Kunstmatige intelligentie is allang niet meer iets uit science-fictionfilms. Het verandert onze wereld, werkwijze en blik op de toekomst. Is het een vloek of een zegen? Tijd voor een heuse ‘TrAI Out’ met ‘Generatieve AI’. Profielen was erbij.

‘Ik vind de ontwikkeling van AI niet eng, maar vooral leuk’, zegt Bouchra el Sadik, coördinator personeelszaken, als ze door haar collega Eva Visser wordt gevraagd of ze angst heeft voor de razendsnelle ontwikkeling van kunstmatige technologie. ‘De menselijke check zal altijd wel blijven, denk ik’, vervolgt ze. ‘Het wordt toch vooral gebruikt als een tool. Daarnaast ben ik heel benieuwd wat voor invloed het heeft op mijn eigen werk. Ik heb begrepen dat je met ChatGPT hele mails voor je kan laten opstellen, dus dat kan zeer handig zijn.’

‘Ik schrok ervan hoe goed het was’

Visser, docent en onderzoeker technologisch utopisch denken, heeft zelf ook nog geen in beton gegoten oordeel over de ontwikkeling van generatieve AI, een vorm van kunstmatige intelligentie waarmee je teksten, afbeeldingen, audio et cetera kunt genereren. Ze is hier vanmiddag aan de Wijnhaven vooral om iets op te steken.

‘Ik wilde me er al langer in verdiepen, dus dit is een mooie gelegenheid. Vanmorgen heb ik voor het eerst een proefje gedaan door een stuk van mijn eigen tekst te laten herschrijven. Ik schrok ervan hoe goed dat was. Ik wil er dus vooral meer van begrijpen om het zelf goed te kunnen gebruiken. Zelf heb ik niet echt angst voor AI. Maar ik denk wel dat we moeten oppassen met het uit de hand geven van controles.’

Marije Brom is initiatiefneemster van deze verdiepingsmiddag. Ze werkt voor het programma AI en Ethiek van de HR, en vanuit het programma ontwikkelt ze workshops – zoals de TrAI Out van vanmiddag – en lesprogramma’s voor collega’s en opleidingen over (generatieve) AI. Ze adviseert opleidingen hoe ze AI in hun curriculum kunnen integreren en doet onderzoek naar digital humans. 

‘In alle uren dat ik over AI doceer, ben ik erachter gekomen dat je het vooral gewoon moet doen’, legt ze uit. ‘Daarnaast moet er binnen de hogeschool – en veel andere organisaties – beleid ontstaan, want dat is er nog niet. De komst van tools als ChatGPT en andere generatieve AI is ons overkomen, maar het Programma AI & Ethiek bestaat al drie jaar; we wisten dat het grote impact zou gaan hebben. We moeten als docenten, onderzoekers én studenten uitzoeken wat we ervan vinden, hoe we het kunnen gebruiken en implementeren in het curriculum en de toetsing.’

Tijd besparen

Zo’n twintig docenten en studenten zijn op de kennismaking met kunstmatige intelligentie afgekomen. De meesten gebruiken het sporadisch en hebben nog geen idee wat er allemaal mogelijk is. Brom toont het gemak van het creëren van content aan de hand van een filmpje, waarin een door haar gemaakte fictieve dame haar presentatie introduceert. ‘Ik heb dit filmpje in dertig seconden gemaakt’, zegt ze met een glimlach. ‘Kun je nagaan wat voor tijd je kunt besparen, die je zou kunnen besteden aan bijvoorbeeld individuele begeleiding van studenten.’

Generatieve AI stelt gebruikers in staat om snel nieuwe inhoud te generen op basis van een verscheidenheid aan input. Deze input wordt door AI-tools omgezet naar bijvoorbeeld tekst, afbeeldingen, geluiden, animatie, 3d-modellen. Volgens Brom is de manier waarop de modellen tot stand komen wel een ethische discussie waard. ‘Het is niet transparant en er zit een bepaalde willekeur in. Je komt er niet achter hoe een model een besluit neemt. Wat zijn de bronnen en waarom worden juist die gebruikt? Verander de volgorde van de prompt-tekst (de opdracht aan de AI tool, red.) en je krijgt een andere uitkomst.’

Rol van docent zal veranderen

Brom is dan ook niet bang dat de tools het over gaan nemen van de mens. ‘AI zal nooit een vervanging zijn van de mens, het blijft een hybride samenwerking. Maar ik denk wel dat de rol van de docent hierdoor gaat veranderen. Het gaat meer draaien om het gesprek met studenten aangaan en samen ontdekken. Het toetsen zal ook veranderen en ik denk dat een scriptie schrijven in de toekomst niet houdbaar is. Nu wordt het gebruik van bijvoorbeeld ChatGPT gedoogd, mits het wordt vermeld, maar dat komt vooral omdat we zelf ook moeten leren hoe we ermee omgaan.’

Aan het einde van de TrAI Out wordt gezamenlijk een prompt bedacht, waarbij een bestaand restaurant in Toscane in een fictieve setting wordt geplaatst en daarbij wordt een wervend verhaal gecreëerd voor in een reismagazine. Het eindresultaat is een wat wollige tekst vol – kloppende – algemeenheden en een afbeelding van het restaurant op de takken van een enorme boom in een Lord-of-the-Rings-achtige setting.

‘Dit wordt alleen maar groter’

Docent Eva Visser zegt veel opgestoken te hebben en dat het nog veel groter is dan ze had verwacht. Haar collega Bouchra El Sadik is er zeker niet angstiger op geworden. ‘Ik vind het nog steeds vooral heel interessant. Maar ik denk ook dat je er eerst veel tijd in moet steken voor je een echt goed oordeel kunt vellen.’

Eduard Joannes, docent financieel en ondernemingsrecht, ziet na deze middag ook vooral de kansen van GenAI. ‘Je moet je nooit door vrees laten leiden, maar door de mogelijkheden. Want dit gaat door en wordt alleen maar groter. Wij moeten er binnen de hogeschool ook iets mee, maar dat staat momenteel nog op een laag pitje. Daarom zijn dit soort bijeenkomsten informatief en nuttig.’

Tekst en foto’s: John den Braber

Volg ons op Instagram