‘Vergeet je niet in te schrijven voor de toets.’ En: ‘Hoorcolleges zijn niet verplicht, maar het lijkt me wel handig om te komen.’ En ook: ‘Als je op Marktplaats aan een andere versie het handboek voor deze cursus kunt komen, is dat ook prima’. Voordat ze begint met de les neemt docent Michèle Hollander eerste nog wat afspraken door. Ondertussen druppelen in collegezaal H0.0071 op Museumpark nog wat laatkomers binnen.

Dan is het tijd voor de verkiezingen. Want: ‘Ik kan dit hoorcollege over de Verenigde Staten niet beginnen zonder het over de verkiezingen te hebben. Normaal doen we dat pas in week 4’, vertelt Hollander. ‘Wie is er ’s nachts opgebleven?’ Er wordt wat instemmend gemompeld.

Kiesmannen zijn poppetjes

Er is sprake van een hoorcollege, maar als Hollander een vraag het lokaal ingooit, volgen er reacties. Enkele studenten laten blijken al het een en ander te weten over hoe de verkiezingen in de VS in z’n werk gaan. Bijvoorbeeld dat Donald Trump officieel nog niet de president is, maar slechts ‘president elect’. Op 19 december brengen de zogenoemde kiesmannen hun stem uit. ‘Maar’, vertelt Hollander, ‘de kiesmannen zijn eigenlijk poppetjes, geen mensen. Ze moeten gewoon stemmen voor de kandidaat die in hun staat de meeste stemmen haalde.’

Er wordt wel gesuggereerd dat sommige kiesmannen iets anders gaan doen dan ze worden geacht te doen. Hollander: ‘Dat zou leuk zijn, voor onze les. Maar dat gaat niet gebeuren hoor.’

Een van de studenten achterin het lokaal sputtert echter tegen. ‘Is het niet heel onverstandig om te denken dat de kiesmannen toch wel op Trump zullen stemmen? Er is voorafgaand aan de verkiezingen ook gezegd dat Trump het niet zou halen?’

Niet de meeste stemmen

Hollander gaat niet direct in op de vraag, maar wijst even later weer op de ‘poppetjes’ en de rol die van hen verwacht wordt. Het kiesstelsel met kiesmannen (als in een bepaalde staat de ene kandidaat wint, moeten alle kiesmannen van die staat op 19 december op de winnaar gaan stemmen), leidt ertoe dat de president niet per se de meeste stemmen gehaald hoeft te hebben. Hollander illustreert het met een Amerikaanse krantenkop: ‘More Americans voted for Clinton’.

De uitleg gaat verder. Over swingstates, de Senaat, het Congres en hoe de Republikeinen en Democraten zich in de geschiedenis hebben ontwikkeld. Hollander: ‘De Democraten zijn in 1830 opgericht. Oorspronkelijk was het een conservatieve partij, de partij van de slavenhouders.’

De studenten luisteren naar de docent. Soms wordt er achterin het lokaal zachtjes gepraat. Hollander hoort het niet. Wel als dat voor haar neus gebeurt. ‘Hier op de eerste rij niet praten graag, het irriteert me.’

Indianen of amerindians?

Hollander rondt het inleidende verhaal over de verkiezingen af, en begint met de eigenlijke les: de geschiedenis van Amerika die begint met de indianen. Of liever de ‘Amerindians’. Hollander: ‘Dat is in nettere woorden, maar als jullie het niet erg vinden, ga ik het hebben over indianen. Hoe incorrect dat ook is.’

De les gaat verder over noordelijke en zuidelijke staten, en dat in de noordelijke staten vooral strenggelovige mensen zijn gaan wonen.

Het is pauze, een minuut of tien. Hollander zegt dat ze even haar stem rust wil geven. Studenten verlaten het lokaal, anderen blijven zitten. En een paar komen naar Hollander toe met een vraag. ‘Woonden er in de zuidelijke staten dan vooral katholieken?’

‘Nee, dat niet’, antwoordt de docent voordat ze haar stem echt even rust kan geven.

Tekst: Jos van Nierop
Illustratie: Job Bos