We kunnen niet allemaal fysiotherapeut of game-ontwerper worden. Sommige opleidingen willen de arbeidsmarkt niet overspoelen met afgestudeerden, andere zijn bang dat hun eigen onderwijs geen grote aantallen studenten aankan.

Studentenstop

Daarom stellen ze een studentenstop in: een numerus fixus. Afgelopen jaar hebben 117 hbo-opleidingen dat gedaan. Kwamen er te veel aanmeldingen, dan zouden de opleidingen kandidaten kunnen selecteren of laten loten.

Maar bij meer dan de helft is dat niet nodig, blijkt uit het laatste voorlopige cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs. Ook bij de andere fixusopleidingen is de belangstelling niet altijd overweldigend. Soms vallen er maar een paar studenten buiten de boot.

Bij verpleegkunde kan vrijwel iedereen van start: slechts twee van de twintig opleidingen moeten misschien aspirant-verpleegkundigen afwijzen. Bij fysiotherapie is het nog altijd dringen, maar de Hogeschool Rotterdam en de Hanzehogeschool Groningen kunnen iedereen plaatsen die zich op tijd had aangemeld.

Belangstelling

Andere opleidingen trekken daarentegen erg veel studenten, zoals creative media & game technologies van NHTV Breda. Daar zijn momenteel 349 aanmeldingen voor tweehonderd plaatsen. Ook mondzorgkunde aan de Hogeschool Utrecht (389 aanmeldingen voor honderd plaatsen) en forensisch onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam (218 aanmeldingen voor 75 plaatsen) zijn populair.

De aantallen kunnen nog flink veranderen als studiekiezers zich terugtrekken of bij nader inzien het verkeerde vakkenpakket hebben: dan maken ze plaats voor anderen. Ook laatkomers – die zich te laat hebben aangemeld, maar op zich wel toelaatbaar zijn – maken dan nog een kans.

Een fixus heeft een afschrikwekkende uitwerking op studiekiezers. Het komt vaak voor dat een populaire opleiding een studentenstop instelt en alleen daardoor al minder studenten trekt.

Chaos

Overigens voorspelde dagblad De Telegraaf deze week ‘chaos’ bij de fixusstudies, omdat de opleidingen vanaf dit jaar niet meer mogen loten: ze moeten hun studenten voortaan selecteren op aanleg en motivatie. Daarom moeten jongeren zich maanden eerder aanmelden, meldt de krant, en dat zouden die jongeren niet weten.

Maar vrijwel alle fixusopleidingen selecteerden hun studenten al en ook vroege deadlines zijn intussen normaal geworden: in het hbo moeten sommige studiekiezers zich al voor 1 februari aanmelden.

In het wetenschappelijk onderwijs zijn maar 48 opleidingen met een numerus fixus, waaronder de populaire opleidingen geneeskunde en diergeneeskunde. Bij achttien van deze wo-fixusopleidingen zijn op dit moment minder aanmeldingen dan er plaatsen zijn.

HOP, Bas Belleman