Het is een kinderboekje met een hoopvolle boodschap over de klimaatcrisis. De Regenmaker werd geschreven door Kees Klomp, lector Betekeniseconomie bij de Hogeschool Rotterdam. Op maandag 22 mei, de Internationale Dag van de Biodiversiteit, las hij het voor in groep zes van Rotterdamse basisschool Pantarijn.

Het is een oerverhaal, een verhaal dat nog van voor Christus stamt: het verhaal over Olla het vogeltje, dat andere dieren in het bos aanspoort om een dode eik die in brand staat te blussen. Maar de dieren denken dat het allemaal wel zal loslopen. Totdat uiteindelijk toch het hele bos in lichterlaaie staat en alle dieren vluchten, alleen Olla blijft erop hameren dat ze samen terug moeten om de brand te blussen. De dieren blijven weigeren, dus besluit Olla het dan maar alleen te doen. Druppel voor druppel – meer water past niet in haar snaveltje – begint ze te blussen. Als de andere dieren Olla bezig zien, besluiten ze haar uiteindelijk toch te helpen. En al die druppels samen, jawel, zorgen voor een fikse regenbui …

Allemaal Olla

Op maandag 22 mei, de Internationale Dag van de Biodiversiteit, leest lector Kees Klomp zijn boek De Regenmaker voor aan een klas vol aandachtig luisterende negenjarigen. Ook op meer dan 340 andere scholen in Nederland wordt vandaag voorgelezen uit het boekje, dat vanaf nu wordt verspreid onder basisscholen.

Klomp vertelt levendig, met grote gebaren en expressieve gezichtsuitdrukkingen. Hij krijgt het voor elkaar dat de kinderen ‘tsss, tsss’ met hem meedoen als hij het geluid beschrijft dat klinkt als er een druppel op het brandende bos valt. Na het voorlezen zegt Klomp tegen groep zes: ‘Jullie zijn ook vogeltjes, jullie zijn ook Olla. Ook jullie kunnen ervoor zorgen dat anderen in actie komen.’ De kinderen uit Rotterdam Zuid knikken instemmend, de boodschap is aangekomen. Klomp deelt de boekjes uit aan de kinderen, die ze mee naar huis mogen nemen, en vraagt of ze anderen ook willen vertellen over Olla.

Binnen zes weken gerealiseerd

Niet veel later, buiten op het schoolplein in de zon, vertelt de lector Betekeniseconomie over het ontstaan van het boek. Klomp: ‘Ik vertelde het verhaal van Olla tijdens mijn TEDx Talk in Bergen, Noorwegen, als illustratie bij mijn lezing over de economy of change. Ik merkte dat het verhaal enorm resoneert bij mensen van alle leeftijden, juist omdat het zo eenvoudig is. Niet voor niets is het een eeuwenoud verhaal – in welk deel van de wereld het precies is ontstaan is niet duidelijk. Het verhaal van het kleine vogeltje dat ervoor zorgt dat alle dieren gaan samenwerken om het bos te blussen, laat mensen zien dat je als individu wél een verschil kunt maken.’

Een goede vriend van Klomp zei: ‘Dit is een kinderboek!’ Zo ontstond het idee. Klomp: ‘Ik vond zijn voorstel om er een boekje van te maken een goed idee, maar dan wilde ik ook dat iedereen belangeloos zou meewerken. We vroegen kinderen van verschillende basisscholen om tekeningen bij het verhaal te maken, een illustrator maakte er een kloppend geheel van. Een onderwijsexpert maakte een lespakket bij het boekje, zodat scholen actief aan de slag kunnen met het onderwerp de klimaatcrisis. En dat alles realiseerden we met een team binnen zes weken.’

‘Dit verhaal is wél hoopvol’

Leerkrachten zijn enthousiast over De Regenmaker en het lespakket dat erbij hoort. Klomp: ‘Ze wilden het wel met hun leerlingen over de klimaatcrisis hebben, maar durfden hun vingers niet aan het onderwerp te branden omdat het vaak een somber beeld van de toekomst schetst. Het verhaal van Olla is wél hoopvol.’

Als lector Betekeniseconomie bij de Hogeschool Rotterdam onderzoekt Klomp de intrinsieke motivatie van sociale ondernemers: mensen die met hun onderneming de wereld een beetje mooier willen maken. Van hen leerde hij dat deze mensen, deze changemakers, allemaal volgens hetzelfde principe werken: face, free en feed. Klomp: ‘Face betekent dat ze het beest in de bek kijken, net als Olla doet bij de bosbrand. Ze ontkennen klimaatverandering niet, ze zien de feiten onder ogen. Free betekent je realiseren dat je onderdeel bent van een systeem, en jezelf daar vervolgens van bevrijden. Dat betekent: niet meegaan met de dominante logica: “het valt allemaal wel mee”, “ik kan toch niets betekenen”, et cetera. En feed, tot slot, betekent: daadwerkelijk iets doen. Niet het oude systeem bevechten, maar juist een nieuw systeem creëren. Om anderen te inspireren.’

Het doet ertoe als je activistisch bent

Op de vraag wat studenten van de Hogeschool Rotterdam kunnen leren van Olla, zegt Klomp: ‘Ik zou het zo mooi vinden als ook zij zich realiseren dat ze een Olla kunnen zijn. Onze studenten worden opgeleid voor banen in een zwaar veranderende wereld. Ik hoop dat ze hun kop niet in het zand steken, maar beseffen dat we te maken gaan krijgen met allerlei gevolgen van de klimaatcrisis. Ik vind dat studenten veel meer mogen eisen dat ze goed worden opgeleid met dat toekomstbeeld, dat er ruimte in het curriculum komt voor deze thema’s. Een studentenopstand desnoods! Olla laat zien: het doet ertoe als je activistisch bent. Wees niet te veel bezig met wat voor zin het allemaal heeft, maar dóe gewoon. Vertrouw erop dat het wordt gezien wat je doet, wees een voorbeeld. Je zult zien dat je mensen mee kunt krijgen. Als er maar genoeg Olla’s zijn op de wereld, genoeg regendruppels, dan krijg je samen dingen voor elkaar.’

Klomp zegt lachend dat hij ook graag een groep studenten van de hogeschool uit De Regenmaker komt voorlezen. ‘Als er iemand is die dat wil, hoor ik het heel graag.’ Eens zien of hij de studenten ook mee kan krijgen om ‘tsss, tsss’ te zeggen.

Tekst: Krista Izelaar
Foto’s: Levien Willemse

Volg ons op Instagram