Didactiek van de hoge verwachtingen is een van de buzzwoorden van de laatste tijd. Het klinkt misschien als nog meer stress en prestatiedruk, maar dat is een misverstand, legt didactisch coach Karen van der Worp uit. Om docenten er verder mee te helpen, ontwierp ze een vragenset. 

‘Laat ik beginnen met mijn eigen ervaringen’, zegt ze op de vraag wat didactiek van hoge verwachtingen nou eigenlijk is. ‘Ik begon ooit zelf als docent en ging meteen enorm mijn best doen de studenten aan de hand te nemen, waarbij ze er vaak als hooibalen bij zaten. Toen er een keer iemand in de klas kwam kijken kreeg ik de vraag: verwacht jij eigenlijk dat je studenten dit kunnen? En mijn antwoord erop was heel eerlijk: Nee. Mijn coach zei toen: hoe zou jouw les eruitzien als je denkt dat ze het wél kunnen? Dat was een eyeopener: er kwam een werkvorm uit waarin ik veel meer bij de studenten zelf legde. En tot mijn verrassing zag ik toen ook een heel andere klas.’ 

‘Klagen over jeugd is verboden’

Dat, stelt Van der Worp, is de basis. ‘Het is geen trucje, je moet echt de bocht om als docent.’ Hoge verwachtingen hebben kan studenten namelijk vleugels geven. Maar soms moet je de knop daarvoor omzetten, en heel belangrijk: oplossingen bij jezelf zoeken. ‘De focus moet van “die studenten kunnen het allemaal niet” naar jezelf. Naar kwaliteiten zien en naar boven halen. Je mag best wat vinden van studenten, maar tijdens mijn trainingen verbied ik klagen over de jeugd gewoon, dat gaat niemand helpen.’ 

Spel met 52 kaarten

Zomaar even die nieuwe mindset aannemen is best lastig, en daarom zocht Van der Worp naar werkvormen en manieren om docenten bewust te maken van hun houding en aannames en ze te helpen beter te worden in hoge verwachtingen. Die werkvorm is nu net terug van de drukker: een spel met 52 kaarten die een docentbegeleider helpen bij ‘zelfregulatie’ en zorgen dat je vanuit hoge verwachtingen naar een student kunt gaan kijken en op die manier het gesprek kunt voeren. ‘Je wordt je bewust hoe je er zelf bij zit, en krijgt handvatten om een gesprek voor te bereiden’, zegt ze. ‘Dat voorkomt dat je je gaat ergeren, gaat drammen of misschien mentaal uitcheckt.’ 

De eerste ervaringen die Van der Worp terugkrijgt zijn positief: ‘docenten zeggen na afloop dat ze meer ‘open-minded’ en optimistisch het gesprek in konden, en dat ze daardoor ook een fijner, opener gesprek hadden.’  

En hoewel de kaarten eerder bedoeld zijn voor docenten, bijvoorbeeld in coaching of intervisie, gebruiken docenten sommige kaarten ook in gesprekken met studenten. ‘Doe je ding ermee’, moedigt Van der Worp aan. ‘Voor sommige vragen moet je net wat meer kennis hebben van didactisch coachen, maar sommige vragen kun je ook aan studenten voorleggen.’ 

Spiegel voorhouden

Met lectoren Lia Voerman en Jarise Karskens als voortrekkers is de hoge verwachtingen-aanpak een belangrijke speerpunt van het Kenniscentrum Talentontwikkeling. ‘Je houdt studenten eigenlijk een spiegel voor’, zegt Van der Worp. ‘Dit zie ik in je, dit zou je kunnen zijn. Het resultaat is dat die student ook in zichzelf gaat geloven. Het heeft dus niets te maken met prestatiedruk, maar wel met gelijke kansen. Lage verwachtingen hebben – soms met de beste bedoelingen, omdat je bijvoorbeeld niet wilt dat iemand op zijn tenen moet lopen – kan zo funest zijn.’ 

Tekst: Edith van Gameren
Illustratie: Demian Janssen

Volg ons op Instagram