Stel, je gaat als kind naar de logopedist, maar je ouders spreken niet zo goed Nederlands. Welke invloed heeft dat op de onderlinge communicatie? Dat onderzoekt Sione Twilt, docent logopedie, in haar promotieonderzoek. Een grote taalbarrière maakt het lastig voor logopedisten om ouders bij de behandeling te betrekken: ‘Ze vertellen ouders wel dát ze met hun kinderen moeten oefenen, maar vaak niet hóe ze dit moeten doen.’

Alle ouders willen dat hun kind kan communiceren met de wereld om hen heen. Zo kunnen ze vriendjes maken en goed meekomen op school. Soms hebben kinderen moeite om zich te uiten, bijvoorbeeld door stotteren. Logopedisten kunnen helpen als de taalontwikkeling reden tot zorg is. Maar die hulp is soms lastig wanneer de ouders en logopedisten geen gemeenschappelijke taal delen, legt Twilt uit: ‘Een half uurtje per week logopedie is natuurlijk niet genoeg. De behandeling vraagt om thuis oefenen en daarbij is de rol van ouders essentieel. In ons vak is de interactie tussen ouders en logopedisten daarom heel belangrijk.’

Onderzoekspaspoort

Naam: Sione Twilt
Opleiding: Logopedie, Kenniscentrum: Zorginnovatie, lectoraat Zorg voor Communicatie
Titel onderzoek: LogosInMeertaligeINterActie (LIMINA)
Hoopt te promoveren in: 2026

Vanuit de praktijk kreeg Twilt signalen dat logopedisten niet altijd weten hoe te handelen wanneer zij de moedertaal van hun gesprekspartner niet begrijpen. In haar promotieonderzoek wil ze uitzoeken hoe het gebrek aan een gedeelde taal tussen logopedist en ouder invloed heeft op de samenwerking tussen beiden. De inzichten wil ze gebruiken om de praktijk te verbeteren, bijvoorbeeld door logopedisten handvatten te bieden om met taalbarrières om te gaan.

Thuis oefenen, maar hoe dan?

De promovenda putte voor haar onderzoek uit gesprekken tussen ouders en logopedisten. Bij een deel van de gesprekken was de taalbarrière erg groot. Hoewel ouderbetrokkenheid belangrijk is, viel het Twilt op dat dit vaak minimaal werd besproken. Logopedisten vertelden wel dat ouders met hun kinderen moeten oefenen, maar niet hoe ze dit zouden moeten doen. ‘Wanneer de ouders beter Nederlands spreken, gaan ze sneller samen op zoek naar de rol van de ouder. Dus hoe ga je er samen voor zorgen dat je ook thuis aan de slag gaat? En wie kan dat oppakken? Dit kan ook iemand uit de buurt zijn of een broer of zus.’

‘Hierdoor besefte ik ook hoe bevoorrecht ik ben dat ik wel de Nederlandse taal spreek en goed mijn weg weet in het systeem.’

Voor Twilt bleek het best een uitdaging om ouders te vinden voor het onderzoek. De groep die het Nederlands minder goed beheerst is niet zo zichtbaar. Bij de zoektocht naar deelnemers kwam ze uit bij een moedernetwerk in Amsterdam. Deze organisatie helpt ouders die nog niet zo goed Nederlands spreken en van wie de kinderen niet passen binnen de reguliere zorg of het onderwijs. Dit leidt soms tot schrijnende situaties, en voor de onderzoeker was dit best confronterend. ‘Mede door de taalbarrière vallen deze ouders tussen wal en schip. Ik zag de wanhoop en het verdriet in hun ogen. Hierdoor besefte ik ook hoe bevoorrecht ik ben dat ik wel de Nederlandse taal spreek en goed mijn weg weet in het systeem.’

Meer voor elkaar krijgen door onderzoek

Het onderwerp ‘diversiteit en meertaligheid’ loopt als een rode draad door de loopbaan van Twilt. Binnen de opleiding logopedie zette ze de minor Meer Taligheid op. Hier groeide haar interesse in de rol van de taalbarrière in de behandeling.

Vijf jaar lang hebben studenten data verzameld van gesprekken tussen ouders en logopedisten. ‘Deze grote dataset was voor mij heel interessant en een belangrijke reden om dit onderzoek te doen. Ook omdat ik het idee heb dat ik met dit soort onderzoek meer voor elkaar kan krijgen voor mijn beroepsgroep en voor de ouders die niet altijd goed genoeg gehoord en gezien worden.’

Studenten betrekken bij onderzoek

De Hogeschool Rotterdam biedt de mogelijkheid om wetenschappelijk onderzoek te doen waarbij het belang voor de (behandel)praktijk centraal staat. Dat gaf voor Twilt de doorslag om aan de HR te promoveren. De koppeling met het onderwijs spreekt haar ook aan. ‘Ik wil de bevindingen uit mijn onderzoek gebruiken om het onderwijs beter te maken. En studenten kunnen mij helpen bij het doen van het onderzoek. In september start een vierdejaars student die me ondersteunt bij mijn laatste deelonderzoek. Dat is zowel voor mij als voor haar heel zinvol en leerzaam.’

‘Ondanks de taalbarrières gaat er veel wel goed in de interactie tussen ouders en logopedisten. Dat heeft me positief verrast.’

Zo hoopt ze dat haar onderzoek kan bijdragen aan meer inclusieve zorg, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van gespreksrichtlijnen of andere interventies die de behandeling kunnen verbeteren. De promovenda is nu halverwege haar dataverzameling en vindt het te vroeg om met conclusies te komen. Ondanks de uitdagingen voor logopedisten is ze optimistisch: ‘Als docent en onderzoeker ben ik geneigd kritisch te kijken en de aandacht te leggen op wat beter kan. Maar ondanks de taalbarrières gaat er veel wel goed in de interactie tussen ouders en logopedisten. Dat heeft me positief verrast.’

Tekst: Karst Oosterhuis
Foto‘s: Wouter le Duc

Volg ons op Instagram