Begin maar vast, zeggen pabo’s tegen studiekiezers die nog niet zijn geslaagd voor hun kennistoetsen in belangrijke schoolvakken. Maar die soepele toelating leidt nog niet tot een hogere instroom, staat in een rapport.

Wie naar de pabo wil, moet vooraf genoeg weten van aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Havisten en mbo’ers moeten sinds 2015 kennistoetsen maken als ze die vakken niet in hun pakket hadden. Anders zouden pabo’s te veel tijd kwijt zijn aan het bijspijkeren van hun studenten. Vwo’ers ontspringen de dans: die mogen sowieso van start.

Instroom omlaag

Met name mbo’ers gaan sindsdien veel minder vaak naar de pabo. Dat probleem kon je van verre zien aankomen, maar toenmalig onderwijsminister Jet Bussemaker wimpelde de bezwaren in 2016 nog weg.

Met het oog op het lerarentekort zwol de kritiek aan en eind 2021 besloot haar opvolger Ingrid van Engelshoven tot een experiment met een soepele toelating vanaf 2022: wie niet slaagt voor de kennistoetsen, mag toch van start en krijgt in het eerste jaar een herkansing. Wie dan nog steeds niet slaagt, moet de opleiding weer verlaten.

Het experiment is onlangs voor het eerst geëvalueerd. Het lijkt averechts te werken. Het heeft de pabo niet aantrekkelijker gemaakt (het aantal eerstejaars is ongeveer gelijk gebleven) en er vallen meer studenten in het eerste jaar uit.

Alsnog grote druk

Deze voorwaardelijk toegelaten studenten voelen flinke druk om alsnog aan de eisen te voldoen, zeggen de pabo’s. Het zou velen niet lukken om die stof in te halen naast het gewone pabo-programma.

Volgens de geïnterviewden heeft het experiment nu vooral nadelen: meer werk voor de pabo’s, stress bij de studenten, minder capabele eerstejaars en een hogere uitval. Terwijl het dus geen extra leerkrachten oplevert.

Afschaffen

Sommigen denken dat het experiment kan worden verbeterd, onder meer door de toetsen verplicht in het eerste semester af te nemen. Maar de meesten zijn de voorwaardelijke toelating liever kwijt dan rijk.

Een kleiner deel wil helemaal geen toelatingstoetsen, omdat die sowieso geen garantie bieden dat de studenten voldoende vakinhoudelijke kennis hebben. Zij willen dat de pabo’s weer volledig verantwoordelijk worden voor het kennisniveau van hun studenten over een periode van vier jaar.

In 2026 volgt de eindevaluatie van het experiment.

Tekst: HOP, Hein Cuppen