‘Fusie WdKA met Codarts niet in gevaar na vertrek Codarts-bestuurder’
Gepubliceerd: 16 September 2022 • Leestijd: 3 minuten en 12 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Het tekenen van het principebesluit over de fusie van Codarts en de Willem de Kooning Academie (WdKA) is enige tijd uitgesteld. Reden is het plotselinge vertrek van Wilma Franchimon, collegevoorzitter van Codarts én pleitbezorger van de voorgenomen fusie.
Het aangekondigde vertrek (per 10 oktober aanstaande) zorgde deze week bij de centrale medezeggenschapsraad van de HR voor vraagtekens over het al dan niet doorgaan van de fusie. ‘Afgelopen maart is er een intentieverklaring ondertekend, in oktober zou dat met het principebesluit gebeuren’, aldus cmr-lid Kai Glerum. ‘Maar daarna is het stil geworden. Wij zouden een gesprek hebben met de projectleider maar dat is niet doorgegaan.’
‘De tijdlijnen gaan nu wat schuiven’, stelde HR-collegevoorzitter Ron Bormans. ‘Hoe ver het schuift weten we niet, wij staan in de wachtstand.’ De raad van toezicht van Codarts meldde volgens Bormans: ‘Geef ons een maandje de tijd om een interimbestuurder te vinden’.
Bericht ‘bol van commitment’
Zorgen over het mogelijk niet doorgaan van de fusie zijn er in de ogen van Bormans niet. ‘Het bericht over het vertrek van Franchimon staat bol van commitment om het proces voort te zetten, zowel wat betreft de fusie als de Cultuurcampus. De raad van toezicht van Codarts heeft dat ook bevestigd.’
Het is nu dus wachten op de nieuwe bestuurder van de fusiepartner. Bormans: ‘De fusie leunde vanuit Codarts natuurlijk op Wilma Franchimon, zowel qua huisvesting (in Rotterdam Zuid) als idee. Ze was een enthousiaste gesprekspartner, ik veronderstel dat er nu een nieuwe enthousiaste gesprekspartner komt.’
Cultuur&Campus bij de Maastunnel
De nieuwe fusiehogeschool gaat, waarschijnlijk in 2029, een plek krijgen op het zogenoemde ‘Van Leeuwenterrein’, op Rotterdam Zuid bij de Maastunnel. Daar komt in elk geval de Cultuur&Campus waar Codarts en de WdKA sowieso een plek krijgen, vertelt Bormans desgevraagd. ‘Het idee van de Cultuur&Campus is ooit ontstaan om daar een mengeling van hoger onderwijs, cultuur en toerisme een plek te geven. De huidige Willem de Kooning heeft een prachtig pand, wij stappen in als er een mooi concept ligt. Het verwezenlijken van de fusie is onderdeel daarvan.’
Het bewuste terrein bestaat uit een verzameling gebouwen waarvan een deel gesloopt wordt en een deel wordt gezien als industrieel erfgoed. Dat wordt hergebruikt voor onder andere onderwijs. Ook komt er nieuwbouw en wordt er gedacht aan studentenhuisvesting en huisvesting voor starters op de woningmarkt. Hoe het er precies uit gaat zien is nog niet bekend. Bormans: ‘We zitten nog in de fase van het maken van een masterplan.’ De gemeente treedt hierbij op als ontwikkelaar.
Oefenen in pand aan Putselaan
In aanloop naar 2029 wordt al invulling gegeven aan de verdere samenwerking tussen de kunsthogescholen, de Hogeschool Rotterdam en de Erasmus Universiteit. Vanaf 2024 wordt er met activiteiten ‘geoefend’ in een nog op te knappen schoolpand aan de Putselaan, ook op Zuid.
‘Daarvoor starten we al met activiteiten in de buurt’, vertelt WdKA-directeur Jeroen Chabot. ‘Maar daarna gaan we echt los met fulltime programmering. Janpier Brands – nu nog directeur van WORM – gaat dat voor Codarts en de WdKA doen. Daarbij spreekt hij zijn contacten op Zuid aan.’ Het moet in de ogen van Chabot zorgen voor een ‘zachte landing’ voor inclusief onderwijs en onderzoek op Zuid aan het eind van dit decennium.
Er zal ruimte zijn voor activiteiten rondom cultuur, onderwijs en onderzoek. ‘En maatschappelijke vraagstukken’, voegt Bormans toe. ‘Het is vooral ook de bedoeling dat de activiteiten een positief effect hebben op de wijk Charlois.’
5 miljoen subsidie
Genoemde activiteiten worden mede mogelijk omdat de Europese Unie een subsidie van 5 miljoen euro in het vooruitzicht heeft gesteld. Bormans: ‘In die Europese competitie eindigde het Rotterdamse initiatief op één, hetgeen iets zegt over de kwaliteit van ons concept’.
De financiering gebeurt in het kader van het Nieuw Europees Bauhaus, bedoeld om verbindingen te leggen tussen enerzijds kunst, cultuur en onderwijs en anderzijds wetenschap en technologie. Bij de Cultuur&Campus ligt daarbij zoals gezegd ook de nadruk op de positieve invloed van de activiteiten op de wijk.
Kunstonderwijs verdwijnt uit de HR
Met de fusie van Codarts (dans- en muziekopleidingen) met de WdKA gaat het kunstonderwijs feitelijk uit de HR verdwijnen. De HR en ook de Erasmus Universiteit Rotterdam blijven wel ‘institutioneel’ aan de nieuwe kunsthogeschool verbonden; ze worden leden van een vereniging die een rol krijgt als bestuurder op afstand. Wat de fusie precies betekent voor de huidige ondersteunende medewerkers en voor de bedrijfsvoering van zowel de WdKA als Codarts wordt op een later moment duidelijk.
Tekst: Jos van Nierop
Foto: Google Earth/Levien Willemse
Fotobewerking: Demian Janssen
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? 
Er is grote onrust onder WdkA docenten en studenten over de voorgenomen fusie.
De precieze plannen zijn onduidelijk. Er lijken nog niet meer feiten bekend dan wat hier in dit artikel staat. WdKA en HR-leiding spreken in wollige taal over de nieuwe school. Zo noemen ze het een “fusie met de Erasmus Universiteit”, terwijl de nieuwe school een HBO-instelling wordt, in een duur nieuw gebouw met voorzienbaar hoge kosten. Wat betekent dit voor de kwaliteit van ons onderwijs, wat voor de vele WdKA-docenten met een tijdelijk contract? Zouden zij hiervan de dupe kunnen worden? Er wordt niet gesproken over het feit dat andere gecombineerde conservatoria en kunstopleidingen zoals in Den Haag (KABK) en Arnhem/Enschede (Artez) nauwelijks synergie kennen maar als twee gescheiden werelden functioneren. Dit alles wordt niet besproken. We weten nog evenveel, of liever gezegd even weinig, over de fusie als in januari.
Tegelijkertijd hebben de curriculaire hervormingen van het WdKA onderwijs van de laatste tien jaar de administratie van de school, het dagelijks werk van de docenten en het curriculum van de studenten overcomplex gemaakt. Docenten en studenten zijn structureel overbelast, gestrest en vaak aan het eind van hun fysieke en mentale capaciteiten. Het echte probleem van WdKA is een complete mismatch tussen torenhoge ambities en de realiteit op de werkvloer. Wij WdKA-docenten voelen ons zoals het grondpersoneel op Schiphol zich op dit moment moet voelen. De directie luistert niet en interpreteert elk kritisch signaal als een persoonlijke aanval en verstoring van de sfeer.
Wij zien ook dat het project Cultuurcampus vooral het bestuurlijke prestigeproject is geweest van de directeur van Codarts, haar ambities en haar politiek. Haar vertrek zou voor ons aanleiding moeten zijn om opnieuw na te denken en ons af te vragen of we niet van deze spooktrein moeten springen.
Wat ik hierboven lees zijn vooral praktische bezwaren. Ondanks dat ik een aantal ervan wel begrijp, benader ik het liever vanuit de inhoudelijke kant die deze fusie zal betekenen.
De fusie richt zich op het verkleinen van de afstand tussen de verschillende kunsten als muziek, dans en ons academie onderwijs en bovendien tussen de wetenschap, technologie en kunst. What is not to like?
Dat wij niet de eersten zijn (ArtEZ en de KABK), betekent niet dat het niet kan werken. ‘Alles is al gedaan, maar nog niet door ons.’ Juist het samen plaatsen van de verschillende kunsten in één gebouw zal bijdragen aan deze inhoudelijke fusie.
Zelf heb ik –voordat ik aan een academie (KABK) ging studeren– een aantal jaar muziek gestudeerd aan een conservatorium (Koninklijk Conservatorium). Ik heb me er altijd over verbaasd dat, ondanks de grote overlap in de attitude van muziek- en kunststudenten, er nauwelijks wordt samengewerkt.
Het verbeteren van de connectie tussen het wetenschappelijk onderwijs en het kunstonderwijs is niets nieuws. Dat speelt al jaren, niet alleen als wens vanuit de academie, maar ook vanuit de overheid. We zien de waarde daarvan allemaal, lijkt me. Toch ligt die verbinding in de praktijk lastiger.
Tijdens een project waaraan ik samen werkte met een wetenschapper (docent aan een universiteit), werd me al snel duidelijk dat ik ‘maar de ontwerper’ was. Die verhoudingen zijn hardnekkig, en om dat te veranderen is tijd en begrip voor elkaar nodig. En dat kan vooral als je samen ‘opgroeit’, samen studeert.
De academie is een (werk)omgeving waar altijd dingen in beweging zijn. Net als in de kunsten. Ik zou het niet anders willen.