Informatica, communicatie, cmd: het zijn opleidingen waar – zou je denken – ChatGPT een onderwerp is. Op ‘hun’ locatie Wijnhaven 107, waar we deze week ‘On Tour’ zijn, stelden we er studenten en medewerkers vragen over.

“ChatGPT moet verboden worden in het onderwijs”, schreef de redactie op een flip-over. Een ietwat botte stelling over het kunstmatige intelligentie-hulpmiddel, die voor verbaasde blikken zorgde. ‘Nee’, reageren twee studenten informatica die anoniem willen blijven. ‘Als de docent er niet bij is, gebruiken we ChatGPT om vragen te stellen om van te leren. In ChatGPT kun je bijvoorbeeld heel goed een stuk code plakken en vragen waarom het niet werkt. Daar kun je ook van leren’.

‘Creatieve oplossingen zijn nog steeds aan jou’

Maar heb je dan niet de neiging om meteen de hele oplossing te vragen? Ja en nee, reageren de studenten. Als er goed wordt gecontroleerd bij de toetsen – en dan dus geen ChatGPT kunt gebruiken – val je immers uiteindelijk toch door de mand. De studenten denken ook niet dat het hun toekomstige beroep van programmeur bedreigt. ‘Nee, je gaat wel meer samenwerken met ChatGPT, maar het is nog steeds aan jou om voor de creatieve oplossingen te zorgen.’

Joshua (ook student informatica) gebruikt ChatGPT vooral om ‘ideeën mee op te doen, of om dingen te checken’. Een heel rapport of iets dergelijks laten maken door de AI-tool, vindt hij geen goed idee. ‘Ik wil ook ergens van leren.’

‘Superhandig voor m’n scriptie’

Kevin en Sam kijken, met enkele studiegenoten van cmd (communicatie & multimedia design), geïnteresseerd naar de door Profielen geponeerde stelling. Kevin: ‘Ik gebruik het regelmatig, vooral als ik lange stukken tekst wil schrijven. Je vult een prompt in over het onderwerp en het antwoord dat je krijgt, kun je dan aanvullen. Superhandig voor m’n scriptie, als inspiratie voor een start.

‘Of als je een groot stuk moet lezen, kun je ChatGPT vragen het samen te vatten’, zegt Sam, die aangeeft dat je er bij studieopdrachten wel bij moet zetten dat je het gebruikt hebt. Kevin: ‘En je mag het niet als bron gebruiken, het als waarheid aannemen.’

Docent Leon Goor van de opleiding communicatie vertelt dat studenten ChatGPT-gebruik moeten verantwoorden in hun verslagen. ‘Ze moeten de prompt en de uitdraai laten zien. Als dan blijkt dat ze meer ChaptGPT hebben gebruikt dan ze hebben verantwoord, moet je ze erop aanspreken.’

Goor herkent dat in sommige gevallen vrij makkelijk. ‘Dan is de zinsopbouw compleet anders dan je van de bewuste student gewend bent. Dan lees je bijvoorbeeld zoiets als “dit vak heeft mij tot grote hoogten gebracht”. Joh, deze woorden gebruikt toch niemand.’

‘Het vak zal niet verdwijnen’

Net als de informaticastudenten denkt Kevin niet dat zijn vak overbodig wordt. ‘Nee, het wordt makkelijker. Als je iets moet maken, en van mensen wilt weten wat voor gevoel ze erbij hebben, moet je dat nog steeds zelf doen. Het vak beweegt mee, we leren hoe we omgaan met tools al ChatGPT; misschien verandert het vak heel erg maar het zal niet verdwijnen.’

Sam, aanvullend: ‘Een AI-tool is niet creatiever dan een cmd’er. Dan heb ik het wel over een cmd’er uit jaar 4.’ Gelach van de anderen.

‘Betrouwbaarheid nog niet 100 procent’

Even later komt Hans Dwarkasing, ict’er/functioneel beheerder bij de HR, aan de Profielen-tafel zitten. Hij is het eens met de stelling. ‘Ik vind dat je het gedeeltelijk moet verbieden omdat dit soort tools nog in een experimentele fase zitten. De betrouwbaarheid is nog niet 100 procent.’

‘Je moet’, gaat hij verder, ‘iets niet alleen op ChatGPT baseren, en het alleen facilitair gebruiken’. Als hulpmiddel om iets op te zoeken bijvoorbeeld. ‘Door zulke tools, maar ook door Google, wordt het denken steeds meer uitgezet. De huidige generatie bestaat uit slimme mensen maar ze denken niet meer.’

Dwarkasing vindt dat het veelvuldig gebruik van tools als ChatGPT ook een gevaar in zich heeft. ‘De fouten in de uitkomsten die uit zo’n tool worden gegenereerd, kunnen dramatische gevolgen hebben omdat bijvoorbeeld managers er bij hun beslissingen soms klakkeloos op afgaan.’

‘Op juiste manier mee omgaan’

Tamara Huibrechtse werkt bij het programma AI & ethiek en is dus vanzelfsprekend geïnteresseerd om te reageren op de stelling. ‘Vanuit ons programma vinden we dat we het niet moeten verbieden. Ten eerste omdat dat onmogelijk is, het wordt toch wel massaal gebruikt. En in de tweede plaats omdat we het niet wíllen tegengaan, maar ervoor willen zorgen dat studenten er op een juiste manier mee omgaan, en dat ze nadenken wat het teweegbrengt.’

Is ChatGPT een gevaar voor het onderwijs? Huibrechtse vindt van niet. ‘In eerste instantie was er de angst dat studenten hun hele opdrachten gingen maken via ChatGPT maar als je je er goed in verdiept is het ook maar gewoon een systeem dat dingen bij elkaar brengt. We moeten goed kijken wat de meerwaarde ervan is en de studenten ermee leren laten werken. Later krijgen ze er in hun werk ook mee te maken. Belangrijk is ook dat je als student kunt beoordelen of het antwoord van ChatGPT klopt.’

Tools zullen niet alles gaan overnemen, geeft Huibrechtse aan. ‘Het menselijk contact blijft bijvoorbeeld belangrijk. Het gaat wel de rol van docent veranderen, die zal meer en meer een begeleider worden.’

Tekst: Jos van Nierop
Foto: Sanne van der Most

Volg ons op Instagram