Volgens de officiële tellingen begonnen dit jaar iets meer eerstejaars aan een studie aan de Hogeschool Rotterdam dan vorig jaar, maar net als vorig jaar vallen in de hogere jaren meer studenten uit. De echte krimpperiode lijkt achter de rug, de hand blijft voorlopig op de knip.

Beleidsonderzoekers van de HR zagen het als een eenmalig fenomeen, toen vorig jaar bleek dat in 2021-2022 veel meer hogerejaars hun studie hadden gestaakt. Maar in 2022-2023 zijn opnieuw boven verwachting veel hogerejaars uitgevallen, blijkt uit nieuwe cijfers. Hoe het precies komt is niet duidelijk, maar vanaf het tweede studiejaar tot en met het vierde is de uitval opnieuw zeker twee keer zo hoog.

Dat blijkt uit een analyse van de studentenaantallen op de HR van de afdeling beleidsonderzoek. Woensdag kwamen de 1 oktobercijfers naar buiten, die bepalen mede hoeveel geld de hogeschool van de overheid krijgt.

Uitval hogerejaars

Onder andere door de versoepelingen rondom het bindend studieadvies (bsa) gingen in de coronajaren veel meer eerstejaars met minder studiepunten door naar hun tweede jaar. Met een streng bsa zouden veel van deze studenten al van school zijn gestuurd. Het lijkt erop dat deze studenten later in hun studie nu zelf de conclusie trekken dat ze ermee op moeten houden, ondanks de forse tijdsinvestering. Wellicht speelt mee dat de arbeidsmarkt flink aan ze trekt.

Uit de cijfers blijkt ook dat de krimp van de eerstejaars bachelor-instroom verleden tijd is. De afgelopen twee jaar daalde die instroom, maar nu lijkt die gestabiliseerd. En omdat de masters en associate degrees (Ad’s) erg populair zijn, groeide de totale instroom dit jaar weer: vorig jaar begonnen in totaal ruim 10.900 mensen aan een studie op de HR, dit jaar zijn dat er ruim 11.500.

Minder studenten, maar niet op HR

De hogeschool houdt de instroomcijfers extra goed in de gaten. Landelijk is namelijk het beeld dat het aantal jongeren in de studieleeftijd de komende jaren zal dalen. Maar uit prognoses over Rotterdam valt op te maken dat die trend lokaal gebroken wordt. Hier neemt het aantal havisten en vwo’ers voorlopig nog toe. Ook het mbo, die andere belangrijke doelgroep van de hogeschool, groeit lokaal de komende tien jaar nog aanzienlijk, schat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) in.

Voor sommige instituten en opleidingen komt de groei binnen masters en associate degrees als geroepen. Hun bacheloropleidingen krimpen namelijk al vijf jaar op rij. De bachelor social work is bijvoorbeeld sinds 2019 twintig procent gekrompen, terwijl de associate degree social work dit jaar van nul naar driehonderd inschrijvingen schoot.

Van RMI (het Rotterdam Mainport Institute) krimpen de vier bachelors allemaal, maar vooral chemische technologie en logistics engineering dalen al vijf jaar flink in populariteit. Het instituut compenseert dat verlies iets met de populaire master shipping and transport die sinds drie jaar flink aan de weg timmert.

De bacheloropleiding bedrijfskunde heeft niets te compenseren. Die is al lange tijd zeer populair en groeide in de afgelopen vijf jaar van elfhonderd naar zestienhonderd studenten.

Hogeschoolbreed zit de groei echter vooral bij masters en associate degrees. Bijna een kwart van de studenten op de HR studeert daar. De verwachting is dat het aantal bachelorstudenten op de HR vanaf nu redelijk stabiel zal blijven. De studentenaantallen op de HR zouden de komende jaren in totaal dus weer iets kunnen gaan stijgen, denken de beleidsonderzoekers van de HR.

Voorlopig geen extra geld

In alle voorspellingen blijft de verhoogde uitval van hogerejaars een onzekere factor. Ook voor de financiën van de hogeschool. Hogerejaars halen de laatste jaren gemiddeld iets minder studiepunten dan vroeger, constateren de beleidsonderzoekers opnieuw. Dat kan betekenen dat ze als langstudeerder eindigen, waardoor de hogeschool voor hen geen geld ontvangt van de overheid. Het kan ook zijn dat bekostigde hogerejaars in jaar twee tot en met vier veel blijven uitvallen, wat voor de financiën van de hogeschool ook geen goed nieuws is.

En zelfs als de hogeschool flink groeit wil dat niet zeggen dat ook de bijdrage vanuit de overheid direct meestijgt. Door een vertraging van twee jaar in de overheidsbekostiging komt het geld voor groei ook met een vertraging door.

Wat vaststaat is dat de overheid dit jaar voor het laatst zo’n tien miljoen euro coronasteun heeft overgemaakt (de zogenoemde NPO-gelden die de overheid in 2021 uitkeerde om coronavertragingen aan te pakken). Bovendien worden de gestegen prijzen voor lonen en energiekosten niet volledig door de overheid gecompenseerd. Dit alles zorgt voor een ‘complexe situatie’, zegt collegelid Wijnand van den Brink in een reactie, die vraagt om een ‘neerwaartse aanpassing’ van de begroting. Groei is leuk, maar de hand blijft voorlopig op de knip.

Tekst: Olmo Linthorst
Foto: Levien Willemse

Volg ons op Instagram