Ze noemt zichzelf ‘een typische mavist’, toch rondt ze nu een master af. Maar toen ze daarvoor een scriptie moest schrijven, ging ze helemaal op slot. Ze stelde voor het anders te doen en het resultaat is dat ze haar onderzoek en leerproces niet in een scriptie maar met een voorstelling heeft gevat. Een ‘theatrale thesis’, zoals ze het noemt.

Als Profielen haar spreekt is ze nog helemaal hyper van de voorstelling die ze die avond ervoor heeft gespeeld. Daarin heeft ze niet alleen haar ziel en zaligheid, maar ook de neerslag van haar haar handelingsonderzoek, zoals dat heet bij de master begeleidingskunde die ze binnenkort afrondt. Als alles volgens plan verloopt, want dat gaat niet zonder slag of stoot als je ervoor kiest niet door het geijkte hoepeltje te springen.

‘Een typische mavist’

Dat hoepeltje paste Tineke Beekman namelijk heel slecht, legt ze uit. Haar uitleg begint eigenlijk al op de basisschool en later op de mavo. ‘Ik was een typische mavist’, zegt ze, ‘niet iemand die goed uit boeken kon leren, of toetsen kon maken.’

Uiteindelijk kwam ze toch op het hbo; ze deed een regisseursopleiding bij Artez, om uiteindelijk theaterdocent te worden. ‘Bij het afstuderen liep ik tegen hetzelfde aan: mijn voorstelling kreeg een 9, m’n scriptie een 6, waarna ik er bij de verdediging weer 2 punten bij kreeg. Ik ben gewoon veel beter in praten dan in schrijven’, lacht ze.

‘Collega’s kwamen altijd al bij me met onderwijskundige vragen en ik vond het leuk het daarover te hebben met ze.”

Ze ging op een mbo werken als dramadocent, een vak dat ze later met de vakken burgerschap en sociale vaardigheden tot een geheel smeedde, ‘want leerlingen begrepen niet dat dingen die veel op elkaar leken in drie verschillende vakken werden gegeven.’ Toen dat eenmaal liep wilde ze meer, nog een opleiding doen, maar niet nog een hbo. ‘Collega’s kwamen altijd al bij me met onderwijskundige vragen en ik vond het leuk het daarover te hebben met ze. Ik dacht aan een coachingsopleiding, maar dat was me iets te plat. En al die werkvormen die je daar leert, daar had ik al een rugzak vol van, met mijn theaterachtergrond.’

De Harvard onder de coachopleidingen

Ze kwam uit bij de master begeleidingskunde, ‘de Harvard onder de coachopleidingen, noemde mijn collega dat. Ik heb een kennismakingsgesprek gehad en daarin verteld dat ik dacht dat ik het niet ging redden, een master.’ Want ondanks haar vrij succesvolle loopbaan, knaagde nog steeds het gevoel dat ze niet zo intelligent was, ‘want echt intelligente mensen kunnen nou eenmaal goed uit een boek leren’. ‘Terwijl ik als docent op het mbo echt wel anders dacht over intelligentie: er zijn zo veel andere vormen van intelligentie maar die boren we niet aan en waardeert de maatschappij veel minder.’

‘Er zijn zo veel andere vormen van intelligentie maar die boren we niet aan en waardeert de maatschappij veel minder.’

In de master deed ze een handelingsonderzoek met een aantal zorggroepen. Als begeleidingskundige in opleiding, moest ze daar aan de slag met ‘taaie’ vraagstukken, die een beetje onder de oppervlakte leven.’ Tijdens zo’n onderzoek maakt een begeleidingskundige nauwgezet aantekeningen: wat gebeurt er, wat wordt er gezegd, welke woorden worden er gebruikt, welk gevoel krijg ik daarbij? Dat logboek leg je vervolgens naast de wetenschappelijke literatuur en gaat er als het ware mee in discussie.

‘Dit werkt niet voor mij’

Al onderzoekend in de zorginstelling kon ze prima uit de voeten, maar toen kwam het moment dat haar onderzoek moest worden afgesloten. ‘Toen ik moest beginnen met het stellen van een onderzoeksvraag klapte ik al dicht’, verzucht ze. ‘Ik heb mijn docent gezegd: volgens mij werkt dit niet voor mij.’ Ze was ook een tijdje ‘best wel pissig’ op de opleiding, viel zelfs een periode uit: ze had in de hele opleiding allerlei kunstvormen kunnen aanboren, en nu moest ze opeens weer in de mal passen van de ‘typische vwo’er’ en was daar toch ineens die voor haar gevoel onneembare hindernis.

Toen kwam het idee van de voorstelling. ‘Toen ik het idee toe kon staan dat dit een mogelijkheid was, ging het vloeien’, vertelt ze. Ze zette alle theorie en kaders even aan de kant en schreef, regisseerde en speelde haar eigen voorstelling. Met liedjes, dialoog, en een tegenspeler uit de praktijk: de opdrachtgever van haar onderzoek. ‘Ik heb heel intuïtief gewerkt’, zegt ze, ‘maar alles blijkt erin te zitten: vooronderzoek, handeling en onderzoek. En mijn eigen proces, ook de periode dat ik uitviel en depressief was, heb ik in een filmpje opgenomen. In de dialogen en liedjes heb ik de kantelpunten en highlights terug laten komen; voor de zorgverleners in het publiek bood dat veel herkenning, hoorde ik na afloop.’

Verrassend veel dimensies

Iets anders dat ze terughoorde, van haar begeleiders, is dat ze verrast waren door de andere dimensies die ze aanboorde: aankleding, decor, sfeer. ‘”Ik had niet kunnen denken dat er zoveel informatie in je voorstelling zou zitten”, zei een van hen. Mijn begeleider was ook heel eerlijk toen ik hieraan begon, hij zei: Ik ben zelf ook een beetje bang, ik weet hoe ik een scriptie moet beoordelen, maar dit is uit mijn comfort zone.’ De opleiding heeft haar vorm wel omarmd, vertelt ze. Zo heeft ze erover verteld tijdens de audit.

‘Mijn begeleider zei: Ik ben zelf ook een beetje bang, ik weet hoe ik een scriptie moet beoordelen, maar dit is uit mijn comfort zone.’

Overigens is ze met het bedenken en spelen van de voorstelling nog niet klaar met afstuderen, er moet toch nog wel geschreven worden. ‘En ik vind ook zelf dat je niet niet moet schrijven’, zegt ze, ‘reflecteren is belangrijk en ook moeten er natuurlijk gedegen literatuurverwijzingen komen. Dus ik ga mijn scenario als het ware ondertitelen met toelichting, data en bijlagen.

Past bij mij om op de barricaden te staan

Ze is best trots en tevreden dat ze het zo heeft gedaan. ‘Het past wel bij mij om op de barricaden te staan, en dan niet alleen voor mezelf maar ook met een hoger doel. Ik zie zoveel mbo-leerlingen die het slachtoffer zijn van onze maatschappij. Het is ook extra leuk dat de voorstelling helemaal gedraaid is door mbo’ers van ROC Rijn Ijssel, licht, geluid, alles. Door eerstejaars, eigenlijk nog een beetje te moeilijk voor ze, dus heel erg spannend. Maar dat past ook weer bij mijn hogere doel: om die groep te laten zien dat ze meer kunnen dan ze misschien zelf denken.’

Tekst: Edith van Gameren
Beeld: Tineke Beekman

Volg ons op Instagram