Iedereen zal dit bekend in de oren klinken: met een glas champagne en een oliebol in de hand op oudejaarsavond dingen voornemen, waarvan je maar half verwacht dat je ze echt gaat volhouden in het nieuwe jaar. En de cijfers geven de realisten gelijk, lijkt het, want uit onderzoek blijkt dat acht op de tien mensen goede voornemens hebben voor het nieuwe jaar, maar negentig procent van hen deze beloften aan zichzelf uiteindelijk niet kunnen waarmaken.

Te impulsief, te ambitieus

Decaan Lianne Keemink van de Hogeschool Rotterdam is al jaren gefascineerd door menselijke patronen en gewoonten. Zij weet wel waarom veel mensen uiteindelijk strandden in hun missie. ‘Het probleem met goede voornemens is dat ze vaak nogal impulsief zijn bedacht’, legt de auteur van Dingen anders doen uit. ‘Daarnaast zijn veel goede voornemens heel erg ambitieus. Je kunt bijvoorbeeld wel zeggen: “Ik stop helemaal met drinken!”, maar hoe realistisch is zo’n voornemen op lange termijn? Om blijvend resultaat te hebben, is het verstandig om de alles-of-niets-strategie te vermijden. Minderen kan namelijk ook heel goed werken.’

‘Je kunt bijvoorbeeld wel zeggen: “Ik stop helemaal met drinken!”, maar hoe realistisch is zo’n voornemen op lange termijn?’

Keemink denkt daarbij dat minder streng voor jezelf zijn ook een effectieve tool is om een doel te bereiken of vol te houden. ‘Vaak voelen goede voornemens als jezelf iets ontzeggen’, legt ze uit. ‘Als een flinke opoffering in plaats van een ambitie dus. Daar komt bij dat snel resultaat vaak uitblijft en dan volgt demotivatie op de voet. Probeer daarom niet alles onmiddellijk te willen, maar gun jezelf kleine stapjes en voel je niet schuldig als het een keer fout gaat. Als je gestopt bent met roken en je neemt op een feestje toch een trek van een sigaret, is niet je hele voornemen om zeep.’

Omstandigheden kunnen helpen

Volgens Keemink is daarnaast het doorbreken van ingesleten patronen essentieel om een gewoonteverandering te bereiken. Soms kunnen de omstandigheden daar een handje bij helpen, vertelt ze uit eigen ervaring. ‘Corona biedt nu mogelijkheden omdat ik veel thuis ben. Vroeger kon ik bijvoorbeeld nooit zelf sporten omdat ik echt de discipline en begeleiding van de sportschool nodig had. Nu lukt dat wel, omdat het even niet anders kan. Maak het jezelf dus makkelijker om het anders te doen en moeilijker om hetzelfde te blijven herhalen.’

Aan zelfdiscipline ontbreekt het niet bij Mahmut Mazlum. Hij is derdejaars commerciële economie (global marketing en sales) en werd onlangs verkozen tot Student van het Jaar op de Hogeschool Rotterdam. Naast zijn opleiding heeft hij met Maza Design een online marketingbedrijf met vier man vast in dienst en evenveel freelancers. Toch haalt Mazlum de meeste voldoening uit het onderwijsplatform dat hij volgende maand lanceert. ‘Het is een platform waarin ik jongeren tussen de tien en achttien jaar wil motiveren om naar school te gaan’, vertelt hij trots. ‘Dit gebeurt door inspirerende verhalen van ondernemers en influencers, die op het eerst gezicht lijken te contrasteren, maar uiteindelijk toch veel gemeen hebben.’

‘Zie school als mogen, niet als moeten’

Mazlums ‘goede voornemen’ is dan ook niet zozeer van persoonlijke aard, maar heeft alles te maken met zijn sociaal-maatschappelijke ambities. ‘Ik wil minimaal vijfduizend jongeren bereiken en motiveren voor het einde van het jaar. Dat is ambitieus, maar ik ga de uitdaging aan. Ik wil graag mensen helpen, zo ben ik mijn hele leven al geweest. Ik stel daarbij hoge eisen aan mezelf, maar ook aan anderen.’ Lachend: ‘Ik weet dat ik bijvoorbeeld niet de makkelijkste ben voor docenten, want ik ben zeer koppig.’

‘Ik probeer overal het positieve van in te zien.’

Ondanks de tomeloze ondernemersdrift is Mazlum niet altijd de perfecte student en moet hij zich er – net als anderen – vaak toe zetten om in de boeken te duiken. ‘Dat kost soms moeite, vooral omdat je vaak denkt: “Wat heb ik hier in hemelsnaam aan?” Maar ik probeer overal het positieve van in te zien. Mijn tip is dan ook: doe vooral wat je leuk vindt en zie school ook op die manier. Het is geen moeten, maar mogen. Zo houd je het ook het langst vol en zie je steeds meer progressie in je doen en denken.’

Geluk bij een ongeluk

Mazlum kan zijn buitenschoolse activiteiten goed combineren met zijn studie. Dit is niet voor iedereen weggelegd. Zo wilde Bob Nieman, docent media en journalistiek, al jaren een roman schrijven, maar was het lang te druk op het werk en in zijn hoofd om deze ambitie alle ruimte te geven. ‘Het begon met mijn liefde voor Barcelona, de stad waar ik gek op ben en vaak kom’, legt hij uit. ‘In het begin had ik nog geen idee wat en hoe, maar het verhaal ontwikkelde zich steeds meer richting een roman.’

Volgens Nieman is een boek schrijven een kwestie van gaan zitten en doen.

Met het concept in het hoofd, lag er een thriller in de lijn van Dan Brown in het verschiet. Maar de tijd was er simpelweg niet. Een burn-out bracht het klassieke ‘geluk bij een ongeluk’. ‘Ik had plots ruimte in mijn agenda en hoofd om eraan te werken. “Moeten” werkt simpelweg niet in een creatief proces. Daarbij ben ik ook naar het buitenland geweest voor schrijfsessies en is het boek dan toch gekomen.’

Momenteel werkt hij na Onschuld – een duistere streek zelfs aan een tweede roman. Volgens Nieman is een boek schrijven een kwestie van gaan zitten en doen. Ook al is het maar een uurtje per dag. ‘Dat is trouwens ook mijn advies als het om studeren gaat’, vult hij aan. ‘Zo wordt het een routine die langzaam in je systeem komt. Zie het daarbij ook als iets leuks, dat maakt het een stuk uitdagender en aangenamer.’

Tussenjaar om sportief doel te bereiken

Dat buitenschoolse levensdoelen ook het belang van een opleiding kunnen overschaduwen, weet Lynn Groenewegen als geen ander. De achttienjarige Brabantse debuteerde afgelopen seizoen in het eerste elftal van Feyenoord, dat nu fier in de top vijf van de Eredivisie prijkt. Voetbal is momenteel haar leven en dus koos ze ervoor om een tussenjaar te nemen van haar opleiding sportmarketing & management aan de HR. ‘Ik wil dit seizoen meer speelminuten gaan maken en eigenlijk het liefst een basisplaats’, zegt ze eerlijk. ‘Daarbij is de combinatie met school nu even iets te zwaar. Ik ben afgelopen jaar perfect ondersteund door de topsportcoördinator, maar ik merkte dat ik te vaak dingen miste en dan met achterstand weer in de les kwam.’

‘Ik wil dit seizoen meer speelminuten gaan maken en eigenlijk het liefst een basisplaats’

De beslissing om haar opleiding te pauzeren is overigens geen definitief afscheid van de lesbanken, want een combinatie van topsport en school is volgens Groenewegen zeker mogelijk. ‘Als je net als ik wilt sporten en studeren, is het vooral zaak om goed contact met de leraren en je medestudenten te houden. En vraag veel, want iedereen wil elkaar graag helpen, is mijn ervaring.’

Oefening baart gewoonte

Patronen doorbreken en het simpelweg ‘gewoon doen’ lijken dus gouden tips om goede voornemens wel vol te houden. Volgens Dingen anders doen-schrijfster Keemink moet je daarbij vooral niet teveel hooi op je vork nemen. ‘Wees niet te streng voor jezelf en maak kleine stapjes voorwaarts. Oefening baart kunst, maar ook gewoonten. Als je uitstelgedrag hebt, ga dan toch zitten. Al is het maar een half uurtje. Kleine beetjes zorgen er immers ook voor dat de berg uiteindelijk slinkt.’

Tekst: John den Braber
Beeld: Shutterstock

Volg ons op Instagram