Want, zo merkt Marijn Prins – ook blogger van Profielen -, studenten lopen vaak tegen juridische kwesties aan waar zij zelf weinig kaas van hebben gegeten. ‘Denk aan een huisbaas die weigert om onderhoud te plegen, of zonder toestemming jouw huis binnentreedt’, zegt Prins. ‘Het is belangrijk dat studenten zich juridisch kunnen wapenen. Er heerst veel onwetendheid.’

Daarom krijgen de studenten, die allemaal rechten studeren, een vijf uur lange stoomcursus in het huur- en onderwijsrecht. ‘Het is een lange zit, maar ik hoop dat we studenten écht kunnen helpen’, merkt een van de stoomcursisten op.

‘Het is een lange zit, maar ik hoop dat we studenten écht kunnen helpen.’

De bal kwam aan het rollen nadat Ole Berntsen, voorzitter van het juridische team van STUUR, een college van rechtenstudenten aan de Erasmus Universiteit bijwoonde. Toen hij op ’t einde vroeg of studenten zich zouden willen inzetten, gingen er tientallen handen omhoog, zegt Berntsen.

Voor de snelcursus zijn zaterdag twee sprekers uitgenodigd: Casper van Vliet, student aan de Saxion Hogeschool, die zich heeft gespecialiseerd in onderwijsrecht en hier ook een eigen praktijk in heeft en Berend Titulaer, die het huurrecht voor zijn rekening neemt.

Niet ‘blind tekenen bij het kruisje’

Titulaer kreeg ooit bestuurslid van de Nijmeegse studentenvakbond het dossier ‘wonen’ in zijn portefeuille en liet het sindsdien niet meer los; nu houdt hij zich voor de landelijke studentenvakbond bezig met het thema. ‘Gemiddeld blijkt dat, als een expert naar een huurcontract van een student kijkt, er ruim 100 euro van de maandelijkse huurprijs af kan’, zegt Titulaer. Lang verhaal kort: studenten laten heel veel geld liggen. ‘Veel studenten tekenen blind bij het kruisje van hun huurcontract. Wij geven munitie om het onderste uit de kan te halen.’

Dat is ook de reden dat Matthijs en Quirine deelnemen aan de stoomcursus. ‘We hopen dat we beter beslagen ten ijs komen’, zegt Quirine. Als voorbeeld neemt ze ‘talloze’ verhalen van studenten ‘die evenveel huur betalen voor een studentenkamer van 2 bij 3 als ik betaal voor mijn tweekamerappartement’. Matthijs woont nog bij zijn ouders en denkt dat veel studenten thuis blijven wonen, ‘omdat ze niet opgelicht willen worden door huisbazen’. Op de stoomcursus wil hij ‘de trucjes, de tips en de tricks en de mazen in de wet’ beter leren kennen. ‘Studenten hebben óók recht op fatsoenlijke huisvesting.’ Een andere deelnemer, Serge, zegt het wat ongenuanceerder: ‘Ik wil huisbazen achter hun vodden gaan zitten’.

‘Examencommissies zijn slecht in hun motivering’

Zodra de stoomcursus begint, doet het nog het meest denken aan een hoorcollege. Onder het geluid van flikkerende TL-balken komen de notitieblokken en laptops uit de tassen. Er wordt driftig meegeschreven en meegetikt. ‘Wordt de PowerPoint ook achteraf nog gemaild?’, vraagt een aanwezige.

Er valt veel te winnen, zegt Van Vliet over zijn gebied onderwijsrecht. ‘Examencommissies zijn bijvoorbeeld heel slecht in hun motivering, het lijkt erop alsof ze ’t erom doen’, lacht hij. Daarbij komt nog: ‘Studenten komen vaak pas bij jou terecht als de situatie heel nijpend is geworden. Daarom moet je snel handelen.’

In beroep gaan

De meest voorkomende vragen of kwesties, zegt Van Vliet, zijn gerelateerd aan corona of problemen met de instelling zelf (denk aan fraudekwesties), de toelating tot het onderwijs of het collegegeld versus het instellingscollegegeld. Momenteel is het zo dat ‘in beroep gaan’ tegen een beslissing alleen mogelijk is voor hbo- en wo-studenten; in de toekomst krijgen mbo-studenten deze mogelijkheid ook.

Als voorbeeld gebruikt Van Vliet een casus van een IJslandse student die een tijd in Luxemburg studeerde. Ze wilde zich vervolgens inschrijven bij de HR, maar volgens de HR waren haar diploma’s op mbo-niveau. ‘Na een eerste overleg met de HR hebben we het voorgelegd aan het Nuffic, met als afspraak dat hun uitspraak bindend zou zijn. En wat blijkt? Volgens het Nuffic waren haar diploma’s op wo-niveau!’

‘Net zoals in de normale rechtbank geldt hier de omgekeerde bewijslast.’

Vaak, zegt Van Vliet, ‘sturen ze je met een kluitje het riet in’. Als iemand onvoldoende studiepunten haalt en een bsa (bindend studieadvies, red.) dreigt, zegt Van Vliet, dan is het aan de examencommissie om te bewijzen dat de student écht zijn punten niet gehaald heeft, terwijl hij of zij bijvoorbeeld een bestuursjaar deed. ‘Net zoals in de normale rechtbank geldt hier de omgekeerde bewijslast. De school moet bewijzen dat het terecht is dat ze de student van school sturen, niet andersom. Maar zo wordt het wel vaak gepresenteerd.’

Te hoge huurprijzen

Het tweede deel van de middag staat in het kader van huurrecht. Voor studentenkamers en sociale huurwoningen geldt bijvoorbeeld de huurprijsbescherming: je maandelijks huurprijs mag niet te hoog zijn. Ook als je particulier huurt, mag je bij de Huurcommissie vragen om de huur te verlagen. Maar, en dat is vooral bij huur boven de 750 euro belangrijk, benadrukt Titulaer: dat mag alleen zes maanden nádat je het huurcontract hebt afgesloten.

Studenten kunnen bijvoorbeeld ook bij de Huurcommissie terecht als de huur van hun woning jaarlijks té hard stijgt – ook als zij particulier huren. Een andere valkuil zijn de servicekosten: ook deze mogen niet te hard stijgen én de verhuurder ‘mag er geen winst op maken’. Die regels voor servicekosten worden regelmatig met voeten getreden. Titulaer: ‘Studenten laten daar, onbewust, vaak veel geld liggen’.

Bang voor conflict met de huisbaas

De studenten worden in de cursus klaargestoomd voor procedures bij de Huurcommissie. Veel studenten vinden het ‘eng’ om bezwaar te maken tegen een huurprijs of huurverhoging: ‘Ze zijn bang voor een conflict met de huisbaas’, zegt Titulaer. Juist het juridisch loket kan in dat gat springen – ‘ook omdat de studenten dan weten hoe ze zo’n procedure moeten voeren’, zegt Prins.

Via de website van de vakbond kunnen studenten nu al een ‘huurprijscheck’ uitvoeren, waarbij ze kunnen controleren of ze niet te veel huur betalen. Ook zijn er nog vacatures voor het huurteam van de vakbond.

Tekst: Rutger de Quay
Beeld: Marijn Prins

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?