Zo gaat Profielen om met het verzoek om ‘van de site gehaald te worden’
Gepubliceerd: 27 March 2023 • Leestijd: 4 minuten en 7 seconden • Nieuws Dit artikel is meer dan een jaar oud.Regelmatig melden (oud-)studenten en medewerkers zich in de Profielen-mailbox met het verzoek om ‘van de site gehaald te worden’. Een verzoek dat ons als redactie voor een lastige keuze stelt: kiezen we voor de privacy van degene die niet langer gevonden wil worden of houden we ons archief intact?
Mensen die ons met dit verzoek benaderen, hebben verschillende redenen om dat te doen. Over het algemeen komt het neer op: ze hebben zich ooit door Profielen laten interviewen en soms ook fotograferen, maar dat is lang geleden en ze herkennen zichzelf niet meer in het artikel dat nu nog online staat. In plaats van te accepteren dat zij of de tijden zijn veranderd, willen ze dat het artikel van het internet verdwijnt.
De redactie kan begrip opbrengen voor de verzoeken, maar ze staan wel haaks op het belang van Profielen
De redactie kan begrip opbrengen voor de verzoeken, maar ze staan wel haaks op het belang van Profielen. Onze website is ons archief en de huidige redactie is de bewaker van dat archief. Artikelen deleten is een onomkeerbare beschadiging ervan. Alle artikelen op onze site kleuren het verleden van de hogeschool in en als we artikelen verwijderen, benemen we onszelf, onze lezers en toekomstige redacties zicht op het verleden.
Dingen die lezers (of wij zelf) kunnen opzoeken zijn bijvoorbeeld: zijn er al niet eerder problemen bij deze opleiding geweest? Wat had de centrale medezeggenschapsraad (cmr) ook alweer voor voorwaarden gesteld aan dit beleid? Wat zei die bestuurder destijds bij aantreden? Hoeveel studenten stemden tien jaar geleden bij de cmr-verkiezingen?
Recht om vergeten te worden
De mensen die zich in onze mailbox melden, beroepen zich vaak op ‘het recht om vergeten te worden’ en de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Twee regelingen die het recht op privacy voor burgers vergroten. Voor journalistieke producties geldt echter een aantal essentiële uitzonderingen.
Het ‘Recht om vergeten te worden’ is een dienst die Google sinds 2014 aanbiedt. In dat jaar is door het Europees Hof van Justitie besloten dat de Europese wetgeving voor gegevensbescherming personen het recht geeft zoekmachines zoals Google te vragen bepaalde resultaten uit de zoekresultaten te verwijderen voor zoekopdrachten met betrekking tot de naam van een persoon.
Het recht op vergetelheid geldt in algemene zin niet voor perspublicaties en is geen service die Profielen biedt
Het is een recht dat Google haar gebruikers aanbiedt. Je kan via deze pagina een verzoek bij Google doen. Het recht op vergetelheid geldt in algemene zin niet voor perspublicaties en is geen service die Profielen biedt. Wij zijn slechts een site op het internet die Google doorzoekt wanneer je zoekwoorden – zoals je eigen naam – intoetst.
En de AVG beschermt de privacy van privépersonen, maar journalistieke producties vallen hier alleen in heel uitzonderlijke gevallen onder. Dat is logisch, want mensen verschijnen niet ‘zomaar’ op nieuwswebsites; daar is een aanleiding voor en er gaat een zorgvuldig journalistiek proces aan vooraf.
Artikelen resultaat van zorgvuldig proces
De mensen die aan Profielen vragen of hun artikel offline mag, hebben vrijwel altijd zelf ingestemd met een interview en een foto en hebben in veel gevallen ook de tekst voor publicatie gelezen en gecheckt op feitelijke onjuistheden. En als zij dingen over anderen beweren, checkt de journalist die beweringen in een proces dat ze ‘wederhoor’ noemt. Er wordt contact opgenomen met de andere partij en die krijgt de kans om te reageren.
Omdat de meeste journalistieke artikelen ontstaan na een zorgvuldig proces, en de producties meestal van algemeen belang zijn, heeft de journalistiek een uitzonderingspositie als het aankomt op privacy.
Artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens beschrijft de uitzondering die de digitale archieffunctie van nieuwsmedia hebben. Een jurist van de Nederlandse Vereniging van Journalisten legt uit: ‘Het is vaste rechtspraak dat er ter beoordeling van de rechtmatigheid van perspublicaties een belangenafweging moet plaatsvinden. Daarbij moet het belang van de vrijheid van meningsuiting worden afgewogen tegen het belang van de klagende partij op bescherming van de rechten ten aanzien van zijn persoonlijke levenssfeer.’
De redactie van Profielen is onderdeel van de Hogeschool Rotterdam en de hogeschool is een plek waar we leren
Zo wegen we de verzoeken die binnenkomen
De redactie van Profielen is onderdeel van de Hogeschool Rotterdam en de hogeschool is een plek waar we leren. We kunnen ons voorstellen dat lang niet iedereen zich realiseert dat een interview of een ander verhaal tot het einde der tijden via Google gevonden kan worden. Daarom heeft Profielen besloten haar recht op een volledig archief en de privacy van mensen die van de website willen als volgt te wegen:
- Het is voor Profielen belangrijk dat het archief zoveel mogelijk in tact blijft. Daarom zal de redactie in eerste instantie alleen de achternaam van degene die mailt verwijderen uit tekst en een eventueel fotobijschrift. Op die manier zou het artikel (na ongeveer 30 dagen) niet meer in de Google-resultaten moeten verschijnen.
- Wanneer het zoekresultaat niet uit Google verdwijnt, kunnen we de volledige naam verwijderen en in zwaarwegende gevallen ook de foto. We leggen de wijzigingen in het artikel vast door onderaan het artikel een zinnetje te plaatsen waar in staat dat het archief is aangepast. Vaak is dat ‘De naam van de geïnterviewde is op verzoek van de geïnterviewde gewijzigd’.
- Alleen wanneer er zwaarwegende redenen (denk aan veiligheid) zijn om een artikel in z’n geheel te verwijderen, wordt dat verzoek in overweging genomen. Dit gebeurt nooit zonder verder onderzoek.
- Niet alle verzoeken wegen even zwaar. Verzoeken van mensen die een belangrijke rol binnen de hogeschool hebben/hadden (denk aan bestuurders, directeuren, voorzitters van (medezeggenschaps)raden en andere gekozen leden in zichtbare rollen) worden alleen in zwaarwegende gevallen in behandeling genomen. Bij bepaalde rollen hoort nu eenmaal een zekere mate van zichtbaarheid.
(Oud-)studenten en medewerkers die ‘van de site’ willen, kunnen hiervoor een verzoek mailen naar profielen@hr.nl. Beschrijf je verzoek en voeg links toe naar de pagina’s waar je van verwijderd wilt worden, dat scheelt ons veel zoekwerk. Een beetje vriendelijkheid in de mails met aanpassingsverzoeken wordt gewaardeerd.
Tekst: Tosca Sel
Beeld: Demian Janssen
Ik snap de wens ergens wel. Anecdotes over hoe een persoon op social media aan de schandpaal wordt genageld over iets wat ze tien tot twintig jaar geleden ergens hebben gepubliceerd, tieren welig. Ze worden niet langer door de lens van die periode bekeken, of uberhaupt in de context waarin ze gesteld zijn, maar onder de loep genomen door de politiek gekleurde lens van de eigen interesses. Beetje zoals sadistische kinderen het zonlicht door een vergrootglas op een insect laten schijnen.
Voor sommige zeer vocale groepen is het niet genoeg dat je intussen anders denkt of weet, je had het altijd beter moeten weten dus mag je aan de schandpaal genageld. Deze groepen zijn nog steeds relatief klein maar er wordt soms disproportioneel naar geluisterd in de angst controverse te vermijden. Dan is het beter voor je dat niemand kan aantonen dat je het ooit gezegd hebt.
Dit is ook geen afweging die je vooraf kan maken. Gangbare woorden en uitspraken van jaren geleden, zijn nu uit den boze. Ons perspectief op taal en het gebruik ervan evolueert continu, dit maakt het ook onmogelijk om vooraf goed te weten wat je wel of niet had kunnen zeggen in een interview.
Duidelijke voorbeelden daargelaten is er een groot grijs gebied waarin mensen zich te eenvoudig beledigd voelen, en als je iets moet verkopen/verspreiden (zoals media) of inwinnen (zoals stemmen) heb je er belang bij mensen niet te beledigen.