Roze zaterdag op de Coolsingel ligt inmiddels achter ons, maar dat betekent niet dat de hogeschool Pride achter zich heeft gelaten. Dinsdagavond debatteerde een bont gezelschap op locatie Museumpark over de vraag hoe het is om queer te zijn, en dan vooral in de dagelijkse praktijk.

Ook lang en breed ná je coming out kunnen er tal van problemen zijn waar je tegenaan loopt, blijkt uit het gesprek tussen het panel en het publiek. Niet alleen de panelleden, maar ook de aanwezigen in het publiek blijken bij tijd en wijle te worstelen met hun seksualiteit.

‘Ik ben een corporate rebel’

Moderator en student marketing Souraya (19) legt de bal bij het publiek: ‘Waar denk je aan bij queer zijn?’, vraagt ze. Stilte. ‘Regenbogen.’ Stilte. ‘Diversiteit.’ Stilte. ‘Vrijheid’, klinkt het summier uit de zaal. ‘Veel mensen vechten voor die vrijheid om zichzelf te zijn’, zegt Souraya. ‘Iedere keer een nieuwe versie van jezelf ontdekken’, reageert panellid Allan, in het dagelijks leven werkzaam als ‘change maker’ bij ABN AMRO.

In het bedrijfsleven is het voor Allan niet altijd makkelijk geweest. Op veel punten erg ongemakkelijk. Vorig jaar kwam hij zichzelf tijdens de periode rondom de Pride – die door corona slechts minimaal gevierd werd – tegen. ‘Ik ben een corporate rebel en besloot door te pakken: ik heb m’n nagels gelakt en ben naar kantoor gegaan. Ik kwam in een ruimte vol met mannen met zeven vinkjes (een verwijzing naar de geprivilegieerden, zoals aangeduid in het boek van Joris Luyendijk, red.) en ze staarden me allemaal aan.’ Allan droeg de nagellak net zolang tot zijn collega’s niet vreemd meer naar hem keken, of er niks meer van zeiden. ‘Je mag echt heel trots zijn op jezelf’, stamelt panellid en student docent maatschappijleer Mirjam Mejhed, die eerder meedeed aan ‘Miss Diversity’ – als eerste non-binaire deelnemer.

Raphael kon nergens zichzelf zijn

Voor docent Social Work Raphael was zijn Surinaams-Nederlandse achtergrond een obstakel. ‘Ik heb veel geworsteld met mijn achtergrond, ook omdat Suriname een stuk minder tolerant is dan Nederland’, vertelt hij aan de zaal. ‘Op school kon ik mijzelf niet zijn, thuis niet, en op straat werd ik gepest. Ben ik nou Surinamer of Nederlander?’, vroeg Raphael zichzelf steeds af. ‘Maar ik ben geen product van mijn cultuur.’

Als jonge danser belandde Raphael in Israël, waar hij door mythische verhalen de Klaagmuur in Jeruzalem (heilige plek voor Joden, red.) wilde bezoeken. ‘Bij de Klaagmuur had ik een gesprek met mijzelf. Ik heb ook recht op een leven, besloot ik daar.’ Een andere belofte: ‘Vanaf het moment dat ik mij hier omdraai, ga ik nooit meer “nee” antwoorden als iemand vraagt of ik gay ben.’ Luttele seconden later voelde hij zich ‘bevrijd’: ‘Ik ben nog nooit zo opgelucht geweest’. Het is wederom eventjes muisstil op het podium en in de zaal. ‘Wow’, stamelt Souraya.

‘Eindelijk het leven dat bij me past’

Chantal van der Putten, manager bij de Rotterdam Academy, deed er lang over om erachter te komen dat ze enkel op vrouwen valt. Daarvoor was ze vijftien jaar samen met een man. ‘Ik kom uit een zeer christelijk milieu: alléén op vrouwen vallen was simpelweg geen optie’, legt Van der Putten uit. Een scheiding verder leeft ze ‘eindelijk het leven dat bij mij past.’ Nu weet ze dat ze mannen wel leuk vindt, maar dan vooral om ‘mee naar Feyenoord en naar de kroeg te gaan’.”.

Van der Putten is actief bij de Roze Kameraden, een ‘roze supportersvereniging’ van voetbalclub Feyenoord die naar aanleiding van haar Haagse zusje – ‘De Roze Règâhs’ – werd opgericht. De oprichting van de Haagse vereniging verliep vrij geruisloos. De Roze Kameraden zijn echter al maanden doelwit van bedreigingen en intimidatie. Paul van Dorst, voorzitter van de vereniging ontving, samen met burgemeester Aboutaleb doodsbedreigingen. Zijn sportschool werd beklad met homofobe leuzen en in brand gestoken.

Ondanks bedreigingen actief bij Roze Kameraden

‘Zelf heb ik nergens last van in de Kuip, maar dat komt onder andere omdat ik een vrouw ben’, grinnikt Van der Putten. ‘Het kost tijd. Iedereen moet zich veilig voelen in De Kuip.’ Nadat een documentaire over de Roze Kameraden verscheen, kreeg ze als bestuurslid extra politiebeveiliging. Dat voetbal Van der Putten aan het hart gaat, zal later op de middag blijken, als ze zich even terugtrekt om haar seizoenkaart bij Feyenoord te verlengen. ‘Dat moet stipt om zes uur!’ Ondanks de bedreigingen blijft ze actief bij de Roze Kameraden. ‘Iémand moet het doen.’

Naast fysieke bedreigingen is er een kleinere vorm van intolerantie jegens queermensen, of zoals Allan dat noemt, ‘de micro-agressie’. ‘Mensen die mij negeerden, vies aankeken of niet meevroegen naar de koffieautomaat’, vertelt hij over zijn ervaringen op het werk. ‘Soms moet je echter niet terugslaan als iemand je slaat’, legt Alan uit. ‘Ooit had ik een meeting met een manager, waarbij het opviel dat hij naar mijn gelakte nagels zat te kijken. Uiteindelijk ben ik er maar mee gaan zwaaien’, lacht hij. ‘”Oh, sorry, keek ik?”, vroeg de man. Dat werd een heel leerzaam gesprek.’

‘Ze zouden me verstoten’

Het valt het panel op dat de ‘jonge generatie’ vaak welwillender en progressiever is over queerness dan oudere generaties. Raphael: ‘Als je zelf een label hebt, moet de buitenwereld ook wennen aan dat label en hoe je je identificeert. Mijn vader deed er drie jaar over om zijn familieleden te vertellen dat ik gay ben. Het was zijn eigen coming out.’

Mirjam gaf gastles over lhbti aan 13-jarigen en had de indruk dat de leerlingen ‘queerness begrepen’. ‘Als leerlingen op jonge leeftijd ermee in aanraking komen, gaan ze het normaal vinden’, zegt Chantal. ‘Het was een multiculturele school en de leerlingen dachten dat queer zijn iets voor witte mensen was’, lacht Mirjam. Een groot deel van de Marokkaanse familie van Mirjam weet zelf ook niet dat zij queer is. ‘Ze zouden me verstoten.’

‘Jezelf accepteren en laten zien’

Voelen de leden van het panel zich ook een ambassadeur voor hun community? ‘De mooiste tool die je hebt is jezelf accepteren en laten zien. Dat bevordert de acceptatie. Als je het maskeert, accepteren mensen een versie van jezelf die niet bestaat’, zegt Allan: ‘De acceptatie begint bij m’n eigen gezin. Ik vroeg m’n moeder of ze weet hoe we daten als homoman. Ze had geen enkel idee. Words don’t teach, mensen moeten het ervaren.’

Op de slotvraag of de panelleden nog ‘een boodschap’ hebben, blijft het even stil. En besluiten ze collectief in quotes te eindigen. ‘Be the change you wish to see in the world’, zegt Allan. ‘Wie ten diepste zichzelf is, zal de wereld in vuur en vlam zetten’, citeert Chantal. Raphael pakt Whitney Houston erbij: ‘Learning to love yourself is the greatest love of all‘. Mirjam verwijst naar de tattoo op haar arm: ‘Love who loves you back’.

‘Ik zit hier met kippenvel’

‘Ik hoop mijzelf ooit te accepteren zoals jullie jezelf accepteren’, zegt een jonge studente in de zaal met een brok in haar keel na een applaus. ‘Ik zit hier met kippenvel op mijn armen.’ Een andere jonge vrouw is bang dat ze als queer geen baan kan vinden. ‘Ik heb een Marokkaanse achternaam!’, lacht Mirjam. ‘Zeker weten hoe het zit weer je nooit.’

Aan het einde van de avond heeft Chantal een nieuwe seizoenkaart van Feyenoord en staan op de bar de roze champagneglazen klaar voor de borrel.

Tekst en foto: Rutger de Quay

Volg ons op Instagram