in wat we doen en wat we maken. De buurtbewoners willen ook wel eens zien wat die rare anti-krakers nou aan het doen zijn’, lacht ze.

En inderdaad, de buurtbewoners en andere belangstellenden nemen pand voor pand een kijkje. De Op de 2e IJzerstraat komt net een wat ouder echtpaar naar buiten gewandeld, ze wonen ‘hier om de hoek’. ‘Het is eeuwig zonde dat die panden tegen de vlakte gaan terwijl er zo’n woningnood is’, zegt de dame. ‘We hadden eigenlijk geen flauw idee wat die jongelui nou allemaal deden, maar ’t ziet er heel goed en leuk uit’, voegt haar partner toe. De connectie tussen de kunstenaars en de buurt is in ieder geval gelegd: ‘Binnenkort gaan we een biertje doen in die heerlijke tuin’, zegt hij.

Tekst en foto’s: Rutger de Quay

Volg ons op Instagram