Demissionair minister Hugo de Jonge zei dinsdagavond in een corona-persconferentie dat het (hoger) onderwijs met sneltesten na 26 april weer open kan: ‘Toegangstesten en zelftesten helpen ons om de komende weken veiliger dingen mogelijk te maken. We gaan door met de pilots met sneltesten in het hoger onderwijs, breiden ze uit en gaan in april over op zelftesten.’

Het idee is volgens De Jonge dat studenten ’s ochtends na het tandenpoetsen even een sneltest doen en dan naar college gaan. Hij weet alleen niet hoe snel het allemaal zal lukken. ‘En vandaar dat we een paar slagen om de arm houden.’

Een plan dat voor veel vragen zorgt. We zetten de meest dringende op een rijtje.

Wat zijn zelftests?

Als het goed is, kun je binnenkort bij de drogist of supermarkt een zelftest kopen. Dan kun je thuis checken of je besmet bent met het coronavirus. Je neemt de test bij jezelf af en binnen een kwartier krijg je de uitslag.

De tests gaan in de winkel ongeveer 6 euro kosten, de overheid gaat ze voor het hoger onderwijs inkopen. De Hogeschool Rotterdam denkt er 45.000 per week nodig te hebben.

Is de negatieve uitslag van een zelftest straks mijn toegangskaartje voor colleges?

Nee, want de uitslag wordt nergens geregistreerd. De zelftest is bedoeld voor mensen die geen anderen willen aansteken.

Een kwartier is best snel. Wat is het verschil met een sneltest?

Daarmee bedoelen ze een officiële coronatest op een testlocatie die door iemand anders wordt afgenomen, waarvan de uitslag eveneens snel komt. Daar kun je dan een bewijs van krijgen. Een recente negatieve sneltest zou inderdaad bij concerten en evenementen geëist kunnen worden. Voor het hoger onderwijs is dat nog niet zeker. De politiek twijfelt en Ron Bormans, voorzitter van het college van bestuur de Hogeschool Rotterdam, laat weten dat de wet het momenteel niet toestaat testen of vaccineren te verplichten.

Is de Hogeschool Rotterdam klaar om het gebruik van sneltesten in te voeren?

Nee, nog niet. Zoals Bormans dinsdagavond al twitterde: ‘De sneltesten liggen hier nog niet in de koelkast’. Er zijn nog veel logistieke vraagstukken op te lossen voordat studenten na het gebruik van een zelftest naar school kunnen komen: hoe komen de testen bij de studenten terecht? En wat doen we met mensen die zonder testen naar school willen komen of positief testen en alsnog naar school willen? Er is nog niet bedacht hoe men daarmee om moet gaan. Een maand lijkt ook bijzonder krap om dit hele plan te organiseren.

Doet de hogeschool wel mee?

In het AD zegt Bormans: ‘Als de overheid het vraagt, dan doen we het, maar je kunt zo’n idee niet verzinnen aan een Haagse vergadertafel en verwachten dat het binnen een maand voor elkaar komt. Wij hebben geen idee hoe het moet en we lopen dan het risico dat we deze generatie jonge mensen weer moeten teleurstellen.’

Hoe verhoudt het plan van Hugo de Jonge zich tot de pilot met zelftesten waar de HR aan deelneemt?

Dat zijn twee verschillende dingen. De Hogeschool Rotterdam zit in een pilot met andere Rotterdamse onderwijsinstellingen om wetenschappelijk te onderzoeken of sneltesten een goed middel zijn om meer fysiek onderwijs op locatie mogelijk te maken. Dit onderzoek is nog in de voorbereidende fase, pas in de loop van april gaan studenten daadwerkelijk aan de slag met (zelf)testen. De onderzoeksresultaten worden in de zomer verwacht. De Jonge loopt dus op de wetenschap vooruit met zijn plan voor zelftesten in het onderwijs.

En hoe zit het met het vaccinatiebewijs dan, om terug naar school te mogen?

Dat is weer iets anders. Als je bent ingeënt tegen corona, dan ben je in principe geen gevaar meer voor anderen. Dan hoef je dus ook geen zelftest of sneltest meer te doen. Met een ‘vaccinatiepaspoort’ zouden mensen meer vrijheid kunnen krijgen, zoals je bepaalde landen ook alleen maar binnenkomt als je bepaalde vaccinaties hebt gehad.

Leidt dat niet tot tweedeling en discriminatie?

Er zijn inderdaad mensen met principiële of praktische bezwaren tegen zo’n vaccinatiepaspoort. Sommige mensen willen geen vaccin, anderen hebben medische aandoeningen waardoor ze geen vaccin kúnnen krijgen. Je kunt misschien een app maken met een groen vinkje voor iedereen die is ingeënt én voor iedereen met een recente negatieve coronatest, is een idee in de Tweede Kamer. Dan kun je de volksgezondheid beschermen zonder vaccinatie af te dwingen.

En kun je daarmee dan naar college?

Dat zou kunnen, als instellingen de mogelijkheid krijgen om zulke eisen te stellen en ze dat zelf ook willen. Tot de vaccins genoeg effect hebben, blijft het onderwijs ook online aangeboden worden.

Ik wil weer een normaal leven! Is dat te veel gevraagd?

Dat wil zo ongeveer iedereen, maar afgelopen week telde het RIVM weer 223 COVID-19-doden. Het aantal ziekenhuisopnames loopt weer op en ruim 46 duizend mensen kregen de afgelopen week een positieve corona-uitslag. Kortom: het zit er nog even niet in.

Tekst: HOP, Bas Belleman/Profielen

Volg ons op Instagram