Oorlog in het Midden-Oosten houdt de gemoederen bezig, hoe ga je ermee om?
Gepubliceerd: 14 November 2023 • Leestijd: 4 minuten en 49 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Eind vorige week verscheen een statement van het college van bestuur over de situatie Israël-Palestina. Docenten signaleren de worsteling met het onderwerp in de klas. ‘Er is grote handelingsverlegenheid.’
Die handelingsverlegenheid leek er ook lange tijd te zijn bij het bestuur; waar natuurrampen en bijvoorbeeld de Russische inval in Oekraïne al snel gevolgd werden door statements of acties van het cvb, bleef het hier lange tijd stil. Inmiddels is er op Hint (intranetsite) een bericht geplaatst waarin gesproken wordt over ‘verschrikkelijke gebeurtenissen’ en zelfs de woorden ‘Israël’ en ‘Palestina’ zijn vermeden.
‘Naar elkaar willen luisteren en omkijken’
Het college roept in het statement nadrukkelijk op tot gesprek binnen de HR-gelederen: ‘Laten we als hogeschoolgemeenschap betrokken blijven bij elkaar: naar elkaar willen luisteren en naar elkaar omkijken. Dat is uiteraard niet makkelijk bij zo’n complexe situatie, waarbij een discussie snel kan polariseren. Toch is het belangrijk dat er ruimte is voor dialoog’, schrijven de leden van het college.
Jean-Marie Schmidt is hoofddocent Studiesucces en beleidsadviseur van het college. ‘Belangrijk is om te weten dat de hogeschool geen partij kiest en dus neutraal is in deze situatie’, zegt zij over het statement. ‘Een terechte positie aangezien de hogeschool volgens haar statuten een veilige onderwijsplek is voor iedereen.’
‘Collega’s zijn handelingsverlegen’
‘In conflicten nemen we het al snel op voor de mensen die op ons lijken en voor je het weet ontstaat er een wij-zij-gevoel’, verzucht RAC-docent Omid Alozai aan de telefoon. ‘Collega’s zijn handelingsverlegen; ze willen een “dialoog zonder paniek” voeren. Maar het onderwerp is heel beladen en heftig. Ondertussen voelen studenten zich niet gehoord.’
‘Elke oorlog waar dan ook en elk burgerslachtoffer waar dan ook doet iets met de bewuste burger die een geweten heeft’, zegt Erfan Pourmohammadi, docent en inclusiviteitstrainer. ‘Vanuit de Expertisegroep Inclusiviteit hebben we alle onderwijsadviseurs een bericht gestuurd dat we bereid zijn om mee te denken en te ondersteunen.’
Ook het college geeft in haar statement aan dat elke student of medewerker in gesprek kan met slc’s, leidinggevenden, decanen of vertrouwenspersonen. Het cvb deelt net als Pourmohammadi handleidingen zoals deze van het Platform Integrale Veiligheid Hoger Onderwijs en aanbevelingen van de Universiteit Utrecht met tips om een gesprek over een complex onderwerp zo goed mogelijk te begeleiden.
‘Gebrek aan aandacht voor Palestijnen’
‘Tijdens mijn les Ethical and Social Responsibility ontstond er vorige week een discussie over McDonald’s dat gratis maaltijden verstrekt aan het Israëlische leger’, schrijft docent international business Emel Aktan in een e-mail. ‘Een student sprak me na de les aan over het gebrek aan aandacht voor de Palestijnen vanuit de hogeschool in vergelijking met de situatie van de Oekraïners en vroeg zich af waarom er niet ook iets voor de Palestijnen werd gedaan. Het is een kwestie waar ik ook mee worstel. De student sprak mij namelijk aan als vertegenwoordiger van de hogeschool en ik stond met een mond vol tanden omdat ik niet wist wat de uitgangspositie van de HR is. Op persoonlijke titel zou ik heel goed weten wat te zeggen of te doen, maar als vertegenwoordiger van de HR: geen idee.’
Pourmohammadi: ‘Ik had het in de les over “de banaliteit van het kwaad”, een boek dat Hannah Arendt heeft geschreven naar aanleiding van de rechtszaak tegen Eichmann (een nazi-kopstuk, red.). Over hoe we in elke nieuwsuitzending geconfronteerd worden met het kwaad in onze wereld en met ons machteloos voelen. En dan moet het ook niet uitmaken of mensen uit Oekraïne, Palestina, Israël, Soedan, Afghanistan of het Erasmus MC komen. Ik pak het aan met neutraliteit en met het creëren van een ruimte waarin mensen hun verhalen kunnen doen. Belangrijk is dat ze zich gezien en gehoord voelen, en hartelijk voelen dat ik geen oordeel heb naar hun persoonlijke mening of beleving.’
‘Moeilijk neutraal te blijven’
‘Als docent streef ik naar een veilige leeromgeving voor iedereen’, stelt Aktan, en probeer ik minder uitgesproken te zijn, omdat het niet om mij gaat, maar om de studenten. Ik peil in elke klas wat de behoeften zijn en probeer dit bespreekbaar te maken, dit initieer ik zelf met mijn eigen studenten.’ Maar, geeft ze ook aan: ‘Ik vind het als persoon moeilijk om neutraal te blijven, met name vanwege de ernst van de situatie in Palestina.’
Schmidt: ‘We moeten ook nadenken, vind ik, over acties die studenten bijvoorbeeld zouden willen organiseren zoals inzamelingsacties. De hogeschool heeft daar reglementen voor. Het is dan wel belangrijk dat docenten deze kennen zodat zij vervolgens de juiste informatie aan studenten kunnen geven. Daarnaast lijkt het mij ook goed dat er mogelijkheden moeten zijn voor studenten die direct geraakt worden door deze omstandigheden om er met iemand binnen de hogeschool over te kunnen praten.’
‘Leren kaf van het koren te scheiden in de nieuwsstroom’
De hogeschool zou een veilige plek voor dialoog moeten zijn, vindt Alozai, zonder censuur of zelfcensuur. ‘Mijn persoonlijke oproep aan het cvb en de directeuren is om een werkgroep of een denktank te vormen om kennis te vergaren om die dialoog te kunnen voeren. Studenten moeten ook leren het kaf van het koren te scheiden in de nieuwsstroom. En het zou mooi zijn als de dialoog terug zou gaan naar de kern van humaniteit; menselijkheid staat boven het wij-zij-gevoel.’
Alozai is net op inclusiviteitstraining geweest en het stemt hem hoopvol. ‘Er waren knuffels en tranen, en de sociale cohesie binnen ons team is beter geworden.’ Tijdens de training werd opnieuw duidelijk hoezeer het onderwerp leeft: ‘Het sentiment hierover zit zo diep, het speelt onwijs bij docenten en studenten. De onverwerkte pijn en woede gaan al zo lang terug, vele generaties. Misschien is dit ook een kans om iets te helen.’
Tekst: Edith van Gameren
Profielen, het onafhankelijke nieuwsmedium van de Hogeschool Rotterdam, deelt wekelijks artikelen op Linkedin. Ben jij onze nieuwe connectie? 
Deze reactie is in strijd met onze spelregels voor reacties en daarom niet geplaatst.
En dan vooral met regel 3: Wees kort, duidelijk en maak een punt.
Deze reactie is in strijd met onze spelregels voor reacties en daarom niet geplaatst.
En dan vooral met regel 3: Wees kort, duidelijk en maak een punt.
De redactie van Profielen hecht grote waarde aan de reacties onder de artikelen op haar site.
Daarom worden reacties niet automatisch geplaatst. De redactie leest alle reacties voor publicatie en weegt ze aan deze spelregels:
1 – Houd het netjes, beschaafd, vriendelijk en respectvol. Niet vloeken of schelden.
2 – Dwaal niet af van het onderwerp (blijf ‘on topic’).
3 – Wees kort, duidelijk en maak een punt.
4 – Gebruik argumenten, geen uitroepen.
5 – Geen commerciële boodschappen.
6 – Niet op de persoon spelen.
7 – Niet discrimineren, aanzetten tot haat of oproepen tot geweld (ook niet voor de grap).
8 – Van bezoekers die een reactie achterlaten op de site wordt automatisch het IP-adres opgeslagen.
De redactie geeft reacties die dreigende taal bevatten door aan de veiligheidscoördinator van de Hogeschool Rotterdam.
Omdat twee eerder geplaatste reacties op dit artikel niet aan de spelregels voldeden, hebben we ze (na publicatie) verwijderd. Ze waren lang en gingen niet over dit Profielen-artikel of over de gevolgen die de oorlog in het Midden-Oosten heeft op de Hogeschool Rotterdam. En daar zouden ze volgens onze spelregels wel over moeten gaan.
Tosca Sel, Hoofdredacteur Profielen
Ik heb alleen de eerste reactie gelezen. En nee, die was niet “kort”, wel duidelijk en met een punt. Maar om na een heel stuk over “dialoog” waarin zelfs gesproken wordt over het voorkomen van (zelf-)censuur comments weg te halen, dat verzin je toch niet?
En dat wordt opgevolgd door een statement dat dreigt je aan te geven bij de veiligheidscoordinator bij het gebruik van “dreigende taal”. Wordt dat net zo oppertunistisch en subjectief beoordeeld als de lengte van de comments? Hoe zit dat dan bij het gebruik van de slogan “From the river to the sea, Palestine will be free”? Een slogan die al bestond ver voordat Hamas ten tonele verscheen, maar desondanks volgens velen directe steun aan Hamas impliceert?
Het is een gevoelig onderwerp, dat ziet iedereen. Maar als censuur je reflex is op een artikel over dialoog, niet omdat er dingen gezegd zijn die niet door de beugel konden, maar omdat ze zogenaamd “niet kort genoeg” waren, dan hadden jullie beter niks kunnen publiceren.
Hi Beau,
Alle spelregels, inclusief die regel over de veiligheidscoördinator, staat onder het reactievlak op onze site. Het zijn geen nieuwe spelregels, ze bestaan al jaren. Meestal houden mensen zich er aan, maar in dit geval niet.
We kiezen er in dit geval voor om de spelregels stevig te handhaven omdat de eerste twee reacties lang waren en niet over de Hogeschool Rotterdam gingen. En wanneer een discussie in de reacties zo begint, verandert ‘ie vaak niet meer van vorm.
Wanneer mensen verder willen praten over het artikel en/of de situatie op de Hogeschool Rotterdam, is daar alle ruimte voor.
We zijn immers het onafhankelijke nieuwsmedium voor de Hogeschool Rotterdam, over de Hogeschool Rotterdam.
Grts Tosca, Hoofdredacteur Profielen
@Beau; ik sluit me helemaal aan bij jouw comment. Belachelijk, zie mijn reactie verwijderd worden omdat het niet helemaal aan de richtlijn voldoet. Soms zou je de regels niet te letterlijk moeten nemen en ook even naar de boodschap moeten kijken. In de geest van de wet zullen we maar zeggen. En heb werkelijk in geen enkel andere commentsectie een soortgelijk “dreigement” over IP adressen en veiligheidscoördinatoren gelezen, in deze uiteraard weer wel. En correctie; mijn reactie ging ook over de Hogeschool Rotterdam, want WIJ durven geen afstand te nemen wanneer er genocide wordt gepleegd op onschuldige mensen. Laf!
Hoi Tosca,
Ik had mijn eerdere reactie geplaatst toen ik nog niet wist dat de reactie van @Anoniem verwijderd zou worden. Zoals je waarschijnlijk al weet, lees ik mijn reacties goed door voordat ik op verzenden klik. Maar het is ook voor mij soms een kwestie van afwegen. Zeker in tijden van oorlog kun je geen correcte mening vormen, zonder er soms de geschiedenis bij te halen en geweldadige acties als voorbeeld te gebruiken. Ook politiek gevoelige dingen moeten bespreekbaar kunnen zijn, mits goed verwoord en met bronvermelding. Een bronvermelding had ik in mijn eerdere reactie onder dit onderwerp ook vermeld.
Het is mij opgevallen dat mijn reactie van zonet niet geplaatst is, evenals een eerdere reactie die ik onder het interview van docent en tevens JA21 raadslid Cynthia Gordijn. Ik weet dat mijn reacties rechts georiënteerd waren, terwijl het onderwijs in Nederland van zichzelf ontzettend links is. Nu ken ik profielen als een platform wat ook “tegengeluiden” het woord wil geven. Ik was daarom heel benieuwd waarom bovengenoemde twee reacties niet geplaatst waren. Niet om te judgen, maar vooral om ervan te leren. 😉
En om kort bij dit onderwerp te blijven. Ik vind dat er met twee maten wordt gemeten in het voordeel van Israël en de Joodse bevolking. Ik voel die frustratie en irritatie om mij heen dat je niet eerlijk je mening kan geven zonder voor antisemiet te worden uitgemaakt. En daar gooit het CIDI dan nog een aangifte bovenop. Israël heeft zich meermaals van hun mindere kant laten zien, en ik vind dat zoiets gewoon benoemd moet kunnen worden. En ja, Hamas is een terroristische beweging. Dat geef ik toe! Maar dat staat al op elke voorpagina, terwijl Israël steeds als slachoffer wordt bestempeld.
Ik denk dat deze frustratie en irritatie ook op de Hogeschool speelt. Polarisatie, fake nieuws, en dan ook nog de aankomende verkiezingen in een tijd van woningnood en peperdure klimaatplannen. Ja, ik snap heel goed dat een oorlog die eenzijdig in het nieuws terecht komt bij een heleboel mensen flink wat emoties los maakt, en dat meerdere reaguurders dan een beetje langs de regels willen lezen.
Hi Joost,
Je vorige reactie heb ik niet geplaatst omdat het een reactie op een verwijderde reactie was. Dat leek me zinloos.
Ik wilde je daar over mailen (en zeggen dat je je punt mag maken in een losse reactie op het stuk) maar je was me voor, en toen haalde ik je ook nog door de war met Beau, kortom: kon beter.
Je reactie op het interview met Cynthia ontstak halverwege in een ‘rant’ over het al dan niet bestaan van non-binariteit en ongefundeerde verwijten aan ene Bram die een vraag had gesteld aan Thierry Baudet. Dat was ook in strijd met een aantal spelregels. Blijkbaar is die reactie zonder terugkoppeling naar jou in de prullenbak beland, maar we hadden je even moeten laten weten dat die reactie niet door de moderatie heen was gekomen.
Als je hier verder over wil praten, kan je altijd even binnenlopen.
Ik weet dat jij daar geen enkele moeite mee hebt.
Grts Tosca