Wouter Sjoerdsma liet zich begin dit jaar fotograferen naast een van de drankautomaten. De toen nog kersverse energiecoördinator verbaasde zich over het feit dat de HR gebruikmaakt van deze energieslurpers. De HR en Sjoerdsma wisten veel energiebesparingen te realiseren, en ook de stroomvretende automaten zijn nu onderwerp van gesprek.

Om de Marsen en de andere chocoladesnacks niet te laten smelten worden de automaten gekoeld, dag en nacht. Eén automaat met lichtgevende display levert zo’n 2000 kWh per jaar aan ‘sluipverbruik’ op, berekende Sjoerdsma vorig jaar na het doen van een meting in een vakantieweek. ‘Dat staat gelijk aan het elektriciteitsverbruik van een klein huishouden.’ Het hoge verbruik ontstaat vooral omdat de apparaten niet goed geïsoleerd zijn.

15 machines op Kralingse Zoom: Hoeveel heb je er nodig?

Iets doen aan de stroomvretende machines lukte Sjoerdsma vooralsnog niet, maar het gesprek erover is recent wel gestart. Een manager van de dienst VeF gaat desgevraagd bij exploitant MAAS het verbruik van de verschillende snoep- en frisdrankautomaten opvragen, laat de energiecoördinator weten. ‘Ik vind het opvallend dat er op locatie Academieplein twee machines staan en op Kralingse Zoom vijftien. Hoeveel heb je er eigenlijk nodig?’

Sjoerdsma blijft verder vertellen dat zoiets simpels als stekkers van apparaten uit een stopcontact halen energiebesparend is. Net als het uitdoen van verlichting en smartboards als je het niet gebruikt.

Met één druk op de knop alle verlichting en schermen uit

Voor een deel kan dat laatste ook voor een heel gebouw met één druk op de knop. Zo schakelt alle verlichting in de laagbouw van locatie Museumpark na sluitingstijd uit, en op Kralingse Zoom gebeurt dat aan het einde van de dag ook met alle schermen. Maar overdag is het waardevol als gebruikers en voorbijgangers zelf zoveel mogelijk schermen en lichten uitschakelen.

De verwachting is dat de HR in 2024 in totaal zo’n tien procent minder elektriciteit gaat verbruiken vergeleken met 2023, en zeven procent minder warmte. Dat is het resultaat van bovengenoemde maatregelen maar ook van het plaatsen en gebruiken van meer zonnepanelen en de ingevoerde avondsluiting bij enkele locaties. Ook het feit dat het nieuwe C-gebouw tegen het bestaande gebouw is gezet werkt energiebesparend, het heeft namelijk een enorme isolerende werking. Vanwege de nieuwbouw kon bovendien van de ‘losse’ energieverslindende gebouwen aan de Posthumalaan en de Max Euwelaan de huur worden opgezegd.

Systeem dat rekening houdt met de weersverwachting

Het besparen van energie is ook mogelijk door intelligente systemen te installeren of te verbeteren. Nu binnenkort op de Pieter de Hoochlaan de warmtepomp van het WKO-systeem (warmte/koude opslag) wordt vervangen heeft Sjoerdsma met zijn installatiecollega’s de kans gegrepen om een intelligent gebouwbeheersysteem te gaan plaatsen. ‘Dit systeem gaat de opwarm- en afkoeleigenschappen van het gebouw herkennen, rekening houdend met de weersverwachting. Dus als je op een bepaalde middag meer zon verwacht, kan het systeem regelen dat er eerder wordt gestopt met het verwarmen van het gebouw. Verwarmen in de morgen en daarna koelen in de middag wordt voorkómen.’

Zulke systemen, en andere ingrepen die energie besparen, zijn wat lastiger te installeren in gebouwen die de HR huurt. Toch is het Sjoerdsma gelukt om meer grip te krijgen op bijvoorbeeld locatie Rochussenstraat, een huurpand. ‘Daar kunnen we nu überhaupt de inschakeltijden van de installaties besturen’, vertelt de energiecoördinator over het pand waar aanvankelijk elke dag om 6.00 uur ‘s ochtends het gebouw was opgewarmd. Nu wordt er veel meer rekening gehouden met de openingstijden, vrije dagen en vakanties.

Radiatorknoppen vastgezet op stand 3

Op locatie Rochussenstraat heeft de HR ook 500 radiatorknoppen aangepast en de kapotte exemplaren vervangen. De knoppen kunnen nu standaard niet verder dan stand 3 (19 á 20 graden), in plaats van 5. Sjoerdsma: ‘Als het ’s ochtends koud was, zetten mensen ‘m nogal eens meteen op 5 waarna niemand die knop weer lager zette. Ook al werd het ’s middags zo warm dat de koelinstallatie niet meer in staat was om de warmte af te voeren.’

Een ‘simpelere’ energiebesparing paste Sjoerdsma toe bij de locaties RDM Campus en Karel Doormanhof. ‘Daar wordt op gas gestookt en niet met stadswarmte: we hebben de verwarming afgelopen zomer voor het eerst helemaal uit gezet.

Overigens wil de HR op zoveel mogelijk af van aardgas en stadsverwarming, en overgaan naar warmte/koude opslag met warmtepompen. Voor duurzame verwarming én koeling van alle gebouwen.

Tekst: Jos van Nierop
Archieffoto: Darice de Cuba
Foto radiatorknop: Wouter Sjoerdsma