Studieschulden van enkele tienduizenden euro’s zijn inmiddels heel gewoon. De komende dagen zoomt Profielen in op de studieschuld en we beginnen met de cijfers. Hoeveel lenen mensen eigenlijk en wat is de allerhoogste studieschuld nu?

De allerhoogste studieschuld bedraagt precies 199.410 euro en 17 cent. Dat blijkt uit een bestand dat het HOP heeft opgevraagd bij studiefinancier DUO. Maar zo’n extreme schuld is een uitzondering.

Ruim 1,5 miljoen mensen hebben studieschuld

We krijgen van DUO een ‘foto’ van de studieschulden in maart 2022. Het gaat om de studieschulden van iedereen die moet afbetalen. Sommigen zijn er al jaren mee bezig, anderen zijn misschien maar net begonnen. Het betreft niet alleen hbo- en wo-studenten, maar ook mbo’ers.

Het zijn in totaal 1.560.289 mensen, en dat zijn er 220 duizend meer dan in 2016. Bijna de helft staat minder dan tienduizend euro in het rood bij DUO. Soms gaat het om kleine bedragen: bij vier procent staat minder dan 500 euro open.

Meer dan 50.000 euro schuld is geen uitzondering

Daarentegen zit een op de vijf afbetalers (316 duizend mensen) met een schuld boven de 30 duizend euro, en in die groep met hoge schulden is de spreiding enorm. Meer dan 100 duizend mensen staan minstens 50 duizend euro bij DUO in het krijt en duizend van hen moeten zelfs meer dan een ton aftikken.

Hoe kom je aan zo’n hoge schuld? Je kunt elke maand ruim 500 euro lenen, en zelfs ruim 900 euro als je geen aanvullende beurs krijgt. Het collegegeldkrediet is nu 90 euro (half collegegeld) en in normale jaren 180 euro. Stel dat je duizend euro per maand leent. Als je dat zeven jaar doet – bijvoorbeeld voor een studie geneeskunde met een jaar uitloop – dan kom je zomaar tot een lening van 84 duizend euro.

Bedrag wordt nog hoger als je niet aflost

En de uitschieters boven de 100 duizend euro? Daarvoor moet je maximaal gebruikmaken van alle mogelijkheden, zegt een woordvoerder van DUO. Je kunt bijvoorbeeld na de havo jarenlang met een beurs in het mbo studeren zonder een diploma te behalen, om daarna aan een dure particuliere hbo-studie te beginnen waarvoor je extra collegegeldkrediet aanvraagt (want dat kan). Als je dan ook nog jarenlang maximaal leent, dan kan het bedrag flink oplopen. En als je uiteindelijk geen diploma behaalt, moet je alles terugbetalen: basisbeurs, aanvullende beurs en ov-kaart.

En ook niet onbelangrijk: het bedrag wordt nóg hoger als je niet aflost. Dan krijg je er boetes bovenop en komt de deurwaarder op bezoek. Over die ene allerhoogste schuld van bijna twee ton kan DUO vanwege de privacy niets zeggen, maar zo moet het ongeveer zijn gegaan.

Flink deel studenten leent niks

Met het verdwijnen van de basisbeurs zijn studenten meer gaan lenen. Gemiddeld lenen ze aan de universiteit 600 euro per maand en aan de hogeschool rond de 520 euro – als ze überhaupt lenen.

Want lang niet iedereen klopt bij DUO aan. In het hbo leende voorheen 40 procent helemaal niets. Toen de basisbeurs werd afgeschaft zakte dat in de eerste lichting (begonnen in september 2015) naar 30 procent. Nog steeds een flinke groep niet-leners. Aan de universiteit is er niets in veranderd. Met of zonder basisbeurs, een op de vijf studenten wil niet lenen.

Gemiddelde schuld ruim 24 duizend euro

Bij de andere studenten zijn hoge schulden normaler geworden. Een op de vier wo-studenten van de eerste lichting had vijf jaar later meer dan 40 duizend euro schuld. Hetzelfde geldt voor een op de negen hbo-studenten. In eerdere jaren was dat beduidend minder (rond de 16 procent in het wo en 7 procent in het hbo).

De gemiddelde studieschuld – zonder de niet-leners – is met zo’n vijfduizend euro gestegen naar ruim 24 duizend euro. Wo-studenten (29.235 euro) lenen meer dan hbo-studenten (21.637 euro). Die schulden kunnen nog hoger worden: sommigen studeren immers nog.

Tekst: HOP, Bas Belleman
Illustratie: Demian Janssen

Volg ons op Instagram