Vier onderwijsprojecten van Hogeschool Rotterdam kregen onlangs een Comeniusbeurs toegekend. De subsidies, in totaal 350 duizend euro, zijn bedoeld om de onderwijsvernieuwing die de aanvragers binnen hun opleiding in gang zetten naar een hoger plan te brengen. Rajae El Himer is daar een van. Binnen de lerarenopleiding zet zij zich in voor het verrijken van de pedagogische professionaliteit, onder andere door om te gaan met ‘bumpy moments’ in de dagelijkse onderwijspraktijk. 

Als leerlijncoördinator vakdidactiek is Rajae El Himer aangesloten bij de lerarenopleiding Nederlands. De afgelopen jaren is zij zich steeds meer gaan interesseren in pedagogiek, de wetenschap die zich richt op interacties tussen leerling en leraar. ‘Door mijn werk als leerlijncoördinator ben ik steeds meer gaan nadenken over de pedagogische kernvraag: Wie wordt wat, wanneer, hoe en waarom onderwezen?’

Toen op de hogeschool het lectoraat pedagogische professionaliteit van leraren startte, werd El Himer getriggerd. ‘Carlos van Kan, de lector, had het in zijn rede over pedagogische dimensies, het inclusiever maken van onderwijs en het denken over waar onderwijs toe dient. Waarvoor doen we het eigenlijk allemaal? Uiteraard, we willen goed onderwijs bieden aan onze leerlingen. Maar wat is nu precies voor die ene leerling in die specifieke context belangrijk? Dat nadenken daarover vind ik erg interessant en daarom heb ik me aangesloten bij het lectoraat.’

Waar houd jij je binnen het lectoraat mee bezig?

‘Het idee om nog meer aandacht te besteden aan de pedagogische dimensie en aan de leerling-leraar interacties, vind ik interessant. Bijvoorbeeld door leraren te vragen wat hun eigen pedagogische idealen en waarden zijn en waar zij het eigenlijk zelf voor doen. En door te zorgen dat hun pedagogische intenties en handelen op één lijn zitten. Daar gaat de beurs ook over; over  pedagogische professionaliteit. Wij definiëren dat aan de hand van drie elementen: pedagogisch bewust zijn (in dit geval los geschreven, red.), pedagogisch legitimeren en pedagogisch handelen. Binnen de lerarenopleiding willen we de pedagogische dimensie verrijken. Dat doen we aan de hand van de zogenaamde bumpy moments-methodiek van Carlos van Kan.’

Waar staat die theorie precies voor?

‘In de relatie tussen de leraar en de leraar ontstaan soms bumpy moments: situaties die lastig zijn maar waarin geen duidelijk goed of fout is. Als docent moet je dan kiezen tussen contrasterende pedagogische belangen. Het bieden van uitdaging versus veiligheid bijvoorbeeld. Pedagogisch bewust zijn geeft je meer inzicht in de mogelijkheden die er tijdens dat soort lastige momenten zijn. Leren denken in het belang van de leerling is waar het in de kern om gaat. Doe je dat goed, dan leidt dat tot inclusief onderwijs waarin alle leerlingen worden gezien en waarin iedereen meetelt.’

Wat betekent dat concreet voor de opleiding?

‘De bumpy moments-methodiek is een werkwijze om aan de hand van verschillende casussen je pedagogische waarden en idealen te onderzoeken, verwoorden en bespreekbaar te maken: pedagogisch bewust zijn. Het doel van ons onderwijs gaat daarnaast veel verder dan alleen kennisoverdracht, we willen studenten ook zelfstandig leren nadenken en leren bijdragen aan de maatschappelijke opdracht die de democratische samenleving ons geeft. Dan is er nog een derde component die belangrijk is bij het vergroten van pedagogische professionaliteit en dat is het pedagogisch handelen. We willen studenten leren te handelen in de geest van hun pedagogische waarden en idealen. Daar kun je over in gesprek gaan met elkaar maar je kunt ook praktijksituaties nabootsen en studenten de casuïstiek te laten naspelen.’

Waar zetten jullie de Comeniusbeurs voor in?  

‘Die drie componenten, dus het pedagogisch bewust zijn, het pedagogisch legitimeren en het pedagogisch handelen, willen we samenbrengen in een leerarrangement dat ieder jaar weer verdiepend aan studenten wordt aangeboden. Hierin willen we ook meer aandacht besteden aan de persoon van de leraar binnen de lerarenopleiding. Dankzij de Comeniusbeurs kunnen we nu een professionele leergemeenschap vormen met docenten, het werkveld én met studenten, waarin we  de pedagogische professionaliteit van onze studenten kunnen verrijken. Met als einddoel natuurlijk: nog beter onderwijs bieden aan leerlingen in Rotterdam en omstreken.’

Tekst en foto: Sanne van der Most

Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie?