De leuzen schallen over het zonnige Museumplein. Terwijl de Landelijke Studentenvakbond en FNV Young & United de stemming erin brengen, wordt de menigte voor het podium steeds groter. De ene na de andere spreker zweept de demonstranten op.

De boodschap is duidelijk. De één miljard euro van het kabinet voor studenten zonder basisbeurs is veel te karig. Dat levert zo’n duizend euro op per persoon, terwijl iedere (uitwonende) ‘pechstudent’ minstens 14 duizend euro misloopt.

‘Met studievoucher schiet je niets op’

Op enige afstand van het podium staat Lianne Suurenbroek, masterstudent van de Universiteit Utrecht. Ze wil in elk geval niet dat de duizend euro wordt uitgekeerd als studievoucher, die je vijf tot tien jaar na je afstuderen mag inzetten. ‘Een tweede master kost zo’n tienduizend euro collegegeld per jaar. Een voucher van duizend euro vergoedt dan maar een tiende deel. Bovendien heb je in die fase van je leven helemaal geen tijd voor een extra studie. Je moet hard werken om je huur of hypotheek te kunnen betalen, dus met zo’n voucher schiet je eigenlijk niets op.’

Haar vriend uit Rotterdam is bang dat het voor pechstudenten extra moeilijk wordt om een starterswoning te vinden: ‘Ze hebben een studieschuld die hoger is dan de generaties voor en na hen en kunnen dus minder geld inbrengen. Wat een redelijke compensatie zou zijn? Ik zou zelf tevreden zijn met tienduizend euro.’

‘Compensatie is veel te laag’

Iets verderop wapperen de vlaggen van het CDJA, de jongeren van het CDA. Voorzitter Tom Scheepstra: ‘We zijn blij dat de basisbeurs nu terugkomt, maar de compensatie voor pechstudenten is echt veel te laag; dit is niet rechtvaardig. Als je als overheid een fout maakt, moet je die rechtzetten.’ Aan hoeveel geld denkt het CDJA? ‘Vijf- à zesduizend euro compensatie, dus echt fors meer dan het kabinet wil.’

Maar de kans dat de moederpartij dat voorstel overneemt lijkt klein. ‘Helemaal compenseren lukt niet’, zegt CDA’er René Peters, een van de acht politici die op het podium worden geïnterviewd. ‘Dat kost vele miljarden en helaas hebben we veel andere dingen te doen op het gebied van duurzaamheid, wonen en defensie. Dat is het eerlijke verhaal, denk ik.’

Van de VVD, die het leenstelsel eigenlijk wilde handhaven, kan ook geen hogere tegemoetkoming worden verwacht en de ChristenUnie is allang blij dat de basisbeurs terugkeert en dat er nog een miljard uit het vuur is gesleept tijdens de coalitieonderhandelingen.

Fucking bullshit, vindt de SP. ‘Als de regeringspartijen de superrijken normaal belasting laten betalen, is er zat geld.’ Ook de PvdA (‘Elke keer weer wordt er een generatie genaaid’), Volt, GroenLinks en de Partij voor de Dieren eisen een fatsoenlijke compensatie.

D66 was de enige regeringspartij die niet op het podium verscheen, maar onderwijsminister Dijkgraaf, ook van D66, stuurde een boodschap via Twitter. Hij zei nogmaals dat hij de onvrede over de tegemoetkoming ‘helemaal begrijpt’, maar dat het kabinet niet meer dan één miljard beschikbaar heeft. Hij wil komende week een ‘open gesprek’ voeren met de initiatiefnemers van het protest.

‘Strijdlustig en begrepen’

Ook een groep HR-studenten toog naar Amsterdam om hun ongenoegen te uiten over de compensatie. Laatstejaars bedrijfskunde Sabina Lukovic was erbij: ‘Deze kans wilde ik niet voorbij laten gaan; ik heb nooit recht gehad op de basisbeurs en heb veel moeten lenen en in mijn eerste jaar werkte ik bijna 32 uur per week in de horeca.’ Dat was lang niet voor alle studenten het geval, sommigen hadden ouders die flink bijsprongen, anderen konden in tegenstelling tot Sabina thuis wonen waardoor ze minder kosten hadden. Daardoor voelde ze zich weleens alleen staan in de klas en ze vond het daarom fijn om op de demonstratie gelijkgestemden te ontmoeten: ‘Ik voelde me strijdlustig en begrepen.’ Ze is ‘hoopvol’ over een betere compensatie dan de duizend euro.

Sabina was al wat ouder toen ze begon met studeren en zocht goed uit waar ze recht op had. Al snel bleek dat dat weinig was: ‘Ik heb serieus overwogen het om financiële redenen niet te doen. Maar omdat veel anderen er vrij laconiek over deden, en dingen zeiden als “de rente is heel laag”, en “je investeert in jezelf” ben ik toch begonnen.’ Op dit moment ziet ze geen reden om laconiek te zijn: ‘Het is niet alleen de studieschuld, maar ook bijvoorbeeld hoe lastig het zal zijn om een hypotheek te krijgen. Ik heb het gevoel dat ik niet vanuit een eerlijke positie aan mijn leven kan beginnen.’

Tekst: HOP, Hein Cuppen/Profielen
Foto’s: HOP, Sabina Lukovic

Volg ons op Instagram