De plannen van de formerende partijen schaden het onderwijs en onderzoek, waarschuwen de universiteiten. Voor de studentenorganisaties is vooral de terugkeer van de langstudeerboete een onaangename verrassing. Hogescholen hebben ‘reden tot zorg’.

Het is ‘een dreun voor studenten’, zegt Jouke de Vries, interim-voorzitter van koepelvereniging Universiteiten van Nederland. De formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB willen enkele honderden miljoenen bezuinigen op het hoger onderwijs.

Banen op de tocht

‘Dit past niet bij de ambitie van de formerende partijen om de kenniseconomie en het verdienvermogen van Nederland te versterken’, constateert De Vries. ‘Hiermee zetten we de toekomst van de jongeren in ons land op het spel.’

UNL heeft uitgerekend dat de partijen samen structureel 500 miljoen op hoger onderwijs en onderzoek bezuinigen. ‘Daarmee komt de positie van 1.200 wetenschappers op de tocht te staan’, zegt UNL.

Harde klap

Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) spreekt studenten rechtstreeks aan in zijn persbericht: ‘Klap na klap heb je gekregen met de stijging van het collegegeld, een verlaging van de basisbeurs en een rente die vijf keer over de kop is gegaan.’

De basisbeurs voor uitwonende studenten is vanwege de inflatie tijdelijk verhoogd met 164 euro per maand en dat bedrag vervalt in september. De formerende partijen willen die verhoging niet verlengen.

‘Duizenden studenten komen weer in de financiële penarie’, waarschuwt het ISO. ‘Dit is een harde klap voor studenten die afhankelijk zijn van een fatsoenlijke basisbeurs om rond te komen; zij gaan er komend collegejaar flink op achteruit.’

Langstudeerboete

De terugkeer van de langstudeerboete zag niemand aankomen, zegt het ISO. Het gaat om een boete van drieduizend euro per jaar voor studenten die meer dan een jaar uitlopen in hun bachelor of master. ‘Hoppa, door het invoeren van deze maatregel wordt er jaarlijks €282 miljoen gepind op de nieuwe generatie door het nieuwe kabinet.’

De boete zal vooral slecht uitpakken voor jongeren uit een gezin met een laag inkomen, denkt ook UNL. Voor hen kan het de drempel verhogen om te gaan studeren.

Prestatiedruk hoger

Voorzitter Elisa Weehuizen van de Landelijke Studentenvakbond maakt zich grote zorgen. ‘Die langstudeerboete straft straks alle studenten af die wat langer over hun studie doen. Het is nog maar de vraag of een bestuursjaar of ziekte straks nog wel een geldige reden is om de boete niet te hoeven betalen.’

Ze verwacht dat de prestatiedruk onder studenten flink zal toenemen, ook al omdat de partijen hebben afgesproken het bindend studieadvies niet te versoepelen. ‘Dit beleid zal desastreus zijn voor het studentenwelzijn. Niets wijst erop dat deze partijen ook maar enigszins bereid zijn om dat te verbeteren. Ze leggen alle adviezen van experts in één keer naast zich neer.’

Pechstudenten

De extra compensatie voor de pechstudenten van 1,4 miljard is ook veel minder hoog dan voor de verkiezingen beloofd was. ‘Dat is 4 miljard euro minder dan wat Pieter Omtzigt van NSC in zijn amendement had toegezegd.’

Ook de voorgenomen bezuinigingen op de wetenschap vindt ze zorgelijk: ‘Het is aan de studenten en de instellingen om de komende maanden een hard tegengeluid te laten horen.’

Hogescholen: ‘zorg’

De aangekondigde bezuinigingen ‘geven reden tot zorg’, vinden ook de hogescholen. Er zijn juist extra middelen nodig voor het hoger beroepsonderwijs, vindt voorzitter Maurice Limmen. Hij noemt het opvallend dat een ‘leven lang ontwikkelen’ niet wordt genoemd in het hoofdlijnenakkoord.

Wel voelen de hogescholen zich ‘erkend in het hoofdlijnenakkoord’ vanwege de aandacht voor de rol van hoger onderwijs in de regio. Het kabinet wil in de financiering van opleidingen rekening houden met krimpende studentenaantallen.

Tekst: HOP, Olmo Linthorst

Volg ons op Instagram